ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΑΣ. ΠΑΤΣΗΣ
ΟΡΚΩΤΟΣ ΕΛΕΓΚΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΗΣ
Μέλος της εταιρείας PKF ΕΥΡΩΕΛΕΓΚΤΙΚΗ Α.Ε.
ΑΡΘΡΟ 49 Κ.Φ.Ε. (Ν. 4172/2013) – ΚΑΝΟΝΑΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΤΟΚΩΝ
Α. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΟΚΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΝ
Οι διατάξεις του άρθρου 49 του ν. 4172/2013, όπως αυτές αντικαταστάθηκαν με τη διάταξη του άρθρου 11 του ν. 4607/2019, οι οποίες ισχύουν στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1-1-2019 και μετά σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 14 του ιδίου νόμου, προσδιορίζουν το ποσό των εκπεστέων από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης δαπανών από τους πάσης φύσεως τόκους και από άλλα οικονομικά ισοδύναμα με τόκους και χρηματοοικονομικά έξοδα, οι οποίες δαπάνες προκύπτουν από κάθε μορφή χρηματοδοτήσεων των προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα.
Οι διατάξεις του ανωτέρω άρθρου δεν εφαρμόζονται στις χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και στα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία.
Ο περιορισμός της δαπάνης από τόκους χρηματοδοτήσεων συντελείται με τις ακόλουθες διαδικασίες:
1. Από τις δαπάνες χρηματοδοτήσεων, οι οποίες αποτελούν το «κόστος δανεισμού», αφαιρούνται οι δαπάνες τόκων οι οποίες δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχειρήσεως με άλλες διατάξεις του Κ.Φ.Ε. (τόκοι της περιπτώσεως α΄ του άρθρου 23 και της παραγράφου 4 του άρθρου 48), προκειμένου να προσδιορισθεί το «εκπεστέο κόστος δανεισμού».
2. Από το «εκπεστέο κόστος δανεισμού» αφαιρούνται τα έσοδα από τόκους που υπόκεινται σε φορολογία, προκειμένου να προσδιορισθεί το «υπερβαίνον κόστος δανεισμού».
3. Το υπερβαίνον κόστος δανεισμού:
α) εφόσον δεν ξεπερνά το ποσό των τριών εκατομμυρίων ευρώ (3.000.000,00 €), εκπίπτει στο σύνολό του από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 49 και
β) εφόσον ξεπερνά το ποσό των τριών εκατομμυρίων ευρώ (3.000.000,00 €) εκπίπτει το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ των τριών εκατομμυρίων ευρώ (3.000.000,00 €) και του ποσοστού 30% των κερδών προ τόκων φόρων και αποσβέσεων (κερδών EBITDA), σύμφωνα με τη σχετική διευκρίνηση της παραγράφου 6 της Εγκυκλίου της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων με αριθμό Ε.2004/2021.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι υπερβαίνον κόστος δανεισμού μέχρι το ποσό των τριών εκατομμυρίων ευρώ (3.000.000,00 €) εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης.
4. Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (κέρδη EBITDA), σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου, προσδιορίζονται προσθέτοντας στο φορολογητέο εισόδημα τα ποσά που αντιστοιχούν στο υπερβαίνον κόστος δανεισμού και τις φορολογικές αποσβέσεις, όπως αυτά προκύπτουν μετά τις φορολογικές αναπροσαρμογές που προβλέπονται στον Κ.Φ.Ε. Η αναφορά ότι το απαλλασσόμενο από φόρους εισόδημα δεν συνυπολογίζεται στα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (κέρδη EBITDA) του φορολογουμένου θεωρείται περιττή.
4.1. Σύμφωνα με τη διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία, τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (κέρδη EBITDA) προκύπτουν από τις οικονομικές καταστάσεις που καταρτίζονται σύμφωνα με τους ελληνικούς κανόνες λογιστικής (Ε.Λ.Π., Δ.Λ.Π.).
Αντίθετα, για τους σκοπούς εφαρμογής του παρόντος άρθρου, από τη διάταξη της παραγράφου 3 προκύπτει ότι τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (κέρδη EBITDA) προσδιορίζονται από τα καθαρά αποτελέσματα που εμφανίζονται στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων που καταρτίζεται με τη φορολογική βάση, μετά την αναμόρφωσή τους σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Κώδικα και μετά την προσθήκη των εξόδων από τόκους και αποσβέσεις και την αφαίρεση των εσόδων από τόκους, όπως αυτά προσδιορίζονται από τον παρόντα Κώδικα και την αφαίρεση των εσόδων που δεν υπόκεινται σε φορολογία εισοδήματος.
Σε εφαρμογή των ανωτέρω, παρατίθενται τα πιο κάτω παραδείγματα
Παράδειγμα 1
Η ανώνυμη εταιρεία «ΒΗΤΑ Α.Β.Ε.», στο φορολογικό έτος που έληξε στις 31/12/2020 (18η διαχειριστική περίοδος 1/1/2020 – 31/12/2020) πραγματοποίησε καθαρά κέρδη € 6.000.000,00.
Τα ακαθάριστα έσοδα του έτους αυτού ανήλθαν σε € 40.000.000,00 και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
α) Έσοδα από τόκους καταθέσεων σε ημεδαπές τράπεζες € 47.300,00.
β) Μέρισμα από ημεδαπά Αμοιβαία Κεφάλαια (ΟΣΕΚΑ) € 24.000,00.
γ) Μέρισμα από συμμετοχή με ποσοστό 40% πέραν της διετίας στην Ελληνική ανώνυμη εταιρεία «ΔΕΛΤΑ Α.Β.Ε.» ποσού € 250.000,00.
δ) Μέρισμα από συμμετοχή με ποσοστό 30% πέραν της διετίας σε Ολλανδική ανώνυμη εταιρεία ποσού € 170.000,00, η οποία έχει τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις περιπτώσεις α΄, β΄, και γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε.
ε) Πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές από αποτίμηση απαιτήσεων σε ξένο νόμισμα € 38.500,00.
στ) Έσοδα από προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων ποσού € 39.000,00.
Μεταξύ του λειτουργικού κόστους (των εξόδων και ζημιών) της χρήσεως περιλαμβάνονται:
α) Χρεωστικοί τόκοι € 5.969.500,00 εκ των οποίων:
(i) ποσό € 1.200.000,00 αφορά σε τόκους από δάνειο ποσού € 10.000.000,00 που λήφθηκε στις 31/12/2018 από τρίτη μη συνδεμένη ανώνυμη εταιρεία, με επιτόκιο 12%, ενώ το επιτόκιο των δανείων αλληλόχρεων λογαριασμών προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις όπως αυτό αναφέρεται στο στατιστικό δελτίο οικονομικής συγκυρίας της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τη σύναψη του δανείου ανερχόταν στο ποσοστό 6,50%,
(ii) ποσό € 300.000,00 αφορά σε τόκους από τραπεζικό δάνειο που λήφθηκε σε προηγούμενη χρήση για την απόκτηση της συμμετοχής στη Ολλανδική ανώνυμη εταιρεία,
(iii) ποσό € 3.500.000,00 αφορά σε τόκους από την έκδοση σε προηγούμενη χρήση ομολογιακού δανείου και
(iv) ποσό € 969.500,00 αφορά σε τόκους από τραπεζικό δάνειο για κεφάλαιο κίνησης.
β) Αποσβέσεις παγίων λογιστικής βάσης € 1.820.000,00.
Οι αποσβέσεις παγίων φορολογικής βάσης ανέρχονται στο ποσό των € 1.763.350,00.
γ) Δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας € 236.100,00.
Οι δαπάνες αυτές, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι αποσβέσεις του εξοπλισμού και των οργάνων, που χρησιμοποιήθηκαν για τις ανάγκες εκτέλεσης της επιστημονικής και της τεχνολογικής έρευνας, πληρούν τις προϋποθέσεις των άρθρων 22 και 23 του Κ.Φ.Ε. αφενός και αφετέρου τα κριτήρια που καθορίστηκαν με την κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων με αριθμό 100335/2019, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων με αριθμό 45821/2020.
δ) Έξοδα, για τα οποία δεν προβλέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 22, 23, 24, 26 και της παραγράφου 4 του άρθρου 48 του Ν. 4172/13 η έκπτωσή τους από τα ακαθάριστα έσοδα, συνολικού ποσού € 2.102.050,00.
Πέραν των ανωτέρω δίδονται και οι εξής πληροφορίες:
α) Από τον αναλυτικό λογαριασμό του ασφαλιστικού φορέα Ε.Φ.Κ.Α. προκύπτει ότι οι ασφαλιστικές εισφορές των μηνών Οκτωβρίου και Νοεμβρίου του φορολογικού έτους 2019 συνολικού ποσού € 130.000,00 αποδόθηκαν εκπρόθεσμα στις 31-03-2020. Οι ασφαλιστικές εισφορές αυτές είχαν συμπεριληφθεί στην Κατάσταση Φορολογικής Αναμόρφωσης του φορολογικού έτους 2019.
β) Από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του προηγούμενου φορολογικού έτους 2019, η οποία υποβλήθηκε εμπρόθεσμα και με τις φορολογικές αναπροσαρμογές (αναμορφώσεις) που προβλέπονται στον Κ.Φ.Ε. προκύπτει:
|
Ø Συνολικό ποσό χρεωστικής διαφοράς από ανταλλαγή ομολόγων – P.S.I. (Ν. 4046/2012) |
€ |
27.000.000,00 |
|
Ø Συνολικό ποσό χρεωστικής διαφοράς που αποσβέσθηκε μέχρι τις 31-12-2019 |
€ |
7.200.000,00 |
Το ποσά της δαπάνης από τόκους χρηματοδοτήσεων που θα εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα της ανώνυμης εταιρείας «ΒΗΤΑ Α.Β.Ε.» προσδιορίζεται με τις ακόλουθες διαδικασίες.
1. Προσδιορισμός του ποσού των τόκων που δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα με άλλη διάταξη του Κ.Φ.Ε.
1.1. Τόκοι περιπτώσεως α΄ άρθρου 23 Κ.Φ.Ε.
|
Δάνειο από τρίτη μη συνδεμένη επιχείρηση |
€ |
10.000.000,00 |
|
|
Συμβατικό επιτόκιο |
12,0% |
||
|
Επιτόκιο Τραπέζης Ελλάδος |
6,5% |
||
|
Διαφορά επιτοκίων |
5,5% |
5,5% |
|
|
Τόκοι που δεν εκπίπτουν |
€ |
|
550.000,00 |
1.2. Τόκοι παραγράφου 4 άρθρου 48 Κ.Φ.Ε.
Από την ανάλυση των χρεωστικών τόκων, ποσό € 300.000,00 αφορά σε τόκους από τραπεζικό δάνειο που λήφθηκε σε προηγούμενη χρήση για την απόκτηση της συμμετοχής στην Ολλανδική ανώνυμη εταιρεία. Συνεπώς η δαπάνη αυτή συνδέεται με την προαναφερόμενη συμμετοχή και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε.
2. Υπερβαίνον κόστος δανεισμού»
|
Κόστος δανεισμού |
€ |
5.969.500,00 |
|
|
Μείον |
|||
|
Τόκοι άρθρου 23 ΚΦ.Ε. |
€ |
550.000,00 |
|
|
Τόκοι παραγράφου 4 άρθρου 48 Κ.Φ.Ε. |
€ |
300.000,00 |
850.000,00 |
|
Εκπεστέο κόστος δανεισμού |
€ |
5.119.500,00 |
|
|
Μείον |
|||
|
Έσοδα από τόκους |
€ |
47.300,00 |
|
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
|
5.072.200,00 |
3. Κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων [Κέρδη EBITDA]
|
Κέρδη χρήσεως |
€ |
6.000.000,00 |
|
|
Πλέον |
|||
|
Μη εκπιπτόμενες δαπάνες |
€ |
2.102.050,00 |
|
|
Σύνολο κερδών |
€ |
8.102.050,00 |
|
|
Μείον |
|||
|
Μερίσματα άρθρου 48 Κ.Φ.Ε. |
€ |
420.000,00 |
|
|
Μέρισμα από ημεδαπά Αμοιβαία Κεφάλαια |
€ |
24.000,00 |
|
|
Πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές |
€ |
38.500,00 |
|
|
Έσοδα από προβλέψεις προηγουμένων χρήσεων |
€ |
39.000,00 |
|
|
Χρεωστική διαφορά λόγω ανταλλαγής ομολόγων – PSI |
€ |
900.000,00 |
|
|
Εκπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές |
€ |
130.000,00 |
1.551.500,00 |
|
Κέρδη φορολογικού έτους |
€ |
6.550.550,00 |
|
|
Μείον |
|||
|
Δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας [€ 236.100,00 × 100%] |
€ |
236.100,00 |
|
|
Συνολικά φορολογητέα κέρδη |
€ |
|
6.314.450,00 |
|
Πλέον |
|||
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
5.072.200,00 |
|
|
Φορολογικές αποσβέσεις |
€ |
1.763.350,00 |
|
|
Κέρδη προ τόκων φόρων αποσβέσεων |
€ |
|
13.150.000,00 |
4. Περιορισμός των τόκων
|
Κέρδη προ τόκων φόρων αποσβέσεων |
€ |
13.150.000,00 |
|
30% |
||
|
Όριο δαπάνης από τόκους |
€ |
3.945.000,00 |
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
5.072.200,00 |
|
Τόκοι που δεν εκπίπτουν |
|
|
|
€ 5.072.200,00 – € 3.945.000,00 |
€ |
1.127.200,00 |
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Η δαπάνη από τόκους που θα εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα περιορίζεται στο ποσό των € 3.945.000,00 δεδομένου ότι το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο από το ποσό των € 3.000.000,00 [Ε.2004/11.01.2021].
Παράδειγμα 2
Η ανώνυμη εταιρεία «ΚΑΠΑ Α.Β.Ε.», στο φορολογικό έτος που έληξε στις 31/12/2020 (15η διαχειριστική περίοδος 1/1/2020 – 31/12/2020) πραγματοποίησε καθαρά κέρδη € 3.000.000,00.
Τα ακαθάριστα έσοδα του έτους αυτού ανήλθαν σε € 20.000.000,00 και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
α) Έσοδα από τόκους καταθέσεων σε ημεδαπές τράπεζες € 50.000,00.
β) Μέρισμα από ημεδαπά Αμοιβαία Κεφάλαια (ΟΣΕΚΑ) € 30.000,00.
Μεταξύ του λειτουργικού κόστους (των εξόδων και ζημιών) της χρήσεως περιλαμβάνονται:
α) Χρεωστικοί τόκοι € 5.000.000,00 από τραπεζικές χορηγήσεις εκ των οποίων:
(i) ποσό € 800.000,00 αφορά σε τόκους από δάνειο ποσού € 12.500.000,00 που χορηγήθηκε στις 31/12/2019 από συνεργαζόμενη ημεδαπή τράπεζα με επιτόκιο 6,4%, για την απόκτηση συμμετοχής με ποσοστό 25% στο μετοχικό κεφάλαιο ιταλικού νομικού προσώπου, το οποίο εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων των περιπτώσεων α΄, β΄ και γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε.
(ii) ποσό € 3.000.000,00 αφορά σε τόκους από την έκδοση σε προηγούμενη χρήση ομολογιακού δανείου και
(iii) ποσό € 1.200.000,00 αφορά σε τόκους από τραπεζικό δάνειο για κεφάλαιο κίνησης.
β) Αποσβέσεις παγίων λογιστικής βάσης € 1.440.000,00.
Οι αποσβέσεις παγίων φορολογικής βάσης ανέρχονται στο ποσό των € 1.380.000,00.
γ) Έξοδα, για τα οποία δεν προβλέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 22, 23, 24 και της παραγράφου 4 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε. η έκπτωσή τους από τα ακαθάριστα έσοδα, συνολικού ποσού € 1.000.000,00.
Το ποσά της δαπάνης από τόκους χρηματοδοτήσεων που θα εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα της ανώνυμης εταιρείας «ΚΑΠΑ Α.Β.Ε.» προσδιορίζεται με τις ακόλουθες διαδικασίες.
1. Προσδιορισμός του ποσού των τόκων που δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα με άλλη διάταξη του Κ.Φ.Ε.
1.1. Τόκοι παραγράφου 4 άρθρου 48 Κ.Φ.Ε.
Από την ανάλυση των χρεωστικών τόκων, ποσό € 800.000,00 αφορά σε τόκους από τραπεζικό δάνειο που λήφθηκε στις 31-12-2019 για την απόκτηση της συμμετοχής σε ιταλικό νομικό πρόσωπο, το οποίο εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων των περιπτώσεων α΄, β΄ και γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε. Συνεπώς η δαπάνη αυτή συνδέεται με την προαναφερόμενη συμμετοχή και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε.
2 Υπερβαίνον κόστος δανεισμού»
|
Κόστος δανεισμού |
€ |
5.000.000,00 |
|
Μείον |
||
|
Τόκοι παραγράφου 4 άρθρου 48 Κ.Φ.Ε. |
€ |
800.000,00 |
|
Εκπεστέο κόστος δανεισμού |
€ |
4.200.000,00 |
|
Μείον |
||
|
Έσοδα από τόκους |
€ |
50.000,00 |
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
4.150.000,00 |
3 Κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων [Κέρδη EBITDA]
|
Κέρδη χρήσεως |
€ |
3.000.000,00 |
|
Πλέον |
||
|
Μη εκπιπτόμενες δαπάνες |
€ |
1.000.000,00 |
|
Σύνολο κερδών |
€ |
4.000.000,00 |
|
Μείον |
||
|
Μέρισμα από ημεδαπά Αμοιβαία Κεφάλαια |
€ |
30.000,00 |
|
Συνολικά φορολογητέα κέρδη |
€ |
3.970.000,00 |
|
Πλέον |
||
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
4.150.000,00 |
|
Φορολογικές αποσβέσεις |
€ |
1.380.000,00 |
|
Κέρδη προ τόκων φόρων αποσβέσεων |
€ |
9.500.000,00 |
4. Περιορισμός των τόκων
|
Κέρδη προ τόκων φόρων αποσβέσεων |
€ |
9.500.000,00 |
|
30% |
||
|
Όριο δαπάνης από τόκους |
€ |
2.850.000,00 |
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
4.150.000,00 |
|
Τόκοι που δεν εκπίπτουν |
|
|
|
€ 4.150.000,00 – € 3.000.000,00 |
€ |
1.150.000,00 |
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Η δαπάνη από τόκους που θα εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα περιορίζεται στο ποσό των € 3.000.000,00 δεδομένου ότι το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο από το ποσό των € 2.850.000,00 [Ε.2004/11.01.2021].
Β. ΜΗ ΕΚΠΙΠΤΟΜΕΝΟΙ ΤΟΚΟΙ ΑΡΘΡΟΥ 49 Κ.Φ.Ε.
Η διάταξη της παραγράφου 6 του άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε. ορίζει:
«Το υπερβαίνον κόστος δανεισμού που δεν μπορεί να εκπέσει κατά το τρέχον φορολογικό έτος, με βάση τις παραγράφους 1 έως 5 μεταφέρεται χωρίς χρονικό περιορισμό».
Από την παραπάνω διάταξη προκύπτει ότι το μέρος το υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού που δεν εκπίπτει με βάση τις διατάξεις του παρόντος άρθρου σε κάποιο φορολογικό έτος, μεταφέρεται για έκπτωση στα επόμενα φορολογικά έτη.
Με την παράγραφο 6 του κεφαλαίου Β2 της οδηγίας Ε.2071/2019 διευκρινίζεται ότι το υπερβαίνον κόστος δανεισμού που δεν έχει εκπέσει σε κάποιο φορολογικό έτος μεταφέρεται προς έκπτωση στο πρώτο μεταγενέστερο φορολογικό έτος, κατά το οποίο το υπερβαίνον κόστος δανεισμού υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί στο ποσοστό (30%) επί των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (κέρδη EBITDA), όπως αυτά προσδιορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου, με την προϋπόθεση ότι το υπερβαίνον κόστος δανεισμού του συγκεκριμένου φορολογικού έτους και το μεταφερόμενο ποσό του μη εκπεσθέντος υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού δε θα ξεπερνούν το ποσό που αντιστοιχεί στο ποσοστό αυτό.
Ο ανωτέρω χειρισμός εφαρμόζεται στην περίπτωση κατά την οποία στο συγκεκριμένο (πρώτο) μεταγενέστερο φορολογικό έτος το ποσό που αντιστοιχεί στο ποσοστό 30% επί των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (κέρδη EBITDA) υπερβαίνει το ποσό των 3.000.000,00 € που ορίζει η διάταξη της παραγράφου 4 του παρόντος άρθρου.
Στην αντίθετη περίπτωση, κατά την οποία στο μεταγενέστερο φορολογικό έτος το ποσό που αντιστοιχεί στο ποσοστό 30% επί των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (κέρδη EBITDA) υπολείπεται του ποσού των 3.000.000,00 € και εφόσον το υπερβαίνον κόστος δανεισμού στο συγκεκριμένο φορολογικό έτος δεν υπερβαίνει το ποσό των 3.000.000,00 €, με τις διατάξεις της παραγράφου 7 της Εγκυκλίου Ε.2004/11.01.2021 διευκρινίζεται ότι από το υπερβαίνον κόστος δανεισμού το οποίο δεν έχει εκπέσει σε προηγούμενα φορολογικά έτη μεταφέρεται προς έκπτωση ποσό τόσο ώστε μαζί με το υπερβαίνον κόστος δανεισμού του συγκεκριμένου μεταγενέστερου φορολογικού έτους να συμπληρώνεται το ποσό των 3.000.000,00 €.
Σε εφαρμογή των ανωτέρω, παρατίθενται τα πιο κάτω παραδείγματα
Παράδειγμα 1
Για την προαναφερόμενη ανώνυμη εταιρεία «ΒΗΤΑ Α.Β.Ε.» η οποία, στο φορολογικό έτος 2020 δεν είχε εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα με βάση τις διατάξεις των παραγράφων 1 – 5 του άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε., τόκους ποσού € 1.127.200,00, γίνεται η πιο κάτω παραδοχή.
Στο φορολογικό έτος που θα λήξει στις 31/12/2021 (19η διαχειριστική περίοδος 1/1/2021 – 31/12/2021) η εταιρεία θα πραγματοποιήσει καθαρά κέρδη € 8.500.000,00.
Τα ακαθάριστα έσοδα του έτους αυτού θα ανέλθουν σε € 60.000.000,00 και μεταξύ αυτών θα περιλαμβάνονται:
α) Έσοδα από τόκους καταθέσεων σε ημεδαπές τράπεζες € 54.300,00.
β) Μέρισμα από ημεδαπά Αμοιβαία Κεφάλαια (ΟΣΕΚΑ) € 28.000,00.
γ) Μέρισμα από συμμετοχή με ποσοστό 40% πέραν της διετίας στην Ελληνική ανώνυμη εταιρεία «ΔΕΛΤΑ Α.Β.Ε.» ποσού € 270.000,00.
δ) Μέρισμα από συμμετοχή με ποσοστό 30% πέραν της διετίας σε Ολλανδική ανώνυμη εταιρεία ποσού € 180.000,00, η οποία έχει τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις περιπτώσεις α΄, β΄, και γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε.
ε) Πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές από αποτίμηση απαιτήσεων σε ξένο νόμισμα € 42.600,00.
στ) Έσοδα από προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων ποσού € 35.000,00.
Μεταξύ του λειτουργικού κόστους (των εξόδων και ζημιών) της χρήσεως περιλαμβάνονται:
α) Χρεωστικοί τόκοι € 4.835.000,00 εκ των οποίων:
(i) ποσό € 1.200.000,00 αφορά σε τόκους από δάνειο ποσού € 10.000.000,00 που λήφθηκε στις 31/12/2018 από τρίτη μη συνδεμένη ανώνυμη εταιρεία, με επιτόκιο 12%, ενώ το επιτόκιο των δανείων αλληλόχρεων λογαριασμών προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις όπως αυτό αναφέρεται στο στατιστικό δελτίο οικονομικής συγκυρίας της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τη σύναψη του δανείου ανερχόταν στο ποσοστό 6,50%,
(ii) ποσό € 240.000,00 αφορά σε τόκους από τραπεζικό δάνειο που λήφθηκε σε προηγούμενη χρήση για την απόκτηση της συμμετοχής στη Ολλανδική ανώνυμη εταιρεία,
(iii) ποσό € 2.500.000,00 αφορά σε τόκους από την έκδοση σε προηγούμενη χρήση ομολογιακού δανείου και
(iv) ποσό € 895.000,00 αφορά σε τόκους από τραπεζικό δάνειο για κεφάλαιο κίνησης.
β) Αποσβέσεις παγίων λογιστικής βάσης € 1.950.000,00.
Οι αποσβέσεις παγίων φορολογικής βάσης ανέρχονται στο ποσό των € 1.849.270,00.
γ) Δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας € 285.600,00.
Οι δαπάνες αυτές, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι αποσβέσεις του εξοπλισμού και των οργάνων, που χρησιμοποιήθηκαν για τις ανάγκες εκτέλεσης της επιστημονικής και της τεχνολογικής έρευνας, πληρούν τις προϋποθέσεις των άρθρων 22 και 23 του Κ.Φ.Ε. αφενός και αφετέρου τα κριτήρια που καθορίστηκαν με την κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων με αριθμό 100335/2019, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων με αριθμό 45821/2020.
δ) Έξοδα, για τα οποία δεν προβλέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 22, 23, 24, 26 και της παραγράφου 4 του άρθρου 48 του Ν. 4172/13 η έκπτωσή τους από τα ακαθάριστα έσοδα, συνολικού ποσού € 2.370.230,00.
Πέραν των ανωτέρω δίδονται και η εξής πληροφορία:
Από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του προηγούμενου φορολογικού έτους 2020, η οποία υποβλήθηκε εμπρόθεσμα και με τις φορολογικές αναπροσαρμογές (αναμορφώσεις) που προβλέπονται στον Κ.Φ.Ε. προκύπτει:
|
Ø Συνολικό ποσό χρεωστικής διαφοράς από ανταλλαγή ομολόγων – P.S.I. (Ν. 4046/2012) |
€ |
27.000.000,00 |
|
Ø Συνολικό ποσό χρεωστικής διαφοράς που αποσβέσθηκε μέχρι τις 31-12-2020 |
€ |
8.100.000,00 |
Το ποσό της δαπάνης από τόκους χρηματοδοτήσεων που θα εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα της ανώνυμης εταιρείας «ΒΗΤΑ Α.Β.Ε.» προσδιορίζεται με τις ακόλουθες διαδικασίες.
1. Προσδιορισμός του ποσού των τόκων που δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα με άλλη διάταξη του Κ.Φ.Ε.
1.1. Τόκοι περιπτώσεως α΄ άρθρου 23 Κ.Φ.Ε.
|
Δάνειο από τρίτη μη συνδεμένη επιχείρηση |
€ |
10.000.000,00 |
|
|
Συμβατικό επιτόκιο |
12,0% |
||
|
Επιτόκιο Τραπέζης Ελλάδος |
6,5% |
||
|
Διαφορά επιτοκίων |
5,5% |
5,5% |
|
|
Τόκοι που δεν εκπίπτουν |
€ |
|
550.000,00 |
1.2. Τόκοι παραγράφου 4 άρθρου 48 Κ.Φ.Ε.
Από την ανάλυση των χρεωστικών τόκων, ποσό € 240.000,00 αφορά σε τόκους από τραπεζικό δάνειο που λήφθηκε σε προηγούμενη χρήση για την απόκτηση της συμμετοχής στην Ολλανδική ανώνυμη εταιρεία. Συνεπώς η δαπάνη αυτή συνδέεται με την προαναφερόμενη συμμετοχή και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε.
2. Υπερβαίνον κόστος δανεισμού»
|
Κόστος δανεισμού |
€ |
4.835.000,00 |
|
|
Μείον |
|||
|
Τόκοι άρθρου 23 ΚΦ.Ε. |
€ |
550.000,00 |
|
|
Τόκοι παραγράφου 4 άρθρου 48 Κ.Φ.Ε. |
€ |
240.000,00 |
790.000,00 |
|
Εκπεστέο κόστος δανεισμού |
€ |
4.045.000,00 |
|
|
Μείον |
|||
|
Έσοδα από τόκους |
€ |
54.300,00 |
|
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
|
3.990.700,00 |
3. Κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων [Κέρδη EBITDA]
|
Κέρδη χρήσεως |
€ |
8.500.000,00 |
|
|
Πλέον |
|||
|
Μη εκπιπτόμενες δαπάνες |
€ |
2.370.230,00 |
|
|
Σύνολο κερδών |
€ |
10.870.230,00 |
|
|
Μείον |
|||
|
Μερίσματα άρθρου 48 Κ.Φ.Ε. |
€ |
450.000,00 |
|
|
Μέρισμα από ημεδαπά Αμοιβαία Κεφάλαια |
€ |
28.000,00 |
|
|
Πιστωτικές συναλλαγματικές διαφορές |
€ |
42.600,00 |
|
|
Έσοδα από προβλέψεις προηγουμένων χρήσεων |
€ |
35.000,00 |
|
|
Χρεωστική διαφορά λόγω ανταλλαγής ομολόγων – PSI |
€ |
900.000,00 |
1.455.600,00 |
|
Κέρδη φορολογικού έτους |
€ |
9.414.630,00 |
|
|
Μείον |
|||
|
Δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας [€ 236.100,00 × 100%] |
€ |
285.600,00 |
|
|
Συνολικά φορολογητέα κέρδη |
€ |
|
9.129.030,00 |
|
Συνολικά φορολογητέα κέρδη |
€ |
|
9.129.030,00 |
|
Πλέον |
|||
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
3.990.700,00 |
|
|
Φορολογικές αποσβέσεις |
€ |
1.849.270,00 |
|
|
Κέρδη προ τόκων φόρων αποσβέσεων |
€ |
|
14.969.000,00 |
4. Περιορισμός των τόκων
|
Κέρδη προ τόκων φόρων αποσβέσεων |
€ |
14.969.000,00 |
|
30% |
||
|
Όριο δαπάνης από τόκους |
€ |
4.490.700,00 |
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
3.990.700,00 |
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, το υπερβαίνον κόστος δανεισμού υπολείπεται του ποσοστού 30% επί των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (κέρδη EBITDA) κατά € 500.000,00 (€ 4.490.700,00 – € 3.990.700,00) και ως εκ τούτου η εταιρεία «ΒΗΤΑ Α.Β.Ε.» στο φορολογικό έτος 2021 θα εκπέσει το υπερβαίνον κόστος δανεισμού στο σύνολό του (€ 3.990.700,00) και έχει δικαίωμα να μεταφέρει από το μη εκπεσθέν υπερβαίνον κόστος δανεισμού του φορολογικού έτους 2020 (€ 1.127.200,00) ποσό € 500.000,00, ώστε:
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
3.990.700,00 |
|
Πλέον |
||
|
Μεταφορά από το μη εκπεσθέν υπερβαίνον κόστος δανεισμού του φορολογικού έτους 2020 |
€ |
500.000,00 |
|
Σύνολο εκπιπτόμενης δαπάνης τόκων |
€ |
4.490.700,00 |
Το υπόλοιπο ποσό του μη εκπεσθέντος υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού του φορολογικού έτους 2020 από € 627.200,00 (€ 1.127.200,00 – € 500.000,00) θα μεταφερθεί, χωρίς χρονικό περιορισμό, σε επόμενα φορολογικά έτη για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των ετών αυτών με την ως άνω διαδικασία.
Παράδειγμα 2
Για την προαναφερόμενη ανώνυμη εταιρεία «ΚΑΠΑ Α.Β.Ε.» η οποία, στο φορολογικό έτος 2020 δεν είχε εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα με βάση τις διατάξεις των παραγράφων 1 – 5 του άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε., τόκους ποσού € 1.150.000,00, γίνεται η πιο κάτω παραδοχή.
Στο φορολογικό έτος που θα λήξει στις 31/12/2021 (16η διαχειριστική περίοδος 1/1/2021 – 31/12/2021) η εταιρεία θα πραγματοποιήσει καθαρά κέρδη € 3.500.000,00.
Τα ακαθάριστα έσοδα του έτους αυτού θα ανέλθουν σε € 25.000.000,00 και μεταξύ αυτών θα περιλαμβάνονται:
α) Έσοδα από τόκους καταθέσεων σε ημεδαπές τράπεζες € 55.000,00.
β) Μέρισμα από ημεδαπά Αμοιβαία Κεφάλαια (ΟΣΕΚΑ) € 35.000,00.
Μεταξύ του λειτουργικού κόστους (των εξόδων και ζημιών) της χρήσεως περιλαμβάνονται:
α) Χρεωστικοί τόκοι € 3.500.000,00 από τραπεζικές χορηγήσεις εκ των οποίων:
(i) ποσό € 650.000,00 αφορά σε τόκους από δάνειο που χορηγήθηκε στις 31/12/2019 από συνεργαζόμενη ημεδαπή τράπεζα, για την απόκτηση συμμετοχής με ποσοστό 25% στο μετοχικό κεφάλαιο ιταλικού νομικού προσώπου, το οποίο εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων των περιπτώσεων α΄, β΄ και γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε.
(ii) ποσό € 2.000.000,00 αφορά σε τόκους από την έκδοση σε προηγούμενη χρήση ομολογιακού δανείου και
(iii) ποσό € 850.000,00 αφορά σε τόκους από τραπεζικό δάνειο για κεφάλαιο κίνησης.
β) Αποσβέσεις παγίων λογιστικής βάσης € 1.500.000,00.
Οι αποσβέσεις παγίων φορολογικής βάσης ανέρχονται στο ποσό των € 1.410.000,00.
γ) Έξοδα, για τα οποία δεν προβλέπεται από τις διατάξεις των άρθρων 22, 23, 24 και της παραγράφου 4 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε. η έκπτωσή τους από τα ακαθάριστα έσοδα, συνολικού ποσού € 800.000,00.
Το ποσά της δαπάνης από τόκους χρηματοδοτήσεων που θα εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα της ανώνυμης εταιρείας «ΚΑΠΑ Α.Β.Ε.» προσδιορίζεται με τις ακόλουθες διαδικασίες.
1. Προσδιορισμός του ποσού των τόκων που δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα με άλλη διάταξη του Κ.Φ.Ε.
1.1. Τόκοι παραγράφου 4 άρθρου 48 Κ.Φ.Ε.
Από την ανάλυση των χρεωστικών τόκων, ποσό € 650.000,00 αφορά σε τόκους από τραπεζικό δάνειο που λήφθηκε στις 31-12-2019 για την απόκτηση της συμμετοχής σε ιταλικό νομικό πρόσωπο, το οποίο εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων των περιπτώσεων α΄, β΄ και γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε. Συνεπώς η δαπάνη αυτή συνδέεται με την προαναφερόμενη συμμετοχή και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 48 του Κ.Φ.Ε.
2 Υπερβαίνον κόστος δανεισμού»
|
Κόστος δανεισμού |
€ |
3.500.000,00 |
|
Μείον |
||
|
Τόκοι παραγράφου 4 άρθρου 48 Κ.Φ.Ε. |
€ |
650.000,00 |
|
Εκπεστέο κόστος δανεισμού |
€ |
2.850.000,00 |
|
Μείον |
||
|
Έσοδα από τόκους |
€ |
55.000,00 |
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
2.795.000,00 |
3 Κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων [Κέρδη EBITDA]
|
Κέρδη χρήσεως |
€ |
3.500.000,00 |
|
Πλέον |
||
|
Μη εκπιπτόμενες δαπάνες |
€ |
800.000,00 |
|
Σύνολο κερδών |
€ |
4.300.000,00 |
|
Μείον |
||
|
Μέρισμα από ημεδαπά Αμοιβαία Κεφάλαια |
€ |
35.000,00 |
|
Συνολικά φορολογητέα κέρδη |
€ |
4.265.000,00 |
|
Συνολικά φορολογητέα κέρδη |
€ |
4.265.000,00 |
|
Πλέον |
||
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
2.795.000,00 |
|
Φορολογικές αποσβέσεις |
€ |
1.410.000,00 |
|
Κέρδη προ τόκων φόρων αποσβέσεων |
€ |
8.470.000,00 |
4. Περιορισμός των τόκων
|
Κέρδη προ τόκων φόρων αποσβέσεων |
€ |
8.470.000,00 |
|
30% |
||
|
Όριο δαπάνης από τόκους |
€ |
2.541.000,00 |
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
2.795.000,00 |
Επειδή το ποσό που αντιστοιχεί στο ποσοστό 30% επί των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων είναι μικρότερο από το ποσό των 3.000.000,00 €, ως όριο δαπάνης τόκων λαμβάνεται το ποσό των 3.000.000,00 €.
Κατόπιν των παραπάνω
Το υπερβαίνον κόστος δανεισμού υπολείπεται του ποσού των € 3.000.000,00 κατά € 205.000,00 (€ 3.000.000,00 – € 2.795.000,00) και ως εκ τούτου η εταιρεία «ΚΑΠΑ Α.Β.Ε.» στο φορολογικό έτος 2021 θα εκπέσει το υπερβαίνον κόστος δανεισμού στο σύνολό του (€ 2.795.000,00) και έχει δικαίωμα να μεταφέρει από το μη εκπεσθέν υπερβαίνον κόστος δανεισμού του φορολογικού έτους 2020 (€ 1.150.000,00) ποσό € 205.000,00, ώστε:
|
Υπερβαίνον κόστος δανεισμού |
€ |
2.795.000,00 |
|
Πλέον |
||
|
Μεταφορά από το μη εκπεσθέν υπερβαίνον κόστος δανεισμού του φορολογικού έτους 2020 |
€ |
205.000,00 |
|
Σύνολο εκπιπτόμενης δαπάνης τόκων |
€ |
3.000.000,00 |
Το υπόλοιπο ποσό του μη εκπεσθέντος υπερβαίνοντος κόστους δανεισμού του φορολογικού έτους 2020 από € 945.000,00 (€ 1.150.000,00 – € 205.000,00) θα μεταφερθεί, χωρίς χρονικό περιορισμό, σε επόμενα φορολογικά έτη για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των ετών αυτών με την ως άνω διαδικασία.