Από την έντυπη έκδοση
Της Νικόλ Λειβαδάρη
[email protected]
Πλήθος σεναρίων βρίσκονται στο τραπέζι της Κομισιόν στο πλαίσιο του έκτακτου σχεδίου για την αντιμετώπιση του ευρωπαϊκού ενεργειακού εφιάλτη, με την Ευρώπη όμως να εμφανίζεται ξανά διχασμένη και χωρίς -προσώρας τουλάχιστον- ενιαία γραμμή.
Η βασική ιδέα του σχεδίου που φιλοδοξεί να παρουσιάσει η Κομισιόν μέσα στις επόμενες ημέρες είναι, σύμφωνα με το Bloomberg, η επιβολή κατεπείγοντος φρένου στις τιμές του ρεύματος βραχυπρόθεσμα και η αλλαγή, μεσοπρόθεσμα, της αρχιτεκτονικής της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, με τελικό στόχο την αποσύνδεση των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας.
Ενιαία προσέγγιση όμως δεν φαίνεται να υπάρχει ακόμη, λόγω των διαφορών στις εσωτερικές αγορές κάθε χώρας και του γεγονότος ότι δεν βασίζονται όλες στο ίδιο ενεργειακό μίγμα. Ένα δεύτερο, δε, κρίσιμο ερώτημα, όπως επίσης επισημαίνει το Bloomberg, είναι ποιος πληρώνει το κόστος του σχεδίου: Κρατική χρηματοδότηση ή φορολόγηση των υπερκερδών των παραγωγών και παρόχων ενέργειας;
Με αυτά τα καίρια μέτωπα ανοιχτά τα σενάρια που συζητούνται αυτή τη στιγμή στις Βρυξέλλες περιλαμβάνουν ως πρώτη οψιόν την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Είναι, ουσιαστικά, το μοντέλο που ήδη έχουν εφαρμόσει μονομερώς και κατ’ εξαίρεση η Ισπανία και η Πορτογαλία και κρατά τις τιμές χονδρικής στις τιμές του ρεύματος των δυο χωρών στα χαμηλότερα ευρωπαϊκά επίπεδα (χθες στα 202 ευρώ ανά MWH έναντι 600 με 700 ευρώ στην υπόλοιπη Ευρώπη). Ως βασικό μειονέκτημα όμως αυτού του σεναρίου προβάλλεται το ότι οι χαμηλότερες τιμές μπορεί να σημαίνουν περισσότερες εξαγωγές σε διασυνοριακές συνδέσεις με χώρες όπως η Γαλλία.
Παράλληλα, συζητείται η έκτακτη φορολόγηση των υπερκερδών των παραγωγών, την οποία φαίνεται να προωθεί ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο περιορισμός της επιρροής του φυσικού αερίου στη διαμόρφωση των τιμών του ρεύματος, η αυστηροποίηση των σχεδίων για μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου που ήδη εφαρμόζονται σε αρκετές χώρες, το πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου που εισάγεται από τη Ρωσία και ζητά εδώ και καιρό η Ιταλία, η αναδιάρθρωση της αγοράς αιολικής ενέργειας και ο διαχωρισμός της από εκείνη του φυσικού αερίου, και εν τέλει η αποσύνδεση της τιμής αερίου και ρεύματος στη βάση του μοντέλου που ήδη προωθεί η Βρετανία.
Το εσωτερικό παρασκήνιο για το τελικό μοντέλο «άμεσης δράσης» της Κομισιόν αναμένεται να κορυφωθεί έως τη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. στις 9 Σεπτεμβρίου, τα χρονικά περιθώρια ωστόσο στενεύουν, καθώς από αύριο η Μόσχα κλείνει ξανά πλήρως τις στρόφιγγες του αγωγού Nord Stream, επικαλούμενη και πάλι εργασίες συντήρησης. Χθες επίσης η Gazprom μείωσε τις ροές προς τη Γαλλία. Σύμφωνα με το Reuters, η Gazprom ενημέρωσε τη γαλλική Engie ότι μειώνει τις παραδόσεις φυσικού αερίου λόγω διαφωνιών ως προς την εφαρμογή των συμβολαίων που υπάρχουν μεταξύ των δύο εταιρειών.
«Πολύ καθαρά, η Ρωσία χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως πολεμικό όπλο και πρέπει να προετοιμαστούμε για το χειρότερο σενάριο πλήρους διακοπής των προμηθειών», δήλωσε στο France Inter η υπουργός Ενεργειακής Μετάβασης της Γαλλίας.
Από την πλευρά του, πάντως, το Κρεμλίνο διαμήνυσε πως δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο στις ρωσικές εξαγωγές αερίου προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream, εκτός από τα προβλήματα που προκάλεσαν οι δυτικές κυρώσεις. Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν υπάρχουν διασφαλίσεις ότι η Gazprom θα ξαναρχίσει να διοχετεύει αέριο μέσω του Nord Stream μετά τις εργασίες συντήρησης, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε: «Υπάρχουν διασφαλίσεις ότι, εκτός από τα τεχνολογικά προβλήματα που προκαλούνται από τις κυρώσεις, τίποτα δεν εμποδίζει τον εφοδιασμό».
