Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Κοντά στα 90 δισ. δολάρια εκτινάχθηκαν οι εκροές από τα ευρωπαϊκά μετοχικά αμοιβαία στη διάρκεια του τελευταίου εξαμήνου.
«Φόντο» των εκροών αποτελεί το εκρηκτικό μίγμα του πολέμου στην Ουκρανία, της ενεργειακής κρίσης με την απειλή επιβολής δελτίου, της επικείμενης ύφεσης και της άκρως επιθετικής νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Το «βουνό» των προκλήσεων που καλείται να αντιμετωπίσει η Ευρώπη θα επηρεάσει αναμφισβήτητα τις αγορές μετοχών.
Οι διαχειριστές κεφαλαίου απέσυραν 83 δισ. δολάρια τους τελευταίους έξι μήνες από τα ευρωπαϊκά μετοχικά αμοιβαία, ενώ μόλις την εβδομάδα έως τις 7 Σεπτεμβρίου οι εκροές ανήλθαν στα 3,4 δισ., σύμφωνα με την Deutsche Bank, επικαλούμενη στοιχεία της EPFR Global. Η εξέλιξη αυτή έκανε τους αναλυτές της Bank of America και της JPMorgan Chase & Co να αναθεωρήσουν πτωτικά τις προβλέψεις τους για το τέλος του έτους για τους δείκτες Stoxx 600 και Euro Stoxx 50 αντίστοιχα.
Τα προβλήματα της Ευρώπης μεγάλωσαν τους τελευταίους μήνες, καθώς η περιοχή αντιμετωπίζει απειλή ύφεσης την ώρα που η ΕΚΤ εγκαινίασε μια πιο επιθετική προσέγγιση στη μάχη κατά του πληθωρισμού. Την ίδια ώρα, η χρήση της ενέργειας ως «όπλου» από τη Ρωσία επιδεινώνει την ενεργειακή κρίση, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε επιβολή δελτίου τον χειμώνα. Αυτό ωθεί τις υπερχρεωμένες κυβερνήσεις, με αναλογία χρέους προς ΑΕΠ κοντά στο 150%, να προβούν σε ακόμη πιο γενναιόδωρα πακέτα στήριξης για να καλύψουν τους προτεινόμενους περιορισμούς στις τιμές. Και όλα αυτά τη στιγμή που το ευρωπαϊκό ενιαίο νόμισμα έχει βουλιάξει σε χαμηλό 20 ετών έναντι του δολαρίου.
«Περιμένουμε ύφεση στην Ευρώπη τους επόμενους μήνες, όμως δεν πιστεύουμε ότι οι ευρωπαϊκές μετοχές το έχουν πλήρως προεξοφλήσει», αναφέρει ο Γουέι Λι της BlackRock. Πράγματι, ο πανευρωπαϊκός χρηματιστηριακός δείκτης Stoxx 600 υποχωρεί φέτος 14%. Η Φινλανδία έχει ήδη προειδοποιήσει για μία στιγμή «Lehman Brothers στην αγορά ενέργειας» της Ευρώπης, σε μια ολοκληρωτική διακοπή της ρωσικής ροής φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Οι προβλέψεις για ύφεση στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί σε κάθε μήνα μέχρι στιγμής στη διάρκεια του 2022, με το ποσοστό να φθάνει το 60% τον Αύγουστο, σύμφωνα με αναλυτές του Bloomberg. Στρατηγικοί αναλυτές της Citigroup αναμένουν σειρά υποβαθμίσεων για τους επόμενους μήνες, ενώ η Morgan Stanley προειδοποιεί ότι τα περιθώρια κέρδους έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη πτώση σε διάρκεια μεγαλύτερη της δεκαετίας.
Η αναλυτής της Bank of America, Mίλα Σαβόβα, θεωρεί ότι μια επικείμενη οικονομική επιβράδυνση θα πλήξει τις ευρωπαϊκές μετοχές δυσανάλογα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον δείκτη DAX, που είναι περισσότερο εκτεθειμένος στις ελλείψεις φυσικού αερίου και στις αποκαλούμενες «κυκλικές» μετοχές και ο οποίος έχει γίνει ιδιαίτερα ευνοϊκός στόχος για short sellers. Αντίστοιχα, οι επενδυτές έχουν συσσωρεύσει θέσεις short στα γερμανικά 10ετή κρατικά ομόλογα. Γενικώς, η κατάσταση για τις χρηματοοικονομικές αγορές της Ευρώπης προδιαγράφεται πιο ζοφερή συγκριτικά με άλλες περιοχές του πλανήτη. Οι εκροές από ευρωπαϊκά διαπραγματεύσιμα αμοιβαία είναι οι μεγαλύτερες σε διάρκεια τουλάχιστον 15 ετών, την ώρα που οι ΗΠΑ συνεχίζουν να παρουσιάζουν εισροές, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Την ίδια στιγμή, οι διαχειριστές κεφαλαίου τοποθέτησαν επιπλέον 166 δισ. δολάρια σε διεθνή ομολογιακά αμοιβαία φέτος, σύμφωνα με την Deutsche Bank. Την τελευταία φορά που υπήρξαν εκροές ανάλογης κλίμακας στην Ευρώπη ήταν το εξάμηνο έως τον Ιούνιο του 2019, όταν οι επενδυτές είχαν αποσύρει 80 δισ. από τις ευρωπαϊκές μετοχές, καθώς και 200 δισ. από τις διεθνείς μετοχές, που δείχνει μια πιο ομοιόμορφη εικόνα ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Τα επιτόκια της ΕΚΤ
Ένας άκρως σημαντικός λόγος για τις πιέσεις που δέχονται οι ευρωπαϊκές μετοχές είναι η επιθετική πολιτική της ΕΚΤ, με τον αυξημένο πλέον κίνδυνο το βασικό επιτόκιο να φθάσει το 2% και άνω, προκειμένου να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός, παρά την πιθανή ύφεση, όπως ανέφεραν πηγές στο Reuters. Πολλοί διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής θεωρούν πλέον πολύ πιθανό η ΕΚΤ να χρειαστεί να ανεβάσει το επιτόκιό της σε «περιοριστικό έδαφος», στο σημείο δηλαδή εκείνο που θα πιέσει την οικονομία σε συρρίκνωση, που είναι το 2% και άνω. Ο Ολλανδός κεντρικός τραπεζίτης Κλάας Νότ και ο Βέλγος Πιερ Βουνς είναι οι πρώτοι που άνοιξαν αυτή τη συζήτηση, την ώρα που οι περισσότεροι συνάδελφοί τους κρίνουν ότι το βασικό επιτόκιο θα πρέπει να φθάσει ανάμεσα στο 1% και 2%. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι οι διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής ετοιμάζονται για ύφεση τον φετινό χειμώνα και για βραδύτερο ρυθμό ανάπτυξης από το 0,9% που έδωσε πρόσφατα η ΕΚΤ για το 2023.
«Αντίβαρο» η αγορά εργασίας;
Ορισμένοι βλέπουν κάποιο φωτεινό σημείο στην ισχυρή αγορά εργασίας της Ευρώπης, η οποία θα μπορούσε να αντισταθμίσει τον αντίκτυπο από τα υψηλότερα επιτόκια, σύμφωνα με τις πηγές. Ο πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ Χοακίμ Νάγκελ βλέπει τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη να ξεπερνά το 10% τον Δεκέμβριο και γι’ αυτό θεωρεί απαραίτητες τις περαιτέρω επιτοκιακές αυξήσεις.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα στοιχεία για τον πληθωρισμό Αυγούστου στις ΗΠΑ που δημοσιοποιούνται αύριο Τρίτη και τα οποία θα δώσουν μια πιο σαφή εικόνα για το εάν η Φέντεραλ Ριζέρβ θα προχωρήσει στην τρίτη επιτοκιακή αύξηση «τζάμπο» της τάξης των 75 μονάδων βάσης στη συνεδρίασή της στις 20/21 Σεπτεμβρίου. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για πληθωρισμό στο 8% από 8,5% του Ιουλίου, αν και για τον δομικό πληθωρισμό -εξαιρουμένων των τιμών ενέργειας και τροφίμων- αναμένεται αύξηση στο 6,1% από το 5,9%.
