Από την έντυπη έκδοση
Tου Βασίλη Αγγελόπουλου
v.aggelopoulos@naftemporiki.gr
Ριζικές αλλαγές στην επικουρική ασφάλιση για τους νέους ασφαλισμένους επιφέρει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που κατατέθηκε στη Βουλή τα ξημερώματα του Σαββάτου, ενώ με άλλες διατάξεις προβλέπεται η επιβολή ασφαλιστικών εισφορών στα Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (πρώην Τίτλοι Κτήσης), αναμορφώνεται το θεσμικό πλαίσιο του ΑΜΚΑ, θεσπίζονται ενιαίοι κανόνες για την απονομή παροχών σε χρήμα (επίδομα ασθένειας και μητρότητας) για όλους τους φορείς του e-ΕΦΚΑ και αίρεται η εκκρεμότητα για εκατοντάδες μεταβιβάσεις σύνταξης λόγω θανάτου στο ΝΑΤ.
Σε ό,τι αφορά την επικουρική ασφάλιση, το νομοσχέδιο προβλέπει την ίδρυση του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης ή ΤΕΚΑ, το οποίο από την 1η.1.2022 θα διασφαλίσει τη μετάβαση της επικούρησης, στο νέο, κεφαλαιοποιητικό σύστημα, με τους ατομικούς λογαριασμούς των ασφαλισμένων και τις επενδύσεις των εισφορών.
Επισημαίνεται η διασφάλιση – εγγύηση του κεφαλαίου που θα καταβάλλεται, έτσι ώστε αν αποτύχει η όποια επένδυση οι ασφαλισμένοι που δεν θα έχουν συμπληρώσει 15ετία να πάρουν πίσω τα χρήματα που έχουν καταβάλει.
Ταυτόχρονα προβλέπεται ότι στους πόρους του Ταμείου, εκτός από τα έσοδα από τις ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών, εντάσσεται και η όποια ετήσια κρατική επιχορήγηση παρέχεται στο υπουργείο Εργασίας, που ανέρχεται στο 0,5% του ΑΕΠ και η οποία δεσμευόταν κάθε έτος, είτε για την καταβολή αναδρομικών, εάν υπάρχουν τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις, είτε για την καταβολή μερίσματος στους χαμηλοσυνταξιούχους.
100 άτομα προσωπικό
Τονίζεται ότι το Ταμείο θα έχει αυτοτέλεια, θα διοικείται από επταμελές Δ.Σ. και θα έχει 100 άτομα προσωπικό.
Θα μπορεί να πραγματοποιεί προσλήψεις και ειδικών συμβούλων, ώστε να σχεδιάζονται καλύτερα τα επενδυτικά του προγράμματα. Θα έχει αυστηρή εποπτεία από το υπουργείο Εργασίας, ενώ για την πρώτη πενταετία Διαχειριστής Επενδύσεων ορίζεται η Εταιρεία Διαχείρισης Επενδυτικών Κεφαλαίων Ταμείων Ασφάλισης – Ανώνυμη Εταιρεία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΕΔΕΚΤ – ΑΕΠΕΥ).
Όλες οι αλλαγές
Ας δούμε πιο αναλυτικά τις βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου, που αναμένεται να ψηφιστεί με την επανέναρξη λειτουργίας της Βουλής, δηλαδή στις αρχές Σεπτεμβρίου:
Άρθρο 4: Ιδρύεται το ΤΕΚΑ, με έναρξη λειτουργίας την 1η Ιανουαρίου 2022.
Άρθρο 6: Στην ασφάλιση του Ταμείου υπάγονται υποχρεωτικά όλα τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν για πρώτη φορά από την 1.1.2022 και εφεξής ασφαλιστέα εργασία-απασχόληση για την οποία υφίσταται υποχρέωση υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ. Στην ασφάλιση του Ταμείου υπάγονται προαιρετικά, μετά από αίτησή τους, οι ασφαλισμένοι που έχουν γεννηθεί μετά την 1.1.1987, δηλαδή είναι έως 35 ετών. Προαιρετική (εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 35ο έτος της ηλικίας τους) είναι και η συμμετοχή των:
*Αυτοαπασχολούμενων υγειονομικών.
*Προσώπων που ασκούν επάγγελμα που υπάγεται στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.
*Εργαζομένων που βάσει γενικής ή ειδικής διάταξης, εξαιρούνται της υποχρεωτικής υπαγωγής στην ασφάλιση άλλων φορέων επικουρικής ασφάλισης.
Η διαδικασία ένταξης στον ΤΕΚΑ ειδικά για τις περιπτώσεις όπου προαιρετικά μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, θα μπορεί να πραγματοποιηθεί εντός του 2023.
Άρθρο 7: Ως χρόνος ασφάλισης στο ΤΕΚΑ ορίζεται το χρονικό διάστημα κατά το οποίο καταβάλλονται ή οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές από την έναρξη λειτουργίας του Ταμείου και εφεξής.
Άρθρο 8: Στους πόρους του Ταμείου, εκτός από τα έσοδα από τις ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών, θα είναι και η όποια κρατική επιχορήγηση παρέχεται στο υπουργείο Εργασίας. Έτσι, θα υπάρχει «κρατική εγγύηση» για τις επικουρικές συντάξεις καθώς και για τις ελάχιστες συντάξεις αναπηρίας και θανάτου. Υπενθυμίζεται ότι μέρος της κρατικής επιχορήγησης είναι και το 0,5% του ΑΕΠ (περίπου 900 εκατ. ευρώ), που δεσμεύεται κάθε έτος, είτε για την καταβολή αναδρομικών, εάν υπάρχουν τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις, είτε για την καταβολή μερίσματος στους χαμηλοσυνταξιούχους (αρ. 47 ν.4670/2020).
Άρθρο 9: Οι ασφαλιστικές εισφορές υπόκεινται σε κρατήσεις για να σχηματιστεί το αποθεματικό λειτουργίας του ΤΕΚΑ. Οι κρατήσεις αυτές θα είναι έως 1% επί των αντίστοιχων καταβαλλόμενων εισφορών.
Άρθρο 10: Το ΤΕΚΑ θα έχει Διοικητικό Συμβούλιο και Διευθύνοντα Σύμβουλο.
Άρθρο 11: Το Δ.Σ. θα είναι επταμελές και η θητεία του θα είναι για πέντε έτη.
Άρθρο 19: Τα μέλη του Δ.Σ. δεν έχουν αστική ευθύνη έναντι ιδιωτών για πράξεις που σχετίζονται με την άσκηση των καθηκόντων τους.
Άρθρο 20: Το Δ.Σ. του Ταμείου αποφασίζει για τα επενδυτικά προγράμματα και τα νέα επενδυτικά προϊόντα που θα προσφέρει στους ασφαλισμένους.
Άρθρο 28: Συστήνεται Επενδυτική Επιτροπή με σκοπό την υποστήριξη του Δ.Σ. στη χάραξη και παρακολούθηση της επενδυτικής πολιτικής του Ταμείου.
Άρθρο 32: Δημιουργείται αναλογιστική υπηρεσία, που έχει ως κύριο αντικείμενο την εκπόνηση αναλογιστικών μελετών για τη λειτουργία του Ταμείου, σε ετήσια βάση.
Άρθρο 39: Στο Ταμείο συστήνονται 100 θέσεις προσωπικού, από τις οποίες οι 25 είναι ειδικού επιστημονικού προσωπικού, οι 45 είναι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (ΠΕ), οι 15 είναι τεχνολογικής εκπαίδευσης (ΤΕ), οι 10 είναι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΔΕ) και οι 5 είναι υποχρεωτικής εκπαίδευσης (ΥΕ). Για την πρώτη διετία, η κάλυψη των θέσεων μπορεί να πραγματοποιείται με μετάταξη ή απόσπαση προσωπικού από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Η απόσπαση έχει χρονική διάρκεια τρία έτη και μπορεί να ανανεωθεί άλλες δύο φορές για ισόποσο χρονικό διάστημα. Μέχρι να καλυφθούν οι κενές οργανικές θέσεις, είναι δυνατό να γίνονται προσλήψεις με συμβάσεις ορισμένου χρόνου διάρκειας τριών ετών, με δικαίωμα ισόχρονης ανανέωσης, για τις θέσεις που έχουν επιστημονική εξειδίκευση.
Άρθρο 46: Για κάθε ασφαλισμένο δημιουργείται ατομικός λογαριασμός. Εκεί απεικονίζονται λογιστικά οι καταβλητέες εισφορές, οι καταβληθείσες εισφορές, οι οφειλόμενες εισφορές και οι αποδόσεις από την επένδυση
Άρθρο 48: Το Ταμείο παρέχει στους ασφαλισμένους επενδυτικά προγράμματα προκαθορισμένου κύκλου ζωής. Σε σχέση με το βασικό, παρέχονται και άλλα προγράμματα με διαφοροποιημένο επενδυτικό κίνδυνο.
Άρθρο 53: Εάν ο ασφαλισμένος δεν συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης, κατά τη συμπλήρωση του γενικού ορίου ηλικίας, του επιστρέφεται ποσό ίσο με τις καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές στο Ταμείο.
Άρθρο 56: Από 1.1.2022 και μετά συνυπολογίζεται χρόνος ασφάλισης για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ως τέτοιος λογίζεται ο χρόνος που διανύεται στην ασφάλιση του ΤΕΚΑ και ο χρόνος που έχει προηγουμένως διανυθεί σε άλλο φορέα επικουρικής ασφάλισης. Το ποσό της σύνταξης που προκύπτει από αυτή την περίπτωση υπολογίζεται από κάθε φορέα για κάθε ξεχωριστό χρονικό διάστημα.
Άρθρο 59: Το Κράτος καλύπτει από τον Κρατικό Προϋπολογισμό την απομείωση των πόρων του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ από ασφαλιστικές εισφορές, λόγω της εισαγωγής και λειτουργίας του κεφαλαιοποιητικού συστήματος επικουρικής ασφάλισης
Άρθρο 60: Κατά τον χρόνο επέλευσης του κοινωνικοασφαλιστικού κινδύνου, το κράτος εγγυάται την καταβολή ελάχιστης ανταποδοτικής μηνιαίας επικουρικής σύνταξης.
Άρθρο 61: Κάθε χρόνο το Ταμείο κοινοποιεί ηλεκτρονικά στους ασφαλισμένους έγγραφο με τα στοιχεία του ατομικού λογαριασμού τους.
Άρθρο 62: Οι ασφαλισμένοι μπορούν να επιλέξουν διαφορετικό επενδυτικό πρόγραμμα από το προκαθορισμένο. Πρέπει όμως να υποβάλλουν οι ίδιοι σχετική αίτηση. Η αίτηση για αλλαγή επενδυτικού προγράμματος μπορεί να υποβάλλεται ανά τρία έτη.
Άρθρο 63: Ασφαλισμένοι που έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση του Ταμείου για χρονικό διάστημα τουλάχιστον ενός έτους, εάν υποστούν διακοπή ασφάλισης, μπορούν να συνεχίσουν να ασφαλίζονται προαιρετικά στο Ταμείο.
Άρθρο 64: Οι ασφαλισμένοι που έχουν συμπληρώσει 12 έτη ασφάλισης, μπορούν να καταβάλλουν εφάπαξ το σύνολο των εισφορών που αντιστοιχεί για να συμπληρώσουν 15ετία. Οι μισθωτοί ασφαλισμένοι του Ταμείου έχουν δικαίωμα αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης. Οι μη μισθωτοί μπορούν να επίσης να αναγνωρίσουν χρόνο ασφάλισης, αλλά με βάση την ασφαλιστική κατηγορία που υπάγονται.
Άρθρο 65: Ο ασφαλισμένος που διαπιστώνει ότι υφίσταται ζημία από εκτελεστή πράξη ή παραλείψεις του ΤΕΚΑ, έχει δικαίωμα να υποβάλλει ενδικοφανή προσφυγή.
Άρθρο 67: Οι απαιτήσεις του Ταμείου από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές υπόκεινται σε 20ετή παραγραφή.
Άρθρο 69: Μέχρι να συγκροτηθεί μόνιμο Δ.Σ., το ΤΕΚΑ διοικείται από προσωρινή διοικούσα επιτροπή. Πρόεδρος είναι ο Γ.Γ. Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Άρθρο 70: Για πέντε χρόνια μετά τη λειτουργία του Ταμείου, οι αρμοδιότητες της Επενδυτικής Επιτροπής μεταφέρονται στην Εταιρεία Διαχείρισης Επενδυτικών Κεφαλαίων Ταμείων Ασφάλισης – Ανώνυμη Εταιρεία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΕΔΕΚΤ – ΑΕΠΕΥ).
Άρθρο 71: Για πέντε έτη από την έναρξη λειτουργίας του ΤΕΚΑ Διαχειριστής Επενδύσεων ορίζεται η ΕΔΕΚΤ.
