Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Το ευρώ δεν ήταν ποτέ τόσο φθηνό εδώ και 20 χρόνια. Για πρώτη φορά, το ευρωπαϊκό νόμισμα αξίζει όσο ακριβώς και το δολάριο. Η αδυναμία του ευρώ είναι επίσης ένδειξη της ισχύος του δολαρίου. Διότι όχι μόνο έναντι του ευρώ, αλλά και έναντι άλλων σημαντικών νομισμάτων, το δολάριο κατάφερε να καταγράψει σημαντικά κέρδη. Ο λόγος είναι η σημαντική αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής της Fed, η οποία καθιστά τις επενδύσεις σε δολάρια συγκριτικά πιο ελκυστικές.
Ωστόσο, δεν θα αρκούσε να αποδοθεί η αδυναμία του ευρώ αποκλειστικά στην ισχύ του δολαρίου. Οι λόγοι για την υποχώρηση του ευρώ είναι σε μεγάλο βαθμό ενδο-ευρωπαϊκοί: Είναι ο φόβος της ύφεσης στην Ευρώπη, που προκλήθηκε από την κρίση του φυσικού αερίου. Γεγονός που κάνει τους επενδυτές να αποφεύγουν να επενδύσουν στο ευρώ.
Η ενδεχόμενη διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου, επικρέμεται ως Δαμόκλειος Σπάθη πάνω από την ευρωπαϊκή οικονομία. «Μόνο μετά το τέλος των προγραμματισμένων εργασιών συντήρησης του αγωγού Nord Stream 1 στις 21 Ιουλίου θα είναι σαφέστερο εάν πρέπει να προετοιμαστούμε για έναν σκληρό χειμώνα», λέει ο Γιούργκεν Μόλναρ ,στρατηγικός αναλυτής της RoboMarkets.
Η αβεβαιότητα για την ενεργειακή κάλυψη της Ευρώπης στοιχειώνει το ευρώ. «Με τις τιμές του φυσικού αερίου σε ιλιγγιώδη ύψη, υπάρχει αυξανόμενος κίνδυνος να προστεθεί άλλο ένα πληθωριστικό σοκ, στο ήδη υπάρχον», προειδοποιεί ο Ούλριχ Λέουτσμαν, ειδικός στο συνάλλαγμα στην Commerzbank.
Ο Πούτιν τα κατάφερε
Οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της Μόσχας, προκαλούν προς το παρόν, περισσότερα προβλήματα στην Ευρώπη, παρά στο πολεμικό ταμείο του Πούτιν, που συνεχίζει τον πόλεμο. «Όσο συνεχίζεται η κρίση με το φυσικό αέριο, δύσκολα μπορεί να ανακάμψει το ευρωπαϊκό νόμισμα», εκτιμούν οι αναλυτές. Μικρά τα περιθώρια παρέμβασης και από τον θεματοφύλακα του ευρώ- την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. «Σε μια κρίση φυσικού αερίου, η ΕΚΤ μπορεί να κάνει μόνο ό,τι είναι απολύτως απαραίτητο για την καταπολέμηση του πληθωρισμού. Και κάποιοι μπορεί ακόμη και να φοβούνται ότι δεν θα μπορέσει να κάνει τίποτα», λέει ο Ούλριχ Λέουτσμαν.
Αν και η αμερικανική οικονομία βρίσκεται επί του παρόντος σε σαθρό έδαφος, υπάρχει ο κίνδυνος πολύ μεγαλύτερης αναταραχής στην Ευρώπη λόγω της ολοένα και επιδεινούμενης ενεργειακής κρίσης. Ως αποτέλεσμα, πολλοί επενδυτές αποσύρουν τα κεφάλαιά τους από τη Γηραιά ήπειρο, ειδικά επειδή τα σημαντικά υψηλότερα επιτόκια είναι επίσης προσοδοφόρα στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Η διάθεση στις παγκόσμιες αγορές καθορίζεται από το μέγεθος των κινδύνων», εξηγεί ο Γιούτινγκ Σάο, στρατηγικός αναλυτής της State Street Global Markets.
«Το δολάριο είναι το προτιμώμενο διεθνές αποθεματικό νόμισμα, οπότε όταν υπάρχει κίνδυνος ύφεσης ή αυξάνεται η αστάθεια, το δολάριο είναι το νόμισμα στο οποίο σπεύδουν οι άνθρωποι επειδή είναι το πιο ασφαλές», προσθέτει. Η Κριστίν Λαγκάρντ, μπορεί να τερμάτισε την πολιτική των μηδενικών επιτοκίων, αλλά είναι αναγκασμένη να προχωρήσει αργά και προσεκτικά για να μην ανακόψει τις ελπίδες ανάκαμψης της ευρωζώνης, αλλά και να μην πέσουν και πάλι στα τάρταρα οι υπερχρεωμένες χώρες του Νότου.
Αντίθετα, οι νομισματικοί φύλακες της Fed στις Ηνωμένες Πολιτείες πατούν συνεχώς γκάζι των επιτοκίων εδώ και μήνες το πεντάλ του γκαζιού εδώ και μήνες. Στη συνεδρίαση του Ιουνίου, η Fed αύξησε τα βασικά επιτόκια πιο απότομα από κάθε άλλη φορά από το 1994. Η Fed έχει ήδη αυξήσει το βασικό επιτόκιο τρεις φορές εφέτος – πιο πρόσφατα τον Ιούνιο, με τη μεγαλύτερη αύξηση από το 1994 κατά 75 μονάδες βάσης Αυτό έχει αντίκτυπο: τα δεκαετή κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ αποδίδουν τώρα σχεδόν 3% επιτόκιο ετησίως, ενώ τα γερμανικά ομολόγα δεν λαμβάνουν καν 1,2%.
«Είναι γνωστό ότι το κεφάλαιο δεν είναι ντροπαλό σαν ελάφι όταν πρόκειται για κρίσεις όπως αυτή που επικρατεί σήμερα στην Ευρώπη, αλλά έλκεται επίσης ως δια μαγείας από τα υψηλότερα επιτόκια. Δεδομένων αυτών των δύο ισχυρών παραγόντων, οι ειδικοί αναμένουν ότι το ευρώ θα συνεχίσει την κάθοδό του», τονίζουν με γλαφυρό τρόπο στη Ναυτεμπορική, ευρωπαϊκές τραπεζικές πηγές.
Άσχημα νέα για τους πολίτες
Η χαμηλή συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ συνιστά άσχημο νέο για τους πολίτες της ευρωζώνης, καθώς είναι πιθανό να συνεχιστεί η άνοδος του «εισαγόμενου πληθωρισμού», λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών της ενέργειας. Το πετρέλαιο διαπραγματεύεται σε δολάρια και η υποχώρηση του ευρωπαϊκού έναντι του αμερικανικού νομίσματος, σημαίνει ότι η Ευρώπη μπορεί να αγοράσει λιγότερο πετρέλαιο με ευρώ ,στις παγκόσμιες αγορές.
Αυτό δεν σημαίνει μόνο μεγάλο πονοκέφαλο για τους ιδιοκτήτες των αυτοκινήτων λόγω της αύξησης των τιμών στα πρατήρια καυσίμων. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει επίσης να αγοράζουν πετρέλαιο πιο ακριβά. Και φυσικά, να μετακυλίουν στη συνέχεια το αυξανόμενο κόστος παραγωγής στους καταναλωτές και σε άλλες εταιρείες με τη μορφή αυξήσεων τιμών.
Βέβαια, οι εξαγωγές από ευρωπαϊκές εταιρείες προς τις Ηνωμένες Πολιτείες γίνονται επίσης φθηνότερες, γεγονός που αποτελεί ένα συγκεκριμένο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Ωστόσο, τα ταξίδια στην περιοχή του δολαρίου γίνονται επίσης πιο ακριβά. Τα δημογραφικά στοιχεία επηρεάζουν επίσης αρνητικά, καθώς ο πληθυσμός της Ευρώπης έχει φτάσει στο ανώτατο όριο. Περίπου 450 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στην ΕΕ.
Οι προβλέψεις υποθέτουν ότι ο πληθυσμός θα παραμείνει σταθερός μέχρι το 2030 και από εκεί θα μειώνεται σταδιακά. Λόγω της γήρανσης, ο ενεργός πληθυσμός σε χώρες όπως η Γερμανία ή η Αυστρία μειώνεται ήδη. Το αποτέλεσμα είναι η έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων που ήδη παραλύει πολλές βιομηχανίες.
Το ευρώ αντανακλά επίσης τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της γηραιάς ηπείρου, η οποία επίσης υστερεί οικονομικά κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορωνοϊού. Οι ασιατικές χώρες ανέκαμψαν ταχύτερα, όπως και οι ΗΠΑ. Η πανδημία λειτούργησε μόνο ως επιταχυντής των υπαρχουσών τάσεων. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Ευρώπη υπερηφανευόταν ότι ήταν από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου – για να ξεπεραστεί 30 χρόνια αργότερα από τις οικονομίες της Ασίας, που ωφελήθηκαν ιδιαίτερα από την παγκοσμιοποίηση.
