Ασάφειες και αοριστίες ως προς την υιοθέτηση ασφαλών και φιλικών προς το περιβάλλον ανακυκλώσεων πλοίων, εν όψει της παγκόσμιας εφαρμογής της Σύμβασης του Χονγκ Κονγκ (HKC), εντοπίζει η διεθνής ναυτιλιακή οργάνωση BIMCO.
Με έγγραφο που δόθηκε στη δημοσιότητα, η Ship Recycling Alliance -η συμμαχία που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της BIMCOκάνει λόγο για άμεση ανάγκη αποσαφήνισης συγκεκριμένων διατάξεων που χαρακτηρίζονται «εμπόδια», μόλις δύο μήνες πριν από την έναρξη ισχύος της HKC (26 Ιουνίου 2025).
Όπως τονίζεται, η συμμαχία συντονίζει τις φωνές της βιομηχανίας ανακύκλωσης πλοίων και της ναυτιλιακής βιομηχανίας, επισημαίνοντας ότι παραμένουν άλυτα ζητήματα σχετικά με την ανάγκη των κυβερνήσεων να ευθυγραμμίσουν τη σύμβαση του Χονγκ Κονγκ με κανονισμούς όπως η Σύμβαση της Βασιλείας για τη διασυνοριακή διακίνηση επικίνδυνων αποβλήτων και ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανακύκλωση πλοίων (SRR).
Μεταξύ άλλων, το έγγραφο απαιτεί διαβεβαίωση ότι οι πλοιοκτήτες και τα μέρη που δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τη Σύμβαση του Χονγκ Κονγκ δεν θα υποστούν κυρώσεις ως παραβίαση της Σύμβασης της Βασιλείας για τον έλεγχο της διασυνοριακής διακίνησης επικίνδυνων αποβλήτων και της διάθεσής τους.
Ενδεικτικά, με τον νέο κανονισμό, τα πλοία που δεν φέρουν σημαία κράτους της Ε.Ε. θα μπορούν να ανακυκλώνονται μόνο σε εγκατάσταση ανακύκλωσης πλοίων που έχει εγκριθεί από τις εθνικές αρχές της σημαίας κράτους που φέρουν.
Επίσης, πλοία που πλέουν υπό σημαία που δεν έχει επικυρώσει τη διεθνή σύμβαση ορθής ανακύκλωσης HKC, πρέπει να διαθέτουν δήλωση ετοιμότητας πριν από την ανακύκλωση σε εγκατάσταση μέρους της σύμβασης.
Ωστόσο, η Ship Recycling Alliance αναφέρει ότι υπάρχουν αντιφάσεις μεταξύ των συμβάσεων της Βασιλείας και του Χονγκ Κονγκ, καθώς η μεν πρώτη κάνει αναφορά σε κράτος εξαγωγής και κράτος εισαγωγής και η δεύτερη σε κράτος σημαίας και κράτος ανακύκλωσης.
Αυτή ακριβώς η ορολογία αποτελεί «αγκάθι», καθώς σύμφωνα με το σχετικό κείμενο αναμένεται να οδηγήσει σε ζητήματα ερμηνείας των κανονισμών κατά το δοκούν.
Σε ορισμένες δικαιοδοσίες, η παράβαση της Σύμβασης της Βασιλείας, όπως εφαρμόζεται στην ανακύκλωση πλοίων, έχει οδηγήσει σε κυρώσεις κατά των πλοιοκτητών και των πλοιάρχων.
Μία από τις ασυνέπειες που ζητά το έγγραφο από τον ΙΜΟ να εξετάσει σχετίζεται με τα επικίνδυνα απόβλητα.
Μόλις ένα πλοίο λάβει International Ready for Recycling Certificate (IRRC) σύμφωνα με τη Σύμβαση του Χονγκ Κονγκ, μπορεί ταυτόχρονα να θεωρηθεί επικίνδυνο απόβλητο βάσει των διατάξεων της Σύμβασης της Βασιλείας.
Κατά τη διάρκεια ολόκληρης της περιόδου ισχύος του IRRC (έως τρεις μήνες), το πλοίο θα μπορούσε επομένως να κινδυνεύσει να κατασχεθεί για παράβαση των απαιτήσεων της Σύμβασης της Βασιλείας κατά τη διάρκεια της εμπορικής του δραστηριότητας.
Παραδείγματα
Μάλιστα, στο κείμενο που δημοσίευσε η BIMCO παρατίθενται και τρία παραδείγματα νομικής αβεβαιότητας που ενδέχεται να προκύψει μετά την έναρξη ισχύος της Σύμβασης του Χονγκ Κονγκ.
Ειδικότερα, χρησιμοποιείται το ίδιο παράδειγμα πλοίου με ιαπωνική σημαία στο τέλος του κύκλου ζωής του.
Η Ιαπωνία, ως συμβαλλόμενο μέρος στην HKC, έχει εκδώσει το IRRC για το πλοίο, το οποίο κατευθύνεται προς εγκατάσταση ανακύκλωσης σε κράτος εκτός ΟΟΣΑ στη Νότια Ασία, εξουσιοδοτημένο ως πληρούν τις απαιτήσεις της Σύμβασης του Χονγκ Κονγκ.
1. Πλοίο που αναχωρεί από τον Παναμά για ανακύκλωση στο Πακιστάν. Ο Παναμάς είναι συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης της Βασιλείας, αλλά δεν είναι κράτος-μέλος του ΟΟΣΑ.
Μετά την έκδοση του IRRC, το πλοίο μπορεί να θεωρηθεί ως επικίνδυνο απόβλητο και επομένως ο Παναμάς μπορεί να κρατήσει το πλοίο επειδή δεν εφάρμοσε τη διαδικασία στη διασυνοριακή κίνηση του πλοίου.
Το ίδιο μπορεί επίσης να συμβεί σε οποιοδήποτε κράτος διέλευσης εκτός ΟΟΣΑ, όπως π.χ. η Σιγκαπούρη, ακόμη κι αν η μόνη πρόθεση αυτού του ελλιμενισμού είναι να διεξάγει επιχειρήσεις αφαίρεσης υπολειπόμενου μαζούτ και απορριμμάτων που παραμένουν επί του πλοίου, σύμφωνα με τον κανονισμό 8 της HKC.
2. Πλοίο που αναχωρεί από τη Χιλή για ανακύκλωση στην Ινδία. Ένα πλοίο σε λιμάνι της
Χιλής που κατευθύνεται προς ανακύκλωση απαγορεύεται να μεταβεί στην Ινδία και μπορεί να κρατηθεί στη Χιλή, επειδή είναι κράτος του ΟΟΣΑ και συμβαλλόμενο μέρος του της BC.
3. Πλοίο που αναχωρεί από τη Γαλλία για ανακύκλωση στο Μπαγκλαντές. Ένα πλοίο σε ευρωπαϊκό λιμάνι που κατευθύνεται προς ανακύκλωση απαγορεύεται να μεταβεί στο Μπαγκλαντές (χώρα εκτός ΟΟΣΑ) και μπορεί να κρατηθεί επειδή η Γαλλία (ως κράτος-μέλος της Ε.Ε.) είναι συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης της Βασιλείας.
