Κατά τη διάρκεια της Συνόδου υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ που έγινε στις 15/2 στις Βρυξέλλες, Ελλάδα και Τουρκία έγιναν τα νέα μέλη στην ευρωπαϊκή αντιπυραυλική «ομπρέλα», European Sky Shield Initiative.
Στόχος της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας ESSI είναι να επιτευχθεί το πιο καλά συντονισμένο αμυντικό σύστημα κατά των απειλών μικρής, μεσαίας και μεγάλης εμβέλειας από τον αέρα.
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, και ο Τούρκος ομόλογός του, Γιασάρ Γκιουλέρ, υπέγραψαν τη συμφωνία για την προσχώρηση των δύο χωρών, σε τελετή που διοργάνωσε ο γερμανός υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους.
Πώς λειτουργεί η ESSI
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ν», κάθε χώρα θα συμμετέχει στην πρωτοβουλία αναλόγως με τα οπλικά συστήματα που διαθέτει.
Η ευρωπαϊκή αντιβαλλιστική ομπρέλα θα αποτελείται από τρία επίπεδα:
- Το πρώτο επίπεδο θα περιλαμβάνει πλατφόρμες που χρησιμοποιούν τους γερμανικούς πυραύλους IRIS-T SLM ενώ αναμένεται να ενταχθούν και οι βρετανικοί CAMM.
- Το δεύτερο επίπεδο περιλαμβάνει τους αμερικανικής κατασκευής πυραύλους MIM-104 Patriot, που διαθέτει ήδη η Ελλάδα.
- Το τρίτο επίπεδο θα περιλαμβάνει αντιβαλλιστικά συστήματα πολύ μεγάλου βεληνεκούς, το σύστημα Arrow 3 που αναπτύσσει το Ισραήλ.
Τι σημαίνει για την Ελλάδα
Όπως έχει προαναγγείλει ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, «η Αθήνα προχωρά στην εγκατάσταση ενός αντί-drone «θόλου» στα νησιά και τη Θράκη ενώ στο «στόχαστρο» των επιτελείων έχουν μπει και παραλλαγές του γνωστού ισραηλινού αντιβαλλιστικού συστήματος Iron Dome».
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ν», για την Ελλάδα η πρωτοβουλία προσχώρησης στην ESSI, βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στρατηγικό και αμυντικό στάδιο.
Ωστόσο, αρμόδιες πηγές υπογραμμίζουν, ότι η χώρα θα μπορούσε να ωφεληθεί από το κοινό σύστημα προμηθειών για να ενισχύσει την αεράμυνά της με τον προγραμματισμό προμηθειών αντιβαλλιστικών και αντί-drone όπλων.
Τι είναι η European Sky Shield Initiative
Η πρωτοβουλία προτάθηκε αρχικά από τον καγκελάριο της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, τον Αύγουστο του 2022. Η πρόταση έγινε με αφορμή την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και εν μέσω αυξημένων ανησυχιών για την περιορισμένη ευρωπαϊκή ικανότητα άμυνας έναντι απειλών όπως τα ρωσικά βαλλιστικά πυραυλικά συστήματα 9K720 Iskander που έχουν αναπτυχθεί στο Καλίνινγκραντ.
Ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, αναφερόμενος στην ευρωπαϊκή αντιπυραυλική «ασπίδα» είχε κάνει λόγο για «αύξηση της ασφάλειας για όλη την Ευρώπη» και υποστήριξε ότι ένα ευρωπαϊκό σύστημα αεράμυνας θα κόστιζε λιγότερο και θα ήταν πιο αποτελεσματικό από το να δημιουργήσει κάθε χώρα ξεχωριστά τα δικά της ακριβά και πολύπλοκα συστήματα.
Το γερμανικό υπουργείο Άμυνας όρισε το μικρό βεληνεκές ως απόσταση έως 15 χιλιόμετρα (9 μίλια) κατά μήκος της ξηράς και 6 χιλιόμετρα σε ύψος.
Το μεσαίο βεληνεκές είναι 15-50 χιλιόμετρα σε πλάτος και έως 25 χιλιόμετρα ύψος.
Και τέλος, το μεγάλο βεληνεκές είναι πάνω από 50 χιλιόμετρα σε πλάτος και μέχρι 35 χιλιόμετρα σε ύψος.
Ποιες χώρες συμμετέχουν
Στην ESSI προσχώρησαν 15 κράτη μέλη του ΝΑΤΟ όπως το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Σλοβακία, η Σλοβενία, η Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ενώ λίγους μήνες αργότερα εντάχθηκαν η Δανία και η Σουηδία.
Τον Ιούλιο του 2023 προσχώρησαν η Αυστρία και η Ελβετία.
Μετά την Σύνοδο υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, τελευταίες προσχώρησαν Ελλάδα και Τουρκία.
Οι «ηχηρές» απουσίες
Στην ευρωπαϊκή αντιπυραυλική άμυνα δεν συμμετέχουν η Ιταλία, η Γαλλία, η Πολωνία και η Ισπανία.
Αναφορικά με την «απουσία» της Γαλλίας- Ιταλίας, ένας λόγος είναι πως για την γερμανική πρωτοβουλία είναι – όπως φαίνεται – ύψιστης σημασίας ο εξοπλισμός που παράγεται εκτός συνόρων της Ευρώπης.
Επομένως Γαλλία και Ιταλία μένουν εκούσια εκτός καθώς τους προβληματίζει το γεγονός ότι παραγκωνίζεται το Γαλλο-Ιταλικο αντιπυραυλικό σύστημα SAMP-T.
Τέλος, ο Νίκος Δένδιας σε δήλωσή του στη DW, αναφερόμενος στην συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή αντιπυραυλική «ομπρέλα» ανέφερε ότι «Η Ελλάδα έχει μια πολύ σαφή αντίληψη συμμετοχής στις αμυντικές πρωτοβουλίες των κρατών-μελών της ΕΕ και γενικά των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ. Θεωρούμε δηλαδή ότι θα πρέπει να είμαστε τμήμα των λύσεων των προβλημάτων και να μην απέχουμε από αυτά. Υπό αυτή την έννοια λοιπόν, βλέπουμε πίσω από αυτό μια προστασία απέναντι σε υπάρχοντες τωρινούς, αλλά και μελλοντικούς κινδύνους. Θα θέλαμε να είμαστε στελέχη της ομάδας αυτής που επεξεργάζεται τις πιθανές λύσεις».
