Άρθρα – Αποζημίωση ιδρυτικών μελών και μετόχων οι οποίοι είναι συγχρόνως και υπάλληλοι της Ανώνυμης Εταιρείας

Γεωργίου Στ. Αληφαντή.¹

Με τις αποφάσεις του Α.Π., 617/1988 και 928/2017 κρίθηκε ότι με τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 435/1976 όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 7 του ν. 549/1977, οι υπάλληλοι ανωνύμων εταιρειών, διατελέσαντες ιδρυτικά μέλη και μέτοχοι αυτών, απολυόμενοι «δικαιούνται της πλήρους αποζημιώσεως του ν. 2112/1920».

Ως πλήρης αποζημίωση κατά την έννοια της παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 435/1976 νοείται εκείνη που προβλέπεται στη διάταξη του άρθρου 1 του ν. 2112/1920 «περί υποχρεωτικής καταγγελίας της συμβάσεως εργασίας ιδιωτικών υπαλλήλων» σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 3, παρ. 1 εδ. α του ίδιου Νόμου και των άρθρων 5 παρ.1 και 3 του ν. 3198/1955, και όχι η προβλεπόμενη στην παρ. 1 του ίδιου άρθρου μειωμένη στο 40% ή στο 50% της πλήρους αποζημίωσης για τους επικουρικά ασφαλισμένους και μη επικουρικά ασφαλισμένους μισθωτούς αντίστοιχα, χωρίς όμως τους περιορισμούς ως προς το ανώτατο ύψος αυτής του άρθρου 2 παρ. 2 του α.ν. 173/1967. Και τούτο διότι στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 5 παρ. 4 του ν. 435/1976 και του άρθρου 2, παρ. 2 του α.ν.173/1967 είναι όλως διαφορετικό, αφού η πρώτη αναφέρεται σε υπαλλήλους ανωνύμων εταιρειών που διατέλεσαν ιδρυτικά μέλη και μέτοχοι αυτών και εργάζονται από την ίδρυση αυτών, ανεξαρτήτως του τομέα στον οποίο δραστηριοποιούνται οι ανώνυμες αυτές εταιρείες, ενώ η δεύτερη αναφέρεται στον περιορισμό του ύψους της αποζημιώσεως καταγγελίας που οφείλει το Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ, οι Τράπεζες, οι Επιχειρήσεις Κοινής Ωφέλειας ή οι επιχειρήσεις που επιχορηγούνται από το κράτος και που ήδη ανέρχεται στο ποσό των 15.000 ευρώ (άρθρο 21, παρ. 13 του ν. 3144/2003) ανεξαρτήτως της νομικής μορφής των επιχειρήσεων αυτών και αδιαφόρως της τυχόν ιδιότητας των εργαζομένων ως ιδρυτικών μελών ή μετόχων από την ίδρυση των εν λόγω επιχειρήσεων, εφόσον αυτές λειτουργούν υπό τη μορφή της ανώνυμης εταιρείας. Η διάταξη αυτή εξακολουθεί να ισχύει και για τα ΚΤΕΛ. (Α.Π. 928/2017, ΔΕΝ 2017, σελ. 1406).

Ως ίδρυση της ανώνυμης εταιρείας νοείται η πραγματική συγκρότηση και  έναρξη λειτουργίας αυτής, ανεξαρτήτως του χρόνου δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης της ανακοίνωσης περί καταχώρισης αυτής στο μητρώο ανωνύμων εταιρειών που έχει δηλωτικό χαρακτήρα, είναι δε αδιάφορο εάν κατά το προηγούμενο της ιδρύσεως της  χρονικό διάστημα η επιχείρηση αυτή δραστηριοποιείτο στον ίδιο τομέα δραστηριότητας υπό διαφορική νομική μορφή. (Α.Π. 617/1988, ΔΕΝ 1989 σελ. 442 και Α.Π. 928/2017, ΔΕΝ 2017, σελ. 1406).

Παράδειγμα: Εργαζόμενος και ιδρυτικό μέλος ανώνυμης εταιρείας αποχώρησε από την εταιρεία αυτή, λόγω συνταξιοδότησης, μετά από 33 έτη συνεχούς υπηρεσίας η οποία και του κατέβαλε ως αποζημίωση λόγω συνταξιοδότησης, το ποσό ευρώ 40.454,06 το οποίο υπολόγισε στο 40% της πλήρους αποζημιώσεως ευρώ 101.135,16 με βάσει τις μεικτές αποδοχές αυτού κατά τον τελευταίο μήνα της απασχολήσεως, τα 33 έτη συνεχούς απασχολήσεως και λαμβανομένου υπόψη ότι ήταν και επικουρικώς ασφαλισμένος στο ΕΤΕΑΜ. Το δικαστήριο έκρινε ότι ο ανωτέρω, επειδή απασχολείτο στην ανώνυμη εταιρεία ως εργαζόμενος και ιδρυτικό μέλος της ανώνυμης  εταιρείας κατά το χρόνο αποχωρήσεως για συνταξιοδότηση δικαιούται ως αποζημίωση το 100% της αποζημίωσης (ευρώ 101.135,16) και όχι το 40% αυτής .(Α.Π. 928/2017, ΔΕΝ 2017, σελ. 1406).

¹Ο κύριος Γεώργιος Αληφαντής είναι τέως Ορκωτός Ελεγκτής –Λογιστής, διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και υπήρξε σύμβουλος στην εταιρεία δικηγόρων POTAMITISVEKRIS.

Αμοιβές και Έξοδα Προσωπικού
Γεωργίου Στ. Αληφαντή
Έκδοση 13η, Διπλογραφία, 2021

Ο κ. Γεώργιος Αληφαντής, διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής και σύμβουλος στην εταιρεία δικηγόρων Potamitisvekris έκδωσε με τις εκδόσεις Διπλογραφία τη νέα 13η έκδοση έτους 2021 του  βιβλίου «Αμοιβές και Έξοδα Προσωπικού» όπου στις 650 σελίδες περιλαμβάνει όλες τις αλλαγές της εργατικής νομοθεσίας της οποίες έφερε από 19.7.2021 ο Ν. 4808/2021. Συγκεκριμένα τροποποιήθηκαν τα αντίστοιχα κεφάλαια και παραδείγματα σχετικά με τα εξής θέματα:
α) Καθιερώθηκε με τρόπο γενικευμένο και σαφή για όλους τους κλάδους εργασίας το συμβατικό ωράριο εργασίας των 40 ωρών. Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα υιοθέτησης συστήματος 4ημερης πλήρους απασχόλησης διαρκείας 40 ωρών εβδομαδιαίως και δέκα ωρών ημερησίως,
β) Τροποποιήθηκαν οι διατάξεις για τη χορήγηση διαλείμματος στους εργαζόμενους,
γ) Επίσης, τροποποιήθηκε η διάταξη περί παροχής πρόσθετης εργασίας από τους εργαζόμενους μερικής απασχόλησης,
δ) Ακόμη, τροποποιήθηκαν  οι διατάξεις για την αμοιβή της υπέρβασης χρονικών ορίων εργασίας (οι νόμιμες υπερωρίες αμείβονται έως 3 ώρες ημερησίως και μέχρι τη συμπλήρωση 150 ωρών ετησίως με αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40% και η κατ’ εξαίρεση υπερωρία χαρακτηρίζεται ως παράνομη και ο μισθωτός δικαιούται αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120%),
ε) Έγιναν αλλαγές στη νομοθεσία για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας,
στ) Ενσωματώθηκαν σε μια ενιαία ρύθμιση οι ημέρες υποχρεωτικής αργίας, και προστέθηκαν στις ημέρες υποχρεωτικής αργίας δύο επί πλέον ημέρες,
ζ) Επίσης η δυνατότητα εξάντλησης της ετήσιας κανονικής άδειας εκάστου έτους φθάνει έως και τη λήξει του πρώτου τριμήνου του επόμενου ημερολογιακού έτους,
η) Θεσμοθετείται στο εθνικό μας δίκαιο για πρώτη φορά άδεια άνευ αποδοχών,
θ) Αυξάνεται ο αριθμός των επιχειρήσεων οι οποίες επιτρέπεται να απασχολούν το προσωπικό κατά τις Κυριακές  και τις επίσημες αργίες,
ι) Καταργείται η διάκρισης μεταξύ υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών και ιδιαίτερα στην αποζημίωση λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας,  
ια) Απαλλαγή από την υποχρέωση παροχής εργασίας μετά την καταγγελίας της σχέσεως εργασίας με προειδοποίηση,  
ιβ) Τέλος νομοθετήθηκε η προστασία των εργαζομένων από τις απολύσεις,
ιγ) Οι νέες διατάξεις με την αιτιολογική έκθεση και τις εκδοθείσες σχετικές εγκυκλίους σχετικά:
i) με τις άδειες που σχετίζονται με την προστασία της οικογένειας, ii) με τις ρυθμίσεις για τις σύγχρονες μορφές εργασίας και iii) για το πληροφοριακό σύστημα Εργάνη ΙΙ επισυνάπτονται στην παρούσα έκδοση.
Η κατανομή της ύλης στο βιβλίο «Αμοιβές και Έξοδα Προσωπικού» είναι η εξής:
Οργάνωση και εσωτερικός έλεγχος υπηρεσιών προσωπικού, η λογιστική των αμοιβών και εξόδων προσωπικού, υπολογισμός αμοιβών και κρατήσεων προσωπικού, ασφαλιστικά και φορολογικά θέματα αποδοχών και εξόδων, πολιτική αποδοχών ανωνύμων εταιρειών, εκκαθάριση αποδοχών.