Άρθρα – ΔΠΛ 7 – Καθαρές ταμειακές ροές – Net Cash Flow

ΔΠΛ 7
Καθαρές Ταμειακές Ροές – Net Cash Flow

Ανδρέας Πολίτης

(Οι απόψεις του συγκεκριμένου άρθρου εκφράζουν αποκλειστικά τον συντάκτη)

Στο παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε με την κατάσταση των καθαρών ταμειακών ροών, όπως αυτές αποτυπώνονται σύμφωνα με το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο 7. Η γνώση και η ανάλυση αυτών των ροών, αποτελούν τον «πυρήνα» στην διαδικασία λήψης ουσιαστικών αποφάσεων καθοριστικής σημασίας για το μέλλον μιας επιχείρησης.

Πολλοί πιάνοντας στα χέρια τους τις οικονομικές καταστάσεις διαφόρων εταιρειών, το πρώτο πράγμα που ασυναίσθητα κοιτούν είναι να διαπιστώσουν αν η εταιρεία είναι κερδοφόρα η όχι. Όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω, ναι μεν το κέρδος (λογιστικό) είναι σημαντικό, αλλά όχι καθοριστικό για την πορεία της επιχείρησης. Ο σκοπός των ταμειακών ροών δεν είναι να παρέχει πληροφορίες στον αναγνώστη προκειμένου να διαπιστώσει εάν η επιχείρηση είναι κερδοφόρα ή όχι, αυτό το φανερώνουν άλλου είδους οικονομικές καταστάσεις. Η κατάσταση των ταμειακών ροών που συντάσσεται σύμφωνα με το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο 7 είναι μία κατάσταση που μας παρέχει πληροφορίες σχετιζόμενες με τις μεταβολές στο ταμείο και όλα τα ισοδύναμα του, δηλαδή τα διαθέσιμα χρήματα που έχει μέσα στο «συρτάρι» της η επιχείρηση αλλά και πως αναμένεται να μεταβληθούν αυτά στο μέλλον.

Γνωρίζοντας αυτές τις πληροφορίες, η επιχείρηση είναι σε θέση να πάρει αποφάσεις που σχετίζονται με την «ταμειακή» βιωσιμότητα της και την αντιμετώπιση των προβλημάτων που ίσως προκύψουν στο μέλλον. Η λογιστική κερδοφορία από μόνη της δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσει την βιωσιμότητα και την ανάπτυξη της επιχείρησης. Εάν η επιχείρηση δεν έχει ταμειακά διαθέσιμα να καλύψει τις μελλοντικές υποχρεώσεις της ή να υποστηρίξει το επιχειρησιακό της πλάνο είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποτύχει.

Με τον όρο ταμειακά διαθέσιμα εννοούμε τα μετρητά που βρίσκονται αυτήν την στιγμή στο ταμείο της επιχείρησης όπως π.χ. καταθέσεις όψεως. Με τον όρο ταμειακά ισοδύναμα εννοούμε βραχυπρόθεσμους τίτλους που μπορούν να μετατραπούν άμεσα σε μετρητά χωρίς να ενέχουν κάποιο βαθμό κινδύνου όπως π.χ. προθεσμιακές καταθέσεις.

Πριν προχωρήσουμε στο πρακτικό μας παράδειγμα, θα πρέπει να αναλύσουμε και να ξεχωρίσουμε στο μυαλό μας δυο έννοιες πολύ σημαντικές που πολύ συχνά συγχέονται, κάτι το οποίο δεν είναι ορθό! Όλοι μας θα έχουμε ακούσει για πολλές επιχειρήσεις που είχαν αρκετά καλή «λογιστική κερδοφορία» αλλά παρόλα αυτά, επλήγησαν από τον ανταγωνισμό και δεν κατάφεραν να επιβιώσουν. Οι λόγοι που οδήγησαν μια κερδοφόρα εταιρεία στην αποτυχία μπορεί να είναι διάφοροι, αλλά ο επικρατέστερος είναι αυτός που σχετίζεται με τις καθαρές ταμειακές ροές. Μπορεί να είχαν το απαιτούμενο «λογιστικό κέρδος» αλλά παρόλα αυτά δεν είχαν «μετρητά στο συρτάρι» για να καλύψουν τις ανάγκες τους.

Ας σκεφτούμε για παράδειγμα μία επιχείρηση που αγοράζει εμπόρευμα αξίας 10.000 ευρώ, με πίστωση δύο μηνών. Τα εμπορεύματα αυτά στην συνέχεια τα πουλάει σε πελάτες της έναντι 20.000 ευρώ. Στην παρούσα φάση, διαπιστώνουμε ότι προκύπτει κέρδος (λογιστικό) 10.000 ευρώ, η επιχείρηση όμως όπως προαναφέραμε θα πρέπει να πληρώσει τα εμπορεύματα που αγόρασε με πίστωση μέσα σε δύο μήνες, όμως η πώληση των εμπορευμάτων έγινε στους πελάτες με πίστωση τριών μηνών. Εδώ διαπιστώνουμε ναι μεν ότι η επιχείρηση είναι κερδοφόρα (λογιστικά) κατά 10.000 ευρώ, όμως υπάρχει ένα κενό 10.000 ευρώ καθώς η επιχείρηση θα εισπράξει σε τρεις μήνες ενώ πρέπει να αποπληρώσει σε δύο μήνες. Αυτό που διαπιστώνουμε εδώ είναι ότι έχουμε μια κερδοφόρα επιχείρηση, αλλά για ένα μήνα μέχρι να εισπράξει θα πρέπει να βρει από κάπου χρήματα να καλύψει την υποχρέωση της απέναντι στον προμηθευτή προκειμένου να συνεχίσει να λειτουργεί απρόκοπα. Το παραπάνω «πρόβλημα» επιστημονικά αναφέρεται στις Καθαρές Ταμειακές Ροές, και στο παράδειγμα μας θα το αντιμετωπίσουμε σύμφωνα με το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο (ΔΛΠ) 7.

Όπως αναλύσαμε, με τον όρο καθαρές ταμειακές ροές εννοούμε κατά πόσο η επιχείρηση μπορεί κατά την διάρκεια της λειτουργίας της, ανεξάρτητα αν παράγει κέρδος η ζημία να βάζει «ζεστό» χρήμα στο συρτάρι της. Εάν διαθέτει δεδομένα σχετικά με τις ταμειακές ροές θα είναι σε θέση να οργανώσει καλύτερα τις μελλοντικές τις κινήσεις μειώνοντας τις πιθανότητες αποτυχίας. Βέβαια εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι σε κάποιες περιπτώσεις εταιρειών η κατάρτιση τους είναι υποχρεωτική και σε άλλες όχι. Οι καθαρές ταμειακές ροές διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:

1. Ταμειακές Ροές από Λειτουργικές Δραστηριότητες

2. Ταμειακές Ροές από Επενδυτικές Δραστηριότητες

3. Ταμειακές Ροές από Χρηματοοικονομικές Δραστηριότητες

Ταμειακές Ροές από Λειτουργικές Δραστηριότητες: οι ροές αυτές προκύπτουν από την συνήθη και καθημερινή λειτουργία μιας επιχείρησης και αυτές για παράδειγμα είναι:

• η πληρωμή μισθοδοσίας στους εργαζόμενους με μετρητά

• η πληρωμή των προμηθευτών με μετρητά

• η πληρωμή των φόρων με μετρητά

• η πώληση εμπορευμάτων με μετρητά

Ταμειακές Ροές από Επενδυτικές Δραστηριότητες: οι ροές αυτές είναι αποτέλεσμα επενδυτικών κινήσεων που πραγματοποιεί επιχείρηση όπως για παράδειγμα:

• η αγορά με μετρητά ενός ακινήτου

• η πώληση με μετρητά ενός χωραφιού που ανήκει στην επιχείρηση

Ταμειακές Ροές από Χρηματοοικονομικές Δραστηριότητες: οι ροές αυτές προκύπτουν από τις χρηματοοικονομικές δραστηριότητες που πραγματοποιεί η επιχείρηση όπως είναι για παράδειγμα:

• τα χρήματα που θα εισπράξει από την έκδοση ενός ομολογιακού τίτλου

• τα μερίσματα που πρέπει να πληρωθούν στους ιδιοκτήτες του ομόλογου πριν ξεκινήσουμε το παράδειγμα μας θα πρέπει να αναφέρουμε το πώς αντιδρά το ενεργητικό και το παθητικό στις μεταβολές των στοιχείων τους.

Σύμφωνα με το ΔΛΠ 7 υπάρχουν δύο μέθοδοι για την κατάρτιση των ταμειακών ροών. Η πιο «φημισμένη» είναι η έμμεση μέθοδος καθώς παρέχει όλα τα απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να έχει η επιχείρηση για να πάρει στρατηγικές αποφάσεις που αφορούν το μέλλον της. Ακολουθεί ένα απλό αλλά κατανοητό τεχνικό παράδειγμα. Έστω ότι γνωρίζουμε τα παρακάτω στοιχεία για την εταιρεία ΑΒΓ Α.Ε.:

*Τα καθαρά κέρδη μετά φόρων είναι: 2.000 ευρώ και η επιχείρηση καταβάλλει μερίσματα 1.500 ευρώ.

(1) Γήπεδα: τα γήπεδα μεταβλήθηκαν από 100.000 σε 102.000. Αυτό σημαίνει ότι πληρώσαμε με μετρητά για να αγοράσουμε γήπεδα αξίας 2.000 ευρώ.

(2) Κτίρια: τα κτίρια μεταβλήθηκαν από 50.000 σε 56.000. Αυτό σημαίνει ότι πληρώσαμε με μετρητά για να αγοράσουμε κτίρια αξίας 6.000 ευρώ.

(3) Αποθέματα εμπορευμάτων: τα αποθέματα εμπορευμάτων αυξήθηκαν από 5.000 σε 5.100. Αυτό σημαίνει ότι πληρώσαμε με μετρητά για να αγοράσουμε εμπορεύματα αξίας 100 ευρώ.

(4) Επιταγές εισπρακτέες: οι επιταγές που αναμένω να λάβω μελλοντικά αυξήθηκαν κατά 1.000. Αυτό σημαίνει μείωση των ταμειακών ροών κατά 1.000 ευρώ, καθώς οι πελάτες μου χρωστάνε περισσότερα κατά 1.000 ευρώ.

(5) Μετοχικό κεφάλαιο: το μετοχικό κεφάλαιο μειώθηκε από 6.000 σε 5.000, αν υποθέσουμε ότι κάποιος μέτοχος πήρε τα χρήματα του πίσω αυτό λειτουργεί αρνητικά στις καθαρές ταμειακές ροές και έχουμε μείωση κατά 1.000 ευρώ.

(6) Τραπεζικός δανεισμός: ο τραπεζικός δανεισμός αυξήθηκε από 80.000 σε 85.000 άρα έχω αύξηση στις καθαρές ταμειακές ροές.

(7) Προμηθευτές: οι προμηθευτές αυξήθηκαν από 20.000 σε 23.000. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε αφήσει επιπλέον ποσό 3.000 ευρώ με πίστωση στους προμηθευτές μας. Οι καθαρές ταμειακές ροές αυξήθηκαν κατά 3.000 γιατί απέκτησα εμπόρευμα χωρίς να το πληρώσω με μετρητά.

(8) Επιταγές πληρωτέες: οι επιταγές που έχουμε να πληρώσουμε μειώθηκαν από 6.800 σε 6.600. Αυτό σημαίνει μείωση των ταμειακών ροών κατά 200 ευρώ. Στην ουσία μειώθηκαν τα διαθέσιμα μου γιατί πλήρωσα μέρος των επιταγών.

(9) Μισθοδοσία πληρωτέα: η πληρωτέα μισθοδοσία αυξήθηκε από 4.500 σε 7.500. Αυτό σημαίνει αύξηση των ταμειακών ροών κατά 3.000 ευρώ καθώς εκκρεμεί μισθοδοσία που δεν έχει πληρωθεί.

Συνοψίζοντας όλες αυτές τις παραπάνω μεταβολές που απεικονίζονται στον ισολογισμό προκύπτει η κατάσταση ταμειακών ροών της εταιρείας ΑΒΓ Α.Ε., η οποία στο αποτέλεσμα της μας επαληθεύει με ακρίβεια τα διαθέσιμα που εμφανίζει η εταιρεία τα έτη 2020 και 2021 στον ισολογισμό.

Πηγή