Αναδημοσίευση από το Ενημερωτικό Δελτίο ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΜΑΙΟΥ 2023 της ΣΟΛ Α.Ε.
www.solcrowe.gr
Τα ομολογιακά δάνεια που εκδίδονται σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 59 του Ν.4548/2018 και οι απορρέοντες από αυτά τόκοι απαλλάσσονται των τελών χαρτοσήμου
ΕΡΩΤΗΜΑ
Ανώνυμη εταιρεία εξέδωσε εντός του έτους 2023 ομολογιακό δάνειο η ανάληψη του οποίου έγινε από την μητρική εταιρεία του ομίλου.
Η έκδοση του ομολογιακού δανείου και οι απορρέοντες από αυτό τόκοι υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου;
ΓΝΩΜΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Η Γνώμη της Φορολογικής Επιτροπής σχετικά με το παραπάνω ερώτημα είναι η εξής:
– Στις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 59 του Ν. 4548/2018 ορίζεται ότι: «1.Ομολογιακό είναι το δάνειο που εκδίδεται από ανώνυμη εταιρεία (εκδότρια) και διαιρείται σε ομολογίες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν απαίτηση ενός ή πολλών ομολογιούχων έναντι της εκδότριας κατά τους όρους του δανείου. Η ανάληψη του ομολογιακού δανείου από ένα πρόσωπο ή η συγκέντρωση όλων των ομολογιών σε έναν ομολογιούχο, καθώς και η ενσωμάτωση του δανείου σε μία ομολογία δεν αίρουν το χαρακτήρα του δανείου ως ομολογιακού.».
– Στις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 14 του Ν. 3156/2003 ορίζεται ότι:
«1. Η έκδοση ομολογιακού δανείου του νόμου αυτού, η παροχή κάθε είδους ασφαλειών, όλες οι συμβάσεις που προβλέπονται στο νόμο αυτόν, καθώς και κάθε σχετική ή παρεπόμενη σύμβαση ή πράξη και η καταχώριση αυτών σε δημόσια βιβλία όπου απαιτείται, οι προσωρινοί και οριστικοί τίτλοι ομολογιών, η διάθεση και κυκλοφορία αυτών, η εξόφληση του κεφαλαίου από ομολογίες και από επιχειρηματικές απαιτήσεις που τις καλύπτουν και εν γένει η άσκηση δικαιωμάτων που απορρέουν από ομολογίες που εκδίδονται σύμφωνα με το νόμο αυτόν και από επιχειρηματικές απαιτήσεις που τις καλύπτουν, η μεταβίβαση ομολογιών εντός ή εκτός οργανωμένης αγοράς ή χρηματιστηρίου απαλλάσσονται από κάθε άμεσο ή έμμεσο φόρο, περιλαμβανομένου και του φόρου υπεραξίας, τέλος, ανταποδοτικό ή μη, τέλος χαρτοσήμου, εισφορά, εισφορά του Ν. 128/1975 (Α’ 178), προμήθεια, δικαίωμα ή άλλη επιβάρυνση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτων, με την επιφύλαξη των διατάξεων που αφορούν το Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών.».
– Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση επί του άρθρου 59 του Ν.4548/2018, το εν λόγω άρθρο καθώς και το επόμενο (άρθρο 60) αντιστοιχούν στο άρθρο 1 του Ν. 3156/2003 (σχετική ΠΟΛ. 1131/2018)
– Στην παρ. 4 του άρθρου 11 α.ν. 148/1967 «Περί μέτρων προς ενίσχυσιν της Κεφαλαιαγοράς» ορίζονται τα εξής:
«4. Απαλλάσσονται τών τελών χαρτοσήμου, εισφοράς, δικαιωμάτων, ή άλλης επιβαρύνσεως υπέρ τού Δημοσίου ή τρίτων, τροποποιουμένων τών άρθρων 15 και 47 του Κωδικός Τελών Χαρτοσήμου:
α) τά καταστατικά τών παντός είδους ανωνύμων εταιρειών μετά τών έν αυτοίς περιεχομένων παρεπομένων συμβάσεων (αναδοχή χρέους κλπ.) καί πάσα πράξις σχετική πρός τήν αυξησιν του κεφαλαίου αυτών, β) αί δι’ οιονδήποτε λόγον τροποποιήσεις τών καταστατικών τών ανωνύμων εταιρειών, γ) αί πράξεις ανωνύμων εταιρειών περί εκδόσεως δανείου δι’ ομολογιών, δ) οί προσωρινοί και οριστικοί τίτλοι ώς καί οί οριστικοί οί εκδιδόμενοι εις άντικατάστασιν προσωρινών ανεξαρτήτως χρόνου εκδόσεως τούτων οιουδήποτε είδους μετόχων ανωνύμων εταιρειών, οί τίτλοι, αί εκδιδόμενοι είς άντικατάστασιν άλλων έξ οιασδήποτε αιτίας, ώς καί οί τίτλοι παντός είδους ομολογιών, ε) οί ιδρυτικοί τίτλοι, στ) ή έξόφλησις μερισμάτων καί άλλων ώφελειών παντός είδους μετοχικών τίτλων, ιδρυτών τοιούτων, ώς καί τόκων καί λοιπών ωφελειών έξ ομολογιών ανωνύμων εταιρειών, ζ) ή μεταβίβασις μετοχών, ιδρυτικών τίτλων και ομολογιών έν γένει, η) Ή διανομή κερδών ύπό πάσης μορφής Έταιριών καί κοινοπραξιών, έφ’ όσον οί εταίροι ή οί κοινοπρακτούντες είναι άποκλειστικώς καί μόνον Ανώνυμοι Έταιρίαι.».
– Στις διατάξεις του άρθρου 14 του Κ.Ν.Τ.Χ. ορίζεται ότι:
«1. Eπί των εμπορικών και λοιπών εγγράφων και πράξεων, των κατονομαζομένων εν τω επομένω άρθρω 15, το τέλος ορίζεται εις δύο επί τοις εκατόν (2%) της εν αυτοίς διαλαμβανομένης αξίας εις ευρώ.».
– Στις διατάξεις του άρθρου 15 του Κ.Ν.Τ.Χ. ορίζεται ότι:
«Eις το κατά την παράγραφον 1 του προηγουμένου άρθρου 14 τέλος υπόκεινται:
1.α) Πάσα σύμβασις, οιουδήποτε αντικειμένου, συναπτομένη είτε απ’ ευθείας, είτε διά δημοσίου συναγωνισμού μεταξύ εμπόρων, μεταξύ εμπόρου και εμπορικής εταιρείας πάσης φύσεως, μεταξύ εμπορικών εταιρειών πάσης φύσεως, αφορώσα αποκλειστικώς εις την ασκουμένην υπ’ αυτών εμπορίαν, και μεταξύ τρίτου εν γένει και ανωνύμου εταιρείας, ή πάσα εξόφλησις συμβάσεως ή σχετική προς την σύμβασιν απόδειξις, εφόσον καταρτίζονται εγγράφως και δη είτε διά δημοσίου, είτε δι’ ιδιωτικού καθ οιονδήποτε τύπον συντεταγμένου εγγράφου.».
– Στην Ε.2188/2020 της ΑΑΔΕ με θέμα «Παροχή διευκρινίσεων για την επιβολή ή μη τελών χαρτοσήμου επί τόκων ομολογιακού δανείου του ν. 3156/2003» αναφέρονται τα εξής:
«(…)
1. Με τις περιπτώσεις γ και στ της παρ. 4 του άρθρου 11 του α.ν. 148/1967 (Α’173) «Περί μέτρων προς ενίσχυσιν της Κεφαλαιαγοράς» προβλέφθηκαν (μεταξύ άλλων) απαλλαγές από τέλη χαρτοσήμου τόσο στις πράξεις των ανωνύμων εταιρειών για την έκδοση δανείου δια ομολογιών όσο και στην εξόφληση τόκων.
2. Στη συνέχεια με τις διατάξεις του ν.3156/2003 (Α’157) «Ομολογιακά δάνεια, τιτλοποίηση απαιτήσεων και από ακίνητα και άλλες διατάξεις» προβλέφθηκε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των συγκεκριμένων τίτλων ενώ ειδικότερα στην παρ.1 του άρθρου 14 θεσπίστηκε το καθεστώς φορολογικών απαλλαγών για τα ομολογιακά δάνεια. Το νέο αυτό πλαίσιο δεν συμπεριέλαβε ρητή πρόβλεψη για τους τόκους που απορρέουν από τα εν λόγω δάνεια.
3. Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων και δεδομένου ότι οι διατάξεις του α.ν.148/1967 δεν καταργήθηκαν ρητά, κατά το μέρος που αφορά τους τόκους, εξακολουθεί και ισχύει η απαλλακτική διάταξη από τα τέλη χαρτοσήμου του α.ν. 148/1967.».
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι απαλλάσσονται των τελών χαρτοσήμου:
– η αξία του κεφαλαίου των ομολογιακών δανείων, που εκδίδονται από Α.Ε., βάσει της διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 14 του Ν. 3156/2003 και
– οι τόκοι που απορρέουν από τα δάνεια αυτά, δυνάμει της περ. στ’ της παρ. 4 του άρθρου 11 του Α.Ν. 148/1967.
Νομοθεσία – Νομολογία
– Άρθρο 59 παρ. 1 Ν. 4548/2018
– Άρθρο 14 παρ. 1 Ν. 3156/2003
– Άρθρο 11 παρ. 4στ’ Α.Ν. 148/1967
– Άρθρα 14 και 15 παρ.1α Κ.Ν.Τ.Χ.
– Ε.2188/26.11.2020 ΑΑΔΕ