ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΣτΕ Ολομ. 1485-7/2022
Πρόεδρος: Δ. Σκαλτσούνης, Πρόεδρος ΣτΕ
Εισηγητής: Β. Ανδρουλάκης, Σύμβουλος Επικρατείας
Με τις 1485-7/2022 αποφάσεις της Ολομελείας απορρίφθηκαν ως απαράδεκτες αιτήσεις ακυρώσεως φυσικών προσώπων, που αφορούσαν τον εμβολιασμό κατά του covid-19, ως στρεφόμενες κατά μη εκτελεστών πράξεων.
Ειδικότερα, με τις ως άνω αποφάσεις κρίθηκαν τα ακόλουθα:
α) Κατά το Σύνταγμα η αίτηση ακυρώσεως ασκείται κατά των εκτελεστών πράξεων των διοικητικών αρχών και των ν.π.δ.δ., αποκλείεται δε η άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά των πράξεων της νομοθετικής λειτουργίας. Ο αποκλεισμός αυτός ισχύει και στην περίπτωση του τυπικού απλώς νόμου, ο οποίος εισάγει ατομικές ρυθμίσεις. Ακόμα δε και όταν η εκ του νόμου ατομική ρύθμιση είναι εξαντλητική και δεν καταλείπεται αρμοδιότητα για την έκδοση εκτελεστών διοικητικών πράξεων, ο ακυρωτικός δικαστής αδυνατεί να ελέγξει ευθέως την, υπό μορφή τυπικού νόμου, ατομική ρύθμιση. Δύναται, όμως, στην περίπτωση αυτή, εν όψει της συνταγματικής κατοχύρωσης του ατομικού δικαιώματος παροχής δικαστικής προστασίας, να δέχεται ως προσβλητή ενώπιόν του κάθε πράξη οργάνου της Διοικήσεως η οποία εκδίδεται προς εκτέλεση των οριζομένων στο νόμο. Πάντως, στέρηση του δικαιώματος δικαστικής προστασίας των θιγομένων από ατομικές ρυθμίσεις νόμου και μη δυναμένων να ζητήσουν ευθέως την ακύρωσή τους, δεν υφίσταται, αν ο νόμος, πέραν των ατομικών αυτών ρυθμίσεων, προβλέπει την έκδοση, συναφών προς τις ρυθμίσεις αυτές εκτελεστών διοικητικών πράξεων, των οποίων οι θιγόμενοι δύνανται να ζητήσουν παραδεκτώς την ακύρωση και μέσω της προσβολής των οποίων μπορεί να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως η προς το Σύνταγμα και τους υπερνομοθετικής ισχύος κανόνες δικαίου συμφωνία των ατομικών ρυθμίσεων του νόμου.
β) Στις ένδικες υποθέσεις τα προσβαλλόμενα από τους αιτούντες έγγραφα, όχι μόνο δεν μπορεί να χαρακτηριστούν ως κανονιστικές διοικητικές πράξεις, όπως αβασίμως προβάλλεται, αλλά στερούνται παντελώς εκτελεστού χαρακτήρα εφ’ όσον με αυτά ενημερώνονται απλώς οι παραλήπτες τους σχετικά με την εκ του νόμου επιβαλλόμενη υποχρέωση προς εμβολιασμό, καθώς και τις ώρες που αυτός θα πραγματοποιηθεί. Πρόκειται, επομένως, για πράξεις οι οποίες, ως ενημερωτικού χαρακτήρα προσβάλλονται απαραδέκτως.
γ) Περαιτέρω, η διάταξη του άρθρου 206 του ν. 4820/2021, αντιθέτως προς όσα προβάλλουν οι αιτούντες, δεν συνιστά ούτε υποκρύπτει, κατά το ουσιαστικό της περιεχόμενο, ατομικές διοικητικές πράξεις. Η διάταξη του άρθρου 206 του ν. 4820/2021 συναπαρτίζει από κοινού με άλλες διατάξεις του νόμου, ενιαίο σύνολο κανονιστικών ρυθμίσεων, με τις οποίες θεσπίζεται, για επιτακτικούς λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, η υποχρέωση εμβολιασμού του προσωπικού αφ’ ενός των ιδιωτικών και δημόσιων μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων και ατόμων με αναπηρία και αφ’ ετέρου των ιδιωτικών και δημόσιων δομών υγείας. Συνεπώς, απαραδέκτως προσβάλλεται ευθέως το άρθρο 206 παρ. 2 του ν. 4820/2021 με την ένδικη αίτηση ακυρώσεως. Εξ άλλου, εφ’ όσον, κατά τα ανωτέρω, η επίμαχη ρύθμιση δεν συνιστά ατομική ρύθμιση, αλλά ούτε και υποκρύπτει ατομικές διοικητικές πράξεις, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι τα προσβαλλόμενα ενημερωτικά έγγραφα παραδεκτώς προσβάλλονται ενώπιον του Δικαστηρίου με την ένδικη αίτηση ακυρώσεως. Τούτο δε ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι η πληττόμενη ρύθμιση της παρ. 2 του άρθρου 206 του ν. 4820/2021 δεν περιέχει εξαντλητική ρύθμιση, αλλά συνδέεται αρρήκτως με τις λοιπές ρυθμίσεις του εν λόγω άρθρου, το οποίο αφ’ ενός παρέχει στην Διοίκηση νομοθετική εξουσιοδότηση για την έκδοση κανονιστικών διοικητικών πράξεων, αφ’ ετέρου δε (στην παρ. 6 περ. α) προβλέπει την έκδοση ατομικών πράξεων. Οι πράξεις αυτές (κανονιστικές και ατομικές) μπορεί να προσβληθούν με τα κατάλληλα ένδικα βοηθήματα ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων, μέσω δε της προσβολής των πράξεων αυτών μπορεί να ελεγχθεί παρεμπιπτόντως η προς το Σύνταγμα και τους υπερνομοθετικής ισχύος κανόνες δικαίου συμφωνία των ρυθμίσεων του ν. 4820/2021. Συνεπώς οι αιτούντες δεν στερούνται του κατά το άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος δικαιώματος δικαστικής προστασίας.
δ) Τέλος, μετά την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως εκδόθηκαν οι Δ1α/Γ.Π.οικ.50933/13.8.2021 και Δ1α/Γ.Π.οικ.52796/27.8.2021 κανονιστικές υπουργικές αποφάσεις, σχετικά με την παρακολούθηση και τον τρόπο ελέγχου της συμμορφώσεως με την υποχρέωση εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού COVID-19. Οι εν λόγω αποφάσεις δεν μπορεί να θεωρηθούν συμπροσβαλλόμενες, εφ’ όσον δεν υφίσταται παραδεκτώς προσβαλλόμενη πράξη, αλλά υπόκεινται αυτοτελώς σε αίτηση ακυρώσεως.