Απασχόληση συνταξιούχων στο Δημόσιο: Καταβολή του πόρου και ΑΠΔ

Σε συνέχεια της σχετικής εγκυκλίου 1/2024 του e-Ε.Φ.Κ.Α., με τη νέα εγκύκλιο 11/2024 κοινοποιούνται οι διατάξεις του άρθρου 114 «Κίνητρα απασχόλησης συνταξιούχων Αντικατάσταση άρθρου 20 ν. 4387/2016» του ν. 5078/2023, με τις οποίες αντικαταστάθηκαν, από 01.01.2024, οι διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 4387/2016, αναφορικά με το καθεστώς απασχόλησης συνταξιούχων και ειδικότερα με τη θέσπιση πόρου υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α., μη ανταποδοτικού χαρακτήρα, που βαρύνει τους συνταξιούχους άνω των 62 ετών, οι οποίοι απασχολούνται σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, και παρέχονται οδηγίες για την εφαρμογή τους και την απεικόνιση του εν λόγω πόρου στην Α. Π.Δ. Δημοσίου.

Α. Με την παράγραφο 2 των κοινοποιούμενων διατάξεων ορίζεται ότι η εξ ιδίου δικαιώματος σύνταξη γήρατος, κύρια και επικουρική, προσώπων που αναλαμβάνουν υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του e-Ε.Φ.Κ.Α. απασχόληση σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, αναστέλλεται για όσο διάστημα συνεχίζει αυτή, εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το εξηκοστό δεύτερο (62ο) έτος της ηλικίας τους. Κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής δεν καταβάλλεται ο πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α., όπως ορίζεται στην παράγραφο 3 των κοινοποιούμενων διατάξεων. Το ηλικιακό όριο της αναστολής δύναται να αναπροσαρμόζεται, σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 11 του ν. 3863/2010.

Β. Με την παράγραφο 3 των κοινοποιούμενων διατάξεων ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:

Για την ασφάλιση του απασχολούμενου συνταξιούχου καταβάλλονται οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία ασφαλιστικές εισφορές, σύμφωνα με την ασφαλιστέα απασχόληση, και επιπλέον πόρος, μη ανταποδοτικού χαρακτήρα, υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α. ως εξής, ανάλογα με την κατηγορία του υπαγόμενου προσώπου:

1) Οι μισθωτοί, μεταξύ των οποίων και οι μισθωτοί του Δημοσίου Τομέα, καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές των άρθρων 35, 38, 41 και 97 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, μετά τυχόν συνεισπραττομένων εισφορών, με βάση την υπαγωγή τους στην ασφάλιση, επιμεριζομένων, μεταξύ εργοδότη και ασφαλισμένου, κατά την κείμενη νομοθεσία, και επιπλέον πόρο, μη ανταποδοτικού χαρακτήρα, υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α., ύψους επτά κόμμα επτά τοις εκατό (7,7%), επί των ασφαλιστέων αποδοχών κύριας ασφάλισης, για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών, και ύψους δυο κόμμα τρία τοις εκατό (2,3%), επί των ασφαλιστέων αποδοχών επικουρικής ασφάλισης, για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, ο οποίος πόρος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο (εδάφιο α της παρ.3).

2) Οι μισθωτοί μηχανικοί και έμμισθοι δικηγόροι, μεταξύ των οποίων και οι μισθωτοί μηχανικοί που απασχολούνται στο Δημόσιο με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και οι έμμισθοι δικηγόροι του Δημοσίου, καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές των άρθρων 35, 38, 41 και 97 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, μετά τυχόν συνεισπραττομένων εισφορών, με βάση την υπαγωγή τους στην ασφάλιση, επιμεριζομένων, μεταξύ εργοδότη και ασφαλισμένου, κατά την κείμενη νομοθεσία, και επιπλέον πόρο μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α., ύψους επτά κόμμα επτά τοις εκατό (7,7%), επί των ασφαλιστέων αποδοχών κύριας ασφάλισης, για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών, και ύψους σαράντα τοις εκατό (40%), επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης, για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, ο οποίος πόρος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο (εδάφιο δ της παρ.3).

Σε περίπτωση παράλληλης απασχόλησης, εφαρμόζονται τα οριζόμενα στο άρθρο 36 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, μόνο ως προς την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών. Το άρθρο 36 δεν εφαρμόζεται για την είσπραξη του πόρου υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α.

Σε περίπτωση πολλαπλής ασφάλισης, καταβάλλεται πόρος αυτοτελώς για κάθε ασφαλιστέα απασχόληση.

Για τη βεβαίωση και είσπραξη του πόρου υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α. εφαρμόζονται οι κείμενες διατάξεις περί βεβαίωσης και είσπραξης ασφαλιστικών εισφορών.

Γ. Με την παράγραφο 4 των κοινοποιούμενων διατάξεων ορίζεται ότι το συνολικό επιβαλλόμενο ποσό του πόρου υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α. σε ετήσια βάση δεν μπορεί να υπερβαίνει το δωδεκαπλάσιο της εθνικής σύνταξης του άρθρου 7, όπως εκάστοτε ισχύει. Τυχόν επιπλέον ποσά επιστρέφονται στους ασφαλισμένους κατόπιν εκκαθάρισης, σύμφωνα με το άρθρο 104.

Δ. Με την παράγραφο 5 των κοινοποιούμενων διατάξεων ορίζονται τα πρόσωπα της παρ.3 που εξαιρούνται της καταβολής του πόρου υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α., ως ακολούθως:

α) ‘Άτομα με ψυχική αναπηρία του άρθρου 23 του ν. 4488/2017.

β) Συνταξιούχοι του ν. 612/1977 (Α’164) και των διατάξεων που παραπέμπουν σε αυτόν.

γ) Συνταξιούχοι του τρίτου εδαφίου της περ. Α’, της παρ.1, των άρθρων 1 και 26 του Π.Δ.169/2007 (Α’210).

δ) Όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του Π.Δ.169/2007.

ε) Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές, και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου (24ου) έτους της ηλικίας του, ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.

στ) Τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παρ.3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016.

ζ) Συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο).

Ε. Με την παράγραφο 7 των κοινοποιούμενων διατάξεων ορίζεται ότι ο πόρος υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α. δεν είναι ανταποδοτικός και δεν αξιοποιείται για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης ή για τη χορήγηση δεύτερης σύνταξης με το άρθρο 30 ή αντίστοιχες διατάξεις.

ΣΤ. Με την παράγραφο 9 των κοινοποιούμενων διατάξεων ορίζεται ότι ο πόρος υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α. της παρ.3 εφαρμόζεται και στα πρόσωπα που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης στον e-Ε.Φ.Κ.Α. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης συνταξιοδότησης ή μεταγενέστερης έναρξης καταβολής της σύνταξης, το αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό του πόρου υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α. επιστρέφεται στον ασφαλισμένο. Τα πρόσωπα του πρώτου εδαφίου και οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι οφείλουν να ενημερώσουν για την ιδιότητά τους αυτή τον εργοδότη τους.

Ζ. Με την παράγραφο 10 των κοινοποιούμενων διατάξεων ορίζεται ότι οι συνταξιούχοι του e-Ε.Φ.Κ.Α. εξ ιδίου δικαιώματος υποχρεούνται, πριν αναλάβουν υπακτέα στον e-Ε.Φ.Κ.Α. απασχόληση, να δηλώσουν τούτο στο Φορέα. Παράλειψη της δήλωσης επιφέρει χρηματική κύρωση ίση με δώδεκα (12) μηνιαίες συντάξεις, κύριες και επικουρικές. Το ποσό της οφειλής δύναται να αποπληρωθεί με παρακράτηση έως ενός τετάρτου (1/4) από την κύρια σύνταξη και έως του ποσού του άρθρου 46 του ν. 4670/2020 (Α’43) από την επικουρική, άλλως εισπράττεται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.4978/2022). Η συνδρομή ιδιότητας, που αποκλείει την επιβολή ασφαλιστικής εισφοράς ή και πόρου υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α., δηλώνεται στον φορέα.

2. ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΠΟΡΟΥ ΥΠΕΡ e-Ε.Φ.Κ.Α.

Από 01.01.2024 (μισθολογική περίοδος Ιανουαρίου 2024, μήνας αναφοράς 01.2024) για τους συνταξιούχους εξ ιδίου δικαιώματος άνω των 62 ετών, που απασχολούνται σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, καταβάλλεται, πέραν των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία ασφαλιστικών εισφορών, σύμφωνα με την ασφαλιστέα απασχόληση, επιπλέον πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α., ο οποίος:

– βαρύνει αποκλειστικά του απασχολούμενους συνταξιούχους.

– υπολογίζεται επί των ασφαλιστέων αποδοχών, βάσει των οποίων καθορίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές και μέχρι το εκάστοτε μηνιαίο όριο ασφαλιστέων αποδοχών, για δε τους μισθωτούς μηχανικούς και τους έμμισθους δικηγόρους του Δημοσίου Τομέα, και αναφορικά με τον κλάδο της επικουρικής ασφάλισης, επί των εκάστοτε ισχυόντων πλασματικών αποδοχών ανά επιλεγείσα ασφαλιστική κατηγορία.

– παρακρατείται από τους εργοδότες, οι οποίοι οφείλουν να τον αποδώσουν στον e-Ε.Φ.Κ.Α., μέσω Ε.Α.Π., εντός της εκάστοτε ισχύουσας προθεσμίας καταβολής των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών της ίδιας μισθολογικής περιόδου.

Η υποχρέωση καταβολής του πόρου υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α. αφορά στα πρόσωπα, τα οποία καταρχήν δεν υπάγονται στις ανωτέρω αναφερόμενες εξαιρέσεις, και επιπρόσθετα:

– Λαμβάνουν κύρια σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος από τον Ιανουάριο του 2024 και εφεξής ή

– Έχουν υποβάλλει αίτημα για απονομή κύριας σύνταξης, εξ ιδίου δικαιώματος, το οποίο βρίσκεται σε εκκρεμότητα.

Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.1 του ν. 4554/2018, η σύνταξη λόγω γήρατος, εφόσον υπάρχει σχετικό δικαίωμα κατά την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης για συνταξιοδότηση, με την έννοια ότι πληρούνται όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, αρχίζει να καταβάλλεται από την πρώτη ημέρα του επόμενου της κατάθεσης της αίτησης για συνταξιοδότηση μήνα (σχετικό το με αριθμ. Σ80/1/16692/08.01.2019 Γενικό Έγγραφο της Δ/νσης Απονομής Συντάξεων e-Ε.Φ.Κ.Α.).

α) για τους συνταξιούχους εξ ιδίου δικαιώματος, άνω των 62 ετών, που απασχολούνται σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, για κάθε μήνα που τους καταβάλλεται η σύνταξη, ενώ σε περίπτωση αναστολής αυτής για οποιονδήποτε λόγο, δεν καταβάλλεται πόρος καθ ‘όλη τη διάρκεια της αναστολής.

β) για τους απασχολούμενους σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, οι οποίοι έχουν υποβάλλει αίτηση για συνταξιοδότηση εξ ιδίου δικαιώματος, που βρίσκεται σε εκκρεμότητα, και, κατά την πρώτη ημέρα του επόμενου της κατάθεσης της αίτησης για συνταξιοδότηση μήνα, έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους, άλλως υποχρέωση καταβολής του πόρου υφίσταται από την ημερομηνία που θα συμπληρώσουν το 62ο έτος της ηλικίας τους και εφεξής, ως ακολούθως:

– αν έχει υποβληθεί, με τις ανωτέρω προϋποθέσεις, αίτημα για συνταξιοδότηση εξ ιδίου δικαιώματος έως 31/12/2023, το οποίο εκκρεμεί, υφίσταται υποχρέωση καταβολής του πόρου από την ημερομηνία έναρξης της απασχόλησης και σε κάθε περίπτωση μετά την 1/1/2024.

– αν έχει υποβληθεί, με τις ανωτέρω προϋποθέσεις, αίτημα για συνταξιοδότηση εξ ιδίου δικαιώματος από 01/01/2024 και εφεξής, το οποίο εκκρεμεί, υφίσταται υποχρέωση καταβολής του πόρου από τον επόμενο της κατάθεσης της αίτησης για συνταξιοδότηση μήνα και για όσο διάστημα διαρκεί η απασχόληση.

Με την παρ.4 των κοινοποιούμενων διατάξεων προβλέπεται ότι το συνολικό καταβαλλόμενο ποσό του πόρου σε ετήσια βάση (ανώτατο ετήσιο όριο), για όλες τις ασφαλιστέες απασχολήσεις κάθε συνταξιούχου, δεν μπορεί να υπερβεί το δωδεκαπλάσιο του εκάστοτε ισχύοντος ποσού της εθνικής σύνταξης (άρθρο 7 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει). Δεδομένου ότι από 01/01/2024 το ποσό της εθνικής σύνταξης διαμορφώθηκε σε 426,17 € (σχετ. η υπ’ αριθμ. Φ11321/οικ.104985/4.12.2023 Κ.Υ.Α. και το υπ’ αριθμ. 108117/08.12.2023 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης), το ανώτατο όριο του πόρου, το οποίο βαρύνει σε ετήσια βάση κάθε υπόχρεο απασχολούμενο συνταξιούχο, καθορίζεται αντιστοίχως σε 5.114,04 € (426,17 Χ 12).

Πέραν αυτού του ποσού θα πραγματοποιείται επιστροφή των καταβληθέντων ποσών από την Υπηρεσία, στα πλαίσια του σταδίου εκκαθάρισης καταβολής πόρου σε ετήσια βάση.

Η διαδικασία επιστροφής πόρου που καταβλήθηκε αχρεώστητα, θα γνωστοποιηθεί με νεότερο έγγραφο, μετά τη δημοσίευση της προβλεπόμενης, από τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 154 του ν. 5078/2023 Υπουργικής Απόφασης.

Για την ασφάλιση του απασχολούμενου συνταξιούχου, άνω των 62 ετών, που απασχολείται σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, καταβάλλονται οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία ασφαλιστικές εισφορές, σύμφωνα με την ασφαλιστέα απασχόληση, και ΕΠΙΠΛΕΟΝ πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-ΕΦΚΑ, ως εξής:

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ

Βάση υπολογισμού: Ασφαλιστέες Αποδοχές

Α. Η απεικόνιση του πόρου υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α. για συνταξιούχους άνω των 62 ετών, που απασχολούνται σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, πραγματοποιείται στην Α.Π.Δ. Δημοσίου που υποβάλλει ο Φορέας για την ασφάλιση του προσωπικού του, σύμφωνα με τις ισχύουσες από τη νομοθεσία διατάξεις, όπου περιλαμβάνεται και ο απασχολούμενος συνταξιούχος, με πρόσθετη εγγραφή (νέα κωδικοποίηση), πέραν αυτών που απεικονίζουν την ασφάλισή του για τους κλάδους που υπάγεται, όπως αναλυτικά αναφέρεται, ανά κατηγορία, κατωτέρω:

Όπως αναφέρεται στις υπ’ αριθμ. 10/2020, 34/2022 Εγκυκλίους και στο υπ’ αριθμ. 126826/19-06-2020 Γενικό Έγγραφο του e-ΕΦΚΑ, ο υπολογισμός των εισφορών για την ασφάλιση των μισθωτών μηχανικών και των δικηγόρων με έμμισθη εντολή του δημοσίου τομέα, για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, έχει αποσυνδεθεί από 01.01.2020 από τις μηνιαίες αποδοχές τους.

Επομένως, στο πεδίο «Αποδοχές» θα καταχωρηθεί πλασματικό ποσό αποδοχών και όχι οι μικτές αποδοχές, ώστε να προκύπτει απαιτητό καταβλητέο ποσό κάθε φορά για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, ίσο με το ποσό της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας.

Η ίδια διαχείριση εφαρμόζεται και για τον υπολογισμό του πόρου των συγκεκριμένων προσώπων ως εξής:.

ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΑΝΩ ΤΩΝ 62 ΕΤΩΝ, ΠΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝΤΑΙ ΣΕ ΦΟΡΕΑ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΩΣ ΜΙΣΘΩΤΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΩΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ ΜΕ ΕΜΜΙΣΘΗ ΕΝΤΟΛΗ

ΚΛΑΔΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

Ποσά πόρου επικουρικής ασφάλισης σε ευρώ (€), από 01/01/2024

Β. Για τους συνταξιούχους κύριας και επικουρικής σύνταξης εξ ιδίου δικαιώματος, που απασχολούνται σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης και ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΙ το 62ο έτος της ηλικίας τους, των οποίων αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης και ως εκ τούτου δεν καταβάλλουν τον πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ, πρέπει να ακολουθείται η κάτωθι κωδικοποίηση για την ασφάλισή τους, για τους κλάδους κύριας και επικουρικής ασφάλισης, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία υπάγονται, (ενώ για τους λοιπούς κλάδους ασφάλισης δεν επέρχεται καμία αλλαγή):

Κατά την υποβολή της Α.Π.Δ. Δημοσίου, μισθολογικών περιόδων από 01/01/2024 και εφεξής, τίθεται νέος έλεγχος, που διενεργείται σε σχέση με τα δεδομένα του Μητρώου Ασφαλισμένων και τη ροή εργασιών (workflow) Συντάξεων, ώστε να εντοπίζονται, κατά την υποβολή της Α.Π.Δ. Δημοσίου, οι Α.Μ.Κ.Α. των ασφαλισμένων που απασχολούνται σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης και πληρούν ένα εκ των κάτωθι κριτηρίων:

– Εισπράττουν κύρια σύνταξη γήρατος από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. την ίδια περίοδο (μήνας αναφοράς) και έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους.

– Έχουν σε εκκρεμότητα αίτημα απονομής κύριας σύνταξης γήρατος, και κατά την πρώτη ημέρα του επόμενου της κατάθεσης της αίτησης για συνταξιοδότηση μήνα, και σε κάθε περίπτωση μετά την 01.01.2024, έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους.

Μόνο για τους ανωτέρω ασφαλισμένους θα γίνεται δεκτή στην Α.Π.Δ. Δημοσίου διακριτή (πρόσθετη) εγγραφή, με την προαναφερόμενη κωδικοποίηση του πόρου υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α., για τη συγκεκριμένη μισθολογική περίοδο (μήνα αναφοράς).

Αντίθετα για τα πρόσωπα που απασχολούνται σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης και από το Μητρώο Ασφαλισμένων και τη ροή εργασιών (workftow) του μηχανογραφικού συστήματος υποστήριξης των Συντάξεων, προκύπτει ότι:

– ΔΕΝ εισπράττουν κύρια σύνταξη γήρατος από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. την ίδια περίοδο (μήνας αναφοράς),

– ΔΕΝ έχουν σε εκκρεμότητα αίτημα απονομής κύριας σύνταξης γήρατος, δεν γίνεται δεκτή η Α.Π.Δ. με καταχωρημένη ξεχωριστή/πρόσθετη εγγραφή με την κωδικοποίηση του πόρου υπέρ e-Ε.Φ.Κ.Α.

Δείτε την εγκύκλιο στο αρχείο του κόμβου

Πηγή