Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
gpal@naftemporiki.gr
Το υψηλότερο ποσοστό ενδικοφανών προσφυγών που έγιναν εν μέρει ή εν όλω δεκτές από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) καταγράφηκε φέτος, στο πρώτο επτάμηνο του έτους. Από τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΑΑΔΕ για το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου 2021 προκύπτει ότι περίπου τέσσερις στους δέκα φορολογούμενους που προσέφυγαν στη ΔΕΔ δικαιώθηκαν μερικώς ή ολικώς και γλίτωσαν από την πληρωμή φόρων, προστίμων και προσαυξήσεων συνολικού ύψους πολλών χιλιάδων ή ακόμη και εκατομμυρίων ευρώ, που τους είχαν επιβληθεί από τα ελεγκτικά κέντρα (Κέντρο Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου – Κέντρο Ελέγχου Μεγάλων Επιχειρήσεων) και τις ΔΟΥ για φορολογικές παραβάσεις.
Ειδικότερα, από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ προκύπτει ότι την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2021 το ποσοστό των φορολογουμένων που προσέφυγαν στη ΔΕΔ και δικαιώθηκαν έστω και εν μέρει ανήλθε στο 39%. Το γεγονός αυτό αυξάνει τις προσδοκίες δικαίωσης για πολλούς ακόμη φορολογούμενους, οι οποίοι είτε έχουν ήδη υποβάλει στη ΔΕΔ ενδικοφανείς προσφυγές, που δεν έχουν ακόμη εκδικαστεί, είτε πρόκειται να υποβάλουν προσφυγές άμεσα, θεωρώντας ότι αδίκως τους επιβλήθηκαν από τις αρμόδιες φορολογικές υπηρεσίες διάφορα ποσά φόρων και προστίμων κυρίως για υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ και ακινήτων.
Το ποσοστό των φορολογουμένων που δικαιώθηκαν μερικώς ή ολικώς από τη ΔΕΔ είναι φέτος μέχρι στιγμής το υψηλότερο σε σύγκριση με τα ποσοστά αποδοχής προσφυγών που είχαν καταγραφεί τα προηγούμενα έτη -από το 2013- που λειτούργησε η συγκεκριμένη υπηρεσία. Γενικότερα δε, την τελευταία πενταετία, το ποσοστό των προσφυγών που έγιναν δεκτές εν όλω ή εν μέρει από τη ΔΕΔ αυξήθηκε θεαματικά σε σύγκριση με το αντίστοιχο ποσοστό που είχε καταγραφεί την περίοδο των πρώτων τεσσάρων ετών λειτουργίας της συγκεκριμένης υπηρεσίας (τα έτη 2013-2016).
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται σε πολλές αιτίες, η κυριότερη από τις οποίες είναι ότι με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που εκδόθηκαν την τελευταία πενταετία κρίθηκαν αντισυνταγματικές όλες οι διατάξεις των ετών 2000-2016 με τις οποίες παρατάθηκαν καταχρηστικά πέραν της πενταετίας οι προθεσμίες παραγραφής χιλιάδων φορολογικών υποθέσεων.
Ορμώμενοι από αυτές τις αποφάσεις του ΣτΕ, ολοένα και περισσότεροι φορολογούμενοι άρχισαν να προσφεύγουν κάθε χρόνο στη ΔΕΔ, επικαλούμενοι τα σκεπτικά των αποφάσεων αυτών και ζητώντας την ακύρωση των πράξεων προσδιορισμού φόρων και προστίμων που τους κοινοποιήθηκαν και τη διαγραφή ή τη σημαντική μείωση των ποσών που τους καταλογίστηκαν.
Οι φορολογούμενοι αυτοί κατάφεραν να αποσπάσουν θετικές απαντήσεις, με τις οποίες οι υποθέσεις τους θεωρήθηκαν εκ των υστέρων παραγεγραμμένες κι έτσι δικαιώθηκαν και απαλλάχθηκαν από την υποχρέωση να πληρώσουν τα καταλογισθέντα ποσά. Πολλές από τις περιπτώσεις αυτές αφορούν υποθέσεις φορολογουμένων οι οποίες περιλαμβάνονταν στις γνωστές πλέον «λίστες» καταθετών του εξωτερικού (Λαγκάρντ, «εμβασμάτων εξωτερικού», Μπόργιανς κ.λπ.).
Μια άλλη αιτία για την οποία κρίθηκαν και εξακολουθούν να κρίνονται, σε αρκετά μεγάλο ποσοστό, θετικά οι προσφυγές των φορολογουμένων είναι διαδικαστικά ή ουσιαστικά λάθη και παραλείψεις των αρμόδιων υπηρεσιών (ΔΟΥ ή ελεγκτικών κέντρων) που καταλογίζουν τα ποσά των φόρων και των προστίμων. Συμβαίνει, δηλαδή, σε αρκετές περιπτώσεις να καταλογίζονται αδίκως φόροι και πρόστιμα, καθώς δεν λαμβάνεται υπόψη το «πνεύμα» αλλά το «γράμμα» του νόμου.
Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις καταλογισμών αυτοτελών προστίμων από 100 έως 500 ευρώ για εκπρόθεσμες υποβολές τροποποιητικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, στις οποίες όμως οι δηλωθείσες τροποποιήσεις αφορούν πληροφοριακού χαρακτήρα δεδομένα που δεν επηρεάζουν τα αποτελέσματα των δηλώσεων, δηλαδή δεν μειώνουν ή δεν αυξάνουν τα ποσά των φόρων που έχουν προκύψει με τις αρχικές δηλώσεις.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οι προσφυγές των φορολογουμένων έγιναν δεκτές και τα πρόστιμα διαγράφηκαν στο σύνολό τους.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει δημοσιοποιήσει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), για κάθε έτος της περιόδου 2013-2021:
* Το 2013 οι προσφυγές που εκδικάστηκαν ήταν μόλις 261 και από αυτές έγιναν δεκτές (εν όλω ή εν μέρει) μόλις 27 ή το 10,3%.
* Το 2014 εκδικάστηκαν 7.832 προσφυγές και έγιναν αποδεκτές (εν όλω ή εν μέρει) 1.346 ή το 17,2%.
* Το 2015 οι προσφυγές που εκδικάστηκαν ήταν 10.222 και αυτές που έγιναν αποδεκτές (εν όλω ή εν μέρει) ήταν μόνο 490 ή το 4,8%.
* Το 2016 εκδικάστηκαν 8.711 προσφυγές και έγιναν αποδεκτές (εν όλω ή εν μέρει) 1.381 ή το 15,9%.
* Το 2017 εκδικάστηκαν 10.291 προσφυγές εκ των οποίων έγιναν αποδεκτές εν όλω ή εν μέρει 2.205 ή το 21,4%.
* Το 2018, ο αριθμός των προσφυγών που έγιναν αποδεκτές αυξήθηκε θεαματικά. Συγκεκριμένα, εκδικάστηκαν 8.170 προσφυγές και έγιναν αποδεκτές, είτε εν όλω είτε εν μέρει, 3.179, δηλαδή το 38,9% των προσφυγών. Απορρίφθηκαν αμέσως ή εμμέσως 4.991 προσφυγές ή το 61,1%.
* Το 2019 εκδικάστηκαν από τη ΔΕΔ 7.138 προσφυγές και έγιναν απεδεκτές -ολικώς ή μερικώς- 2.465, ή το 34,5%.
* Το 2020 απασχόλησαν τη ΔΕΔ 4.951 προσφυγές, από τις οποίες έγιναν αποδεκτές, εν όλω ή εν μέρει, 1.886, δηλαδή το 38,1%.
* Το επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2021 εκδικάστηκαν από τη ΔΕΔ 3.772 προσφυγές, από τις οποίες έγιναν αποδεκτές, εν όλω ή εν μέρει, 1.470, δηλαδή το 39%.
