Νέα τροπολογία κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις και δημιουργία πλαισίου για τις εταιρείες τεχνοβλαστούς».
Με την υπόψη τροπολογία ρυθμίζονται μεταξύ άλλων τα εξής, κατά βάση, ζητήματα:
1. ……………………………………..
2. …………………………
3. Θεσπίζεται ανώτατο όριο στην επιβολή προστίμου για τη μη υποβολή έστω και μίας (1) εκ των προβλεπόμενων τριών (3) δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος από οντότητες, στην περίπτωση που ελέγχεται, πρωταρχικός, η τήρηση λογιστικών αρχείων τους και το τυχόν επιβαλλόμενο πρόστιμο υπολογίζεται επί του μέσου όρου των δηλωθέντων εσόδων τους, βάσει των παραπάνω δηλώσεων φορολογίας των τριών τελευταίων ετών.
Τα θεσπιζόμενα ανώτατα όρια, δεν εφαρμόζονται στα πρόστιμα που επιβάλλονται για παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβαση στη λειτουργία Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (ΦΗΜ) όταν ο υπαίτιος είναι κάτοχος-χρήστης αυτών.
Επίσης, προστίθεται περίπτωση μη επιβολής προστίμου λόγω δήλωσης απώλειας ΦΗΜ πριν την έκδοση της εντολής επιτόπιου ελέγχου σε φορολογούμενους.
Τα ανωτέρω καταλαμβάνουν και υποθέσεις για τις οποίες μέχρι την 29η Νοεμβρίου 2021, δεν έχουν εκδοθεί οριστικές πράξεις επιβολής προστίμου.
Αιτιολογική έκθεση
Η «ταυτότητα» της αξιολογούμενης ρύθμισης
Ποιο ζήτημα αντιμετωπίζει η αξιολογούμενη ρύθμιση;
Άρθρα 9 και 10: Οι αξιολογούμενες ρυθμίσεις τροποποιούν τις υφιστάμενες διατάξεις των άρθρων 54Ε και 54ΣΤ του ν. 4174/2013 (Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας).
Με την προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου 54Ε του ν. 4174/2013:
– εξορθολογίζεται το ύψος των επιβαλλόμενων προστίμων, μέσω του καθορισμού ανώτατων ορίων,
– τροποποιείται η περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 54Ε του ν. 4174/2013, ώστε το προβλεπόμενο στην περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 54Ε του ν. 4174/2013 πρόστιμο, όταν διαπιστώνεται η μη διαφύλαξη ή η μη προσκόμιση, ύστερα από πρόσκληση του άρθρου 14 του ν. 4174/2013, των ΦΗΜ, των φορολογικών μνημών, καθώς και των αρχείων που δημιουργούν οι ΦΗΜ, να επιβάλλεται μόνο στο πλαίσιο διενέργειας μερικού επιτόπιου ελέγχου πρόληψης,
– τροποποιείται η παρ. 2 του άρθρου 54Ε του ν. 4174/2013, εναρμονίζοντας τη διαδικασία επιβολής και κοινοποίησης του σχετικού προστίμου, με τα υπόλοιπα πρόστιμα του Κώδικα φορολογικής Διαδικασίας, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 28 και 62 του ως άνω Κώδικα.
Με την προτεινόμενη τροποποίηση του άρθρου 54ΣΤ του ν. 4174/2013 δεν εφαρμόζονται τα ανώτατα όρια που ορίζονται στα τρία πρώτα εδάφια της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 54Ε του ίδιου νόμου, όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι ο κάτοχος-χρήστης του φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού.
Γιατί αποτελεί πρόβλημα;
Άρθρα 9 και 10: Λόγω του ύψους των επιβαλλομένων προστίμων σε περίπτωση που διαπιστώνονται οι παραβάσεις που ορίζονται στο άρθρο 54Ε του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας.
Ποιους φορείς ή πληθυσμιακές ομάδες αφορά;
Άρθρα 9 και 10: Οι διατάξεις των άρθρων 54Ε και 54ΣΤ του ν. 4174/2013 εφαρμόζονται σε φυσικά και νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες στο πλαίσιο διενέργειας φορολογικού ελέγχου.
Οι αλλαγές αναλυτικά :
Άρθρο 9 (του Σ/Ν)
Καθορισμός ανώτατων ορίων στα επιβαλλόμενα πρόστιμα και εναρμόνιση της διαδικασίας επιβολής και κοινοποίησης με τα λοιπά πρόστιμα του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας – Τροποποίηση άρθρου 54Ε του ν. 4174/2013
1. Στην παρ. 1 του άρθρου 54Ε του ν. 4174/2013 (Α’170, Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, Κ.Φ.Δ., α) στο δεύτερο και τρίτο εδάφιο της περ. α’ καθορίζονται ανώτατα όρια στα επιβαλλόμενα πρόστιμα, β) στην περ. β’ εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις επιβολής του προστίμου και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
| Οι διατάξεις ως έχουν | Τα νέα εδάφια που επαναδιατυπώνονται |
| Άρθρο 54Ε. Πρόστιμα για παραβάσεις μη τήρησης λογιστικών αρχείων και μη διαφύλαξης φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (ΦΗΜ) και φορολογικών μνημών και αρχείων που δημιουργούν οι ΦΗΜ –
1. α) Σε περίπτωση που διαπιστώνεται, μετά από το πέρας του οριζόμενου από τις σχετικές διατάξεις του ν. 4308/2014 (Α’ 251) χρόνου κατάρτισης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων ότι η ελεγχόμενη οντότητα δεν τήρησε τα προβλεπόμενα από τις σχετικές διατάξεις λογιστικά αρχεία (βιβλία), επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το δεκαπέντε τοις εκατό (15%) επί των εσόδων της από επιχειρηματική δραστηριότητα για κάθε ελεγχόμενο έτος για το οποίο διαπιστώνονται τα ανωτέρω, όπως αυτά προκύπτουν από τον μέσο όρο των δηλωθέντων εσόδων με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των τριών (3) τελευταίων φορολογικών ετών, μη συμπεριλαμβανομένου εκείνου για το οποίο δεν έχει παρέλθει η προθεσμία υποβολής της οικείας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Το πρόστιμο αυτό δεν μπορεί να είναι κατώτερο των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικών βιβλίων ή των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικών βιβλίων. Σε περίπτωση μη υποβολής έστω και μίας από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των τριών (3) τελευταίων φορολογικών ετών παρά την ύπαρξη σχετικής υποχρέωσης, το πρόστιμο υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των εσόδων των υποβληθεισών δηλώσεων και δεν μπορεί να είναι κατώτερο των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικών βιβλίων και των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικών βιβλίων. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου ως μη τήρηση των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) λογίζεται και η μη ενημέρωση των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) μετά από το πέρας του οριζόμενου από τις σχετικές διατάξεις του ν. 4308/2014 χρόνου κατάρτισης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Για την εφαρμογή του παρόντος, η μη επίδειξη για οποιοδήποτε λόγο μετά από πρόσκληση του άρθρου 14 των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) στον φορολογικό έλεγχο εξισώνεται με μη τήρηση αυτών. Το πρόστιμο της παρούσας περίπτωσης δεν επιβάλλεται, εφόσον η μη τήρηση ή ενημέρωση δεν επηρεάζει τη συμμόρφωση με τις φορολογικές υποχρεώσεις και την υποβολή φορολογικών δηλώσεων ή εφόσον με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο είναι δυνατός ο προσδιορισμός της φορολογητέας ύλης και των αντίστοιχων φορολογικών υποχρεώσεων.» |
Άρθρο 54Ε. Πρόστιμα για παραβάσεις μη τήρησης λογιστικών αρχείων και μη διαφύλαξης φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (ΦΗΜ) και φορολογικών μνημών και αρχείων που δημιουργούν οι ΦΗΜ –
«1. α) Σε περίπτωση που διαπιστώνεται, μετά από το πέρας του οριζόμενου από τις σχετικές διατάξεις του ν. 4308/2014 (Α’ 251) χρόνου κατάρτισης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, ότι η ελεγχόμενη οντότητα δεν τήρησε τα προβλεπόμενα από τις σχετικές διατάξεις λογιστικά αρχεία (βιβλία), επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το δεκαπέντε τοις εκατό (15%) επί των εσόδων της από επιχειρηματική δραστηριότητα για κάθε ελεγχόμενο έτος για το οποίο διαπιστώνονται τα ανωτέρω, όπως αυτά προκύπτουν από τον μέσο όρο των δηλωθέντων εσόδων με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των τριών (3) τελευταίων φορολογικών ετών, μη συμπεριλαμβανομένου εκείνου για το οποίο δεν έχει παρέλθει η προθεσμία υποβολής της οικείας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Το πρόστιμο αυτό δεν μπορεί να είναι κατώτερο των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικών βιβλίων ή των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικών βιβλίων, ούτε μπορεί να είναι ανώτερο του τριπλάσιου του κατά περίπτωση κατώτερου προστίμου. Σε περίπτωση μη υποβολής έστω και μίας από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των τριών (3) τελευταίων φορολογικών ετών παρά την ύπαρξη σχετικής υποχρέωσης, το πρόστιμο υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των εσόδων των υποβληθεισών δηλώσεων και δεν μπορεί να είναι κατώτερο των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικών βιβλίων και των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικών βιβλίων, ούτε μπορεί να είναι ανώτερο του τριπλάσιου του κατά περίπτωση κατώτερου προστίμου. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου ως μη τήρηση των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) λογίζεται και η μη ενημέρωση των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) μετά από το πέρας του οριζόμενου από τις σχετικές διατάξεις του ν. 4308/2014 χρόνου κατάρτισης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Για την εφαρμογή του παρόντος, η μη επίδειξη για οποιοδήποτε λόγο μετά από πρόσκληση του άρθρου 14 των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) στον φορολογικό έλεγχο εξισώνεται με μη τήρηση αυτών. Το πρόστιμο της παρούσας περίπτωσης δεν επιβάλλεται, εφόσον η μη τήρηση ή ενημέρωση δεν επηρεάζει τη συμμόρφωση με τις φορολογικές υποχρεώσεις και την υποβολή φορολογικών δηλώσεων ή εφόσον με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο είναι δυνατός ο προσδιορισμός της φορολογητέας ύλης και των αντίστοιχων φορολογικών υποχρεώσεων. |
| |
β) Στην περίπτωση που κατά τη διενέργεια μερικού επιτόπιου ελέγχου πρόληψης της παρ. 7 του άρθρου 25 διαπιστώνεται ότι η ελεγχόμενη οντότητα δεν διαφύλαξε ή δεν προσκόμισε ύστερα από πρόσκληση του άρθρου 14 φορολογικούς ηλεκτρονικούς μηχανισμούς (Φ.Η.Μ.) και φορολογικές μνήμες και αρχεία που δημιουργούν οι Φ.Η.Μ., επιβάλλεται αναλόγως το πρόστιμο της περ. α), εκτός εάν πριν την έκδοση της σχετικής εντολής ελέγχου έχει δηλωθεί απώλεια των Φ.Η.Μ..» |
2. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 54Ε του ν. 4174/2013 τροποποιείται, προκειμένου να εναρμονιστεί η διαδικασία επιβολής και κοινοποίησης του προστίμου της παρ. 1 με τα υπόλοιπα πρόστιμα του ίδιου Κώδικα, και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
| Οι διατάξεις ως έχουν | Τα νέα εδάφια που επαναδιατυπώνονται |
| 2. Πριν από την έκδοση της πράξης επιβολής του προστίμου της παρ. 1, ο φορολογούμενος ή το ευθυνόμενο πρόσωπο καλείται εγγράφως από τον Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να υποβάλει ενδεχόμενες αντιρρήσεις του, κατ’ εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 62. 4. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, μετά από εισήγηση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, δύναται να καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου. |
«2. Πριν από την έκδοση της πράξης επιβολής του προστίμου της παρ. 1, ο φορολογούμενος ή το ευθυνόμενο πρόσωπο καλείται εγγράφως από τον Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων να υποβάλει ενδεχόμενες αντιρρήσεις του, κατ’ εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 62. Η πράξη επιβολής προστίμου εκδίδεται κατ’ ανάλογη εφαρμογή των οριζομένων στο άρθρο 28.» 3. Το πρόστιμο του παρόντος άρθρου είναι αυτοτελές. Κατ’ εξαίρεση, σε περίπτωση έκδοσης οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος για το φορολογικό έτος (χρήση) στο οποίο έχουν διαπιστωθεί παραβάσεις της παρ. 1, το πρόστιμο του παρόντος μειώνεται κατά ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%). Η ανωτέρω μείωση δεν εφαρμόζεται σε περίπτωση που το ποσό του φόρου εισοδήματος και του προστίμου του άρθρου 58 της οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού υπολείπεται του πενήντα τοις εκατό (50%) του προστίμου του παρόντος άρθρου, στην περίπτωση δε αυτή το εν λόγω πρόστιμο μειώνεται κατά ποσό που ισούται με το άθροισμα του φόρου εισοδήματος και του προστίμου του άρθρου 58 της οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού. 4. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, μετά από εισήγηση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, δύναται να καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου. |
3. Οι παρ. 1 και 2 του άρθρου 54Ε του ν. 4174/2013, όπως τροποποιούνται με τις παρ. 1 και 2 του παρόντος, καταλαμβάνουν και υποθέσεις για τις οποίες μέχρι τις 29.11.2021 δεν έχουν εκδοθεί οριστικές πράξεις επιβολής προστίμου.
ΣΧΟΛΙΟ:
Εν όψει των τροποποιήσεων είναι άμεση η ανάγκη της εκδόσεως των ερμηνευτικών εγκυκλίων (με παραδείγματα), όπως άλλωστε τόσο ο Υφυπουργός Οικονομικών κος Βεσυρόπουλος όσο και ο διοικητής της ΑΑΔΕ κος Πιτσιλής είχαν δεσμευτεί ότι θα προβούν στην έκδοση αυτών κατά την συνάντηση που είχε πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο του 2020, μεταξύ υπηρεσιακών παραγόντων του Υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ (με την παρουσία των κκ Βεσυρόπουλου και Πιτσιλή) και την τεχνικής επιτροπής του ΟΕΕ αρμόδια για φορολογικά θέματα
———
Άρθρο 10 (του Σ/Ν)
Μη εφαρμογή ανώτατων ορίων στα επιβαλλόμενα πρόστιμα για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (Φ.Η.Μ.) – Τροποποίηση άρθρου 54ΣΤ ν. 4174/2013
1. Η υποπερ. αα) της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 54ΣΤ του ν. 4174/2013 (Α’ 170) τροποποιείται, προκειμένου να προβλεφθεί εξαίρεση από την εφαρμογή των ανωτάτων ορίων της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 54 Ε, και διαμορφώνεται ως εξής:
| Οι διατάξεις ως έχουν | Τα νέα εδάφια που επαναδιατυπώνονται |
| Αρθρο 54ΣΤ. Πρόστιμα για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (ΦΗΜ), καθώς και έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης από ΦΗΜ, ο οποίος δεν λειτουργεί με εγκεκριμένες προδιαγραφές
1. α) Για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (ΦΗΜ), κατά οποιονδήποτε τρόπο, επιβάλλονται πρόστιμα ανά ελεγχόμενο έτος ως εξής:
αβ) όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι η επιχείρηση που έχει λάβει έγκριση λογισμικού (software) και υλισμικού (hardware) από τα αρμόδια όργανα ή οποιοδήποτε πρόσωπο έχει μεταπωλήσει λογισμικό ή παρέχει τεχνική υποστήριξη για την παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβαση με οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, επιβάλλεται πρόστιμο εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ. 2. Για την έκδοση της πράξης επιβολής των προστίμων του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται αναλόγως τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 54Ε. |
Αρθρο 54ΣΤ. Πρόστιμα για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (ΦΗΜ), καθώς και έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης από ΦΗΜ, ο οποίος δεν λειτουργεί με εγκεκριμένες προδιαγραφές
1. α) Για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (ΦΗΜ), κατά οποιονδήποτε τρόπο, επιβάλλονται πρόστιμα ανά ελεγχόμενο έτος ως εξής: «αα) όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι ο κάτοχος-χρήστης του φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού, επιβάλλεται αναλόγως το ποσό του προστίμου που προβλέπεται στα τρία πρώτα εδάφια της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 54Ε, χωρίς να εφαρμόζονται τα ανώτατα όρια της ίδιας ως άνω περίπτωσης,». αβ) όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι η επιχείρηση που έχει λάβει έγκριση λογισμικού (software) και υλισμικού (hardware) από τα αρμόδια όργανα ή οποιοδήποτε πρόσωπο έχει μεταπωλήσει λογισμικό ή παρέχει τεχνική υποστήριξη για την παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβαση με οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, επιβάλλεται πρόστιμο εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ. 2. Για την έκδοση της πράξης επιβολής των προστίμων του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται αναλόγως τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 54Ε. |
2. Η παρ. 1 του άρθρου 54ΣΤ του ν. 4174/2013, όπως τροποποιείται με την παρ. 1 του παρόντος, καταλαμβάνει και υποθέσεις για τις οποίες μέχρι τις 29.11.2021 δεν έχουν εκδοθεί οριστικές πράξεις επιβολής προστίμου.
Βλ. σχ. Ε.2180/2021 Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 54 ΣΤ του ν.4174/2013 (ΦΕΚ Α’ 170/26.7.2013)
ΔΕΔ Θ 1504/2021 Παραποίηση στοιχείων ΦΗΜ – Μη διαφύλαξη ηλεκτρονικών αρχείων ΦΗΜ – Τα υπέρογκα πρόστιμα με τις νέες διατάξεις του ΚΦΔ