Αθήνα 5 /9/2024
Αριθ.Πρωτ. Δ1γ/Γ.Π/οίκ. 46203
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
TMHMA ΥΓΙΕΙΝΗΣ & ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ
Ταχ. Δ/νση : Αριστοτέλους 17
Τ.Κ.: 10433 Αθήνα
Πληροφορίες: Κ. Μωραΐτου, Μ.Χεργκελετζάκη
Τηλφ: 2132161343-6
E-mail:: [email protected]
ΕΠΕΙΓΟΝ
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
ΘΕΜΑ: «Υγειονομικοί έλεγχοι στα σχολεία όλων των βαθμίδων και των ειδικών κατηγοριών, ημερήσια και νυχτερινά, δημόσια και ιδιωτικά και τους βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, δημόσιους και ιδιωτικούς για το σχολικό έτος 2024 – 2025».
ΣΧΕΤ.: 1) Ο Νόμος 3730/2008 (Α’ 262), «Προστασία ανηλίκων από τον καπνό και τα αλκοολούχα ποτά και άλλες διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
2) Η Υγειονομική Διάταξη με αριθμ. πρωτ. Υ1γ/ Γ.Π./οικ 81025/2013 (B’ 2135), (ΑΔΑ:ΒΛ94Θ-83Λ) «Κανόνες υγιεινής σχολικών κυλικείων, καντινών (σταθερών), χώρων εστίασης εντός των σχολείων και καθορισμός των προϊόντων που διατίθενται από αυτά εντός δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων πρωτοβάθμιας & δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης».
3) Η Υγειονομική Διάταξη με αριθμ. πρωτ. Υ1γ/ Γ.Π/οικ 96605/2013 (B’2800) «Τροποποίηση και συμπλήρωση της υπ’ αρίθμ. πρωτ. Υ1γ/Γ.Π./οίκ. 81025/27- 8-2013 (ΦΕΚ 2135/τ. Β’/29-8-2013 με ΑΔΑ:ΒΛ94Θ-83Λ «Κανόνες υγιεινής σχολικών κυλικείων, καντινών (σταθερών), χώρων εστίασης εντός των σχολείων και καθορισμός των προϊόντων που διατίθενται από αυτά εντός δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων πρωτοβάθμιας & δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης».
4) Η Υγειονομική Διάταξη με αριθμ. πρωτ. Υ1γ/Γ.Π/οικ.47829/2017 (B’ 2161) με ΑΔΑ: ΩΡΦ1465ΦΥΟ-Π7Ε «Υγειονομικοί Όροι και Προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων / ποτών και άλλες διατάξεις».
5) Η ΚΥΑ με αριθμ. πρωτ. οίκ. 16228/17-5-2017, (B’1723). «Απλούστευση και προτυποποίηση των διοικητικών διαδικασιών γνωστοποίησης λειτουργίας Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος, Θεάτρων και Κινηματογράφων».
6) Η Απόφαση με αριθμ. Υ1α/ΓΠ/οικ.76785/12-10-2017, (Ε’ 3758) «Ιατρικός έλεγχος προσωπικού, διατροφή και κανόνες υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων στους δημόσιους και ιδιωτικούς βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς», όπως τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθμ. Δ1α/Γ.Π.οικ. 43289/05-06-2018, (B’2179) Απόφαση.
7) Η με αριθμ. Δ1γ/ΓΠ/οικ. 38282/1-7-2020, Απόφαση Υπουργού Υγείας (Β’ 2678) «Προτυποποιημένα Έντυπα Ελέγχου Επιχειρήσεων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος».
8) Η Εγκύκλιος της Υπηρεσίας μας με αριθμ. πρωτ. Υ1/ΓΠ/οικ.15903/17-2-2014 με ΑΔΑ: BIE4Θ-ΔΙΜ «Κανόνες υγιεινής για την πρόληψη μετάδοσης λοιμώξεων στους χώρους των βρεφικών, βρεφονηπιακών, παιδικών σταθμών, δημόσιων και ιδιωτικών».
9) Η Εγκύκλιος της Υπηρεσίας μας με αριθμ. πρωτ. Δ1β/Γ.Π.οικ.46606/07.09.2023 με ΑΔΑ:9ΩΞΚ465ΦΥΟ-ΛΥΥ «Διατροφή παιδιών στους βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς».
Ενόψει της έναρξης του νέου σχολικού έτους 2024-2025 και δεδομένων των διαφόρων αναπνευστικών λοιμώξεων που ενδημούν κατά την χειμερινή περίοδο στη μεταξύ των οποίων και της Covid-19, υπενθυμίζεται η επιτακτική ανάγκη εντατικοποίησης των υγειονομικών ελέγχων στις εκπαιδευτικές μονάδες που βρίσκονται στην περιοχή αρμοδιότητάς σας, με στόχο την προστασία της Δημόσιας Υγείας.
Αναλυτικότερα οι έλεγχοι στις εκπαιδευτικές μονάδες οφείλουν να εστιάζονται στους ακόλουθους τομείς:
Α. ΕΛΕΓΧΟΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ
Κατά την διενέργεια του υγειονομικού ελέγχου εφαρμόζεται η υγειονομική νομοθεσία και διαπιστώνεται επίσης η πιστή εφαρμογή των οδηγιών που προβλέπονται στις εκάστοτε ισχύουσες Υπουργικές Αποφάσεις και σχετικές εγκυκλίους της Υπηρεσίας μας.
Οι κανόνες υγιεινής πρέπει να τηρούνται σε όλους τους χώρους (αίθουσες διδασκαλίας, αύλειος χώρος, κοινόχρηστοι χώροι, αποχωρητήρια κ.λ.π) των σχολείων, των βρεφικών, βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών σύμφωνα με την ανωτ.(4) σχετ. Υγ. Διάταξη.
Ειδικότερα, εφιστάται η προσοχή στα κάτωθι:
• Τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής με έμφαση στη συχνή και ορθή εφαρμογή υγιεινής των χεριών, τοποθέτηση αντλίας παροχής αλκοολούχου διαλύματος στα σημεία πλύσης των χεριών.
• Μέριμνα για την σχετική εκπαίδευση του βοηθητικού προσωπικού και των εργαζομένων σε χώρους σίτισης, αναφορικά με τα μέσα ατομικής προστασίας και την ορθή τήρηση των κανόνων ατομικής υγιεινής.
• Επισταμένη καθαριότητα και απολύμανση επιφανειών και χώρων στις αίθουσες διδασκαλίας, στους χώρους σίτισης, στα αποχωρητήρια κ.λ.π.
• Τακτικός και επαρκής αερισμός των χώρων και κυρίως των αιθουσών διδασκαλίας λόγω της συγκέντρωσης μεγάλου αριθμού ατόμων.
• Εξασφάλιση υγιεινής των συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης με ιδιαίτερη έμφαση στην καθαριότητα και απολύμανση των εγκαταστάσεων των αποχωρητηρίων .
Για την περίπτωση χρήσης επιβατηγών οχημάτων μεταφοράς μαθητών εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα στην εγκύκλιο της Υπηρεσίας μας με αριθμ. πρωτ. Δ1γ/Γ.Π./οικ.14210/28-02-2020 με ΑΔΑ: Ψ028465ΦΥΟ-ΦΒ8 «Μέσα Μαζικής Μεταφοράς-Τήρηση Κανόνων Υγιεινής».
Παράλληλα, εξακολουθεί να κρίνεται σκόπιμη, η συνεχής ενημέρωση του σχολικού πληθυσμού σχετικά με τον τρόπο μετάδοσης των ιογενών αναπνευστικών λοιμώξεων, ώστε να μην υπάρχει εφησυχασμός. Συστήνεται, η ανάρτηση εικονογραφημένων οδηγιών επί του θέματος σε εμφανή σημεία εντός των κτιριακών εγκαταστάσεων.
Οι διευθύνσεις των εκπαιδευτηρίων οφείλουν να μεριμνούν για τη διατήρηση όλων των χώρων καθαρών, τον ανεφοδιασμό των αποχωρητηρίων με χαρτί, σαπούνι, αντισηπτικό διάλυμα, την τοποθέτηση κάδων απορριμμάτων, την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων, τον τακτικό και επαρκή αερισμό όλων των χώρων, την ορθή συντήρηση του κλιματισμού κλπ, ούτως ώστε ο σχολικός πληθυσμός να δραστηριοποιείται σε υγιεινό περιβάλλον και να αποφεύγεται η δημιουργία ανθυγιεινών εστιών.
Β. ΕΛΕΓΧΟΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΧΩΡΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στα κυλικεία των σχολείων, στις καντίνες (σταθερές), στους αυτόματους πωλητές τροφίμων και ποτών και στους χώρους εστίασης των σχολείων, προκειμένου να διαπιστώνεται η τήρηση των όρων και των προϋποθέσεων των σχετικών Υγειονομικών Διατάξεων και παράλληλα να εξετάζεται αν τα προσφερόμενα είδη είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις ανωτ. (2) & (3) σχετικές Υγειονομικές Διατάξεις.
Αναφορικά με τα προγράμματα διανομής τροφίμων στα σχολεία (π.χ. ετοίμων γευμάτων, φρούτων, κ.α.) τα οποία πραγματοποιούνται από διάφορους φορείς υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού ή άλλων αρμόδιων Υπουργείων, αυτά πρέπει να ακολουθούν πιστά τα οριζόμενα στην ανωτέρω σχετική νομοθεσία. Ο υπεύθυνος φορέας που υλοποιεί το εκάστοτε πρόγραμμα, ενημερώνει αμελητί την Υπηρεσία μας σχετικά με τα σχολεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα καθώς και τους προμηθευτές – παρασκευαστές των γευμάτων με τα πλήρη στοιχεία αυτών (επωνυμία, ταχυδρομική διεύθυνση), ώστε στη συνέχεια να ενημερωθούν αρμοδίως οι οικείες Υγειονομικές Υπηρεσίες, προκειμένου να προβούν σε τακτικούς ή/και έκτακτους υγειονομικούς ελέγχους. Τα αποτελέσματα των εν λόγω υγειονομικών ελέγχων οφείλουν να κοινοποιούνται στα συναρμόδια για το πρόγραμμα Υπουργεία και στην Υπηρεσία μας.
Ειδικά ως προς την υλοποίηση του προγράμματος «Σχολικά Γεύματα» επισημαίνεται ότι από τα αποτελέσματα των υγειονομικών ελέγχων που διενεργήθηκαν κατά τα προηγούμενα σχολικά έτη, έχουν διαπιστωθεί ζητήματα που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Για το λόγο αυτό πρέπει να δίδεται κατά τη διενέργεια των υγειονομικών ελέγχων ιδιαίτερη έμφαση μεταξύ άλλων στα εξής για την αποφυγή διασταυρούμενης επιμόλυνσης:
• τήρηση των γενικών απαιτήσεων υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων
• διατήρηση των έτοιμων γευμάτων στις ενδεικνυόμενες θερμοκρασίες
• χρόνος μεταφοράς και διατήρησης των έτοιμων γευμάτων
• καταλληλότητα των περιεκτών τροφίμων
• κανόνες σήμανσης τροφίμων (σχετικά με τις υποχρεωτικές πληροφορίες που πρέπει να αναγράφονται στην ετικέτα των τροφίμων)
Για τους βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, αναφορικά με τον ιατρικό έλεγχο του προσωπικού τους, επισημαίνουμε ότι τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις της ανωτ. (6) σχετ. Απόφασης & της ανωτ. (8) σχετ. εγκυκλίου. Αναφορικά με την τήρηση των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων, τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις της ανωτ. (6) σχετ. Απόφασης & της ανωτ. (9) σχετ. εγκυκλίου.
Επίσης, κρίνεται σκόπιμο να διεξάγονται τακτικοί Υγειονομικοί έλεγχοι και στις επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών, που λειτουργούν γύρω και σε μικρή απόσταση από σχολικά συγκροτήματα.
Οδηγίες για την ασφαλή λειτουργία κυλικείων & χώρων εστίασης:
Για την προστασία των μαθητών και των εργαζομένων στη σχολική μονάδα πρέπει να τηρούνται τα αναφερόμενα στις ανωτ. (2), (3) σχετ. Υ.Δ. και στις εκάστοτε Υπουργικές Αποφάσεις που εκδίδονται κατά περίπτωση.
Συγκεκριμένα:
• Οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με πιστοποιητικό υγείας σύμφωνα με την Υγειονομική Διάταξη με αριθμ. πρωτ. Υ1γ/Γ.Π/οικ 35797/4.4.2012 (Β’1199), όπως κάθε φορά ισχύει και να τηρούν τα μέτρα προσωπικής υγιεινής.
• Σε περίπτωση επιδημικών αναπνευστικών λοιμώξεων, η απασχόληση του προσωπικού των κυλικείων- καντίνες γίνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα των υγειονομικών διατάξεων και τις τυχόν γενικότερες οδηγίες του ΕΟΔΥ όπως κάθε φορά ισχύουν για τα ΚΥΕ.
• Το προσωπικό εκπαιδεύεται σχετικά με τη τήρηση των κανόνων υγιεινής, με ιδιαίτερη έμφαση στα εξής:
> Τακτικός και σχολαστικός καθαρισμός των χεριών του προσωπικού με σαπούνι και ζεστό νερό (σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ).
> Χρήση γαντιών μιας χρήσεως (σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ).
> Εφαρμογή μεθόδων καθαρισμού – απολύμανσης και απεντόμωσης- μυοκτονίας της επιχείρησης.
• Διενεργείται τακτικός & καλός αερισμός του χώρου.
• Τα προσυσκευασμένα τρόφιμα διατίθενται σύμφωνα με τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων. Ειδικά τα προϊόντα που διατίθενται από το κυλικείο μετά από επεξεργασία πρέπει να τοποθετούνται σε χάρτινη συσκευασία, κατάλληλη για τρόφιμα.
• Για την αποφυγή μετάδοσης και διασποράς μεταδοτικών λοιμώξεων κυρίως του αναπνευστικού συστήνεται η λήψη μέτρων για την αποτροπή συνωστισμού κατά την διάρκεια του διαλείμματος σύμφωνα με τις εκάστοτε κάθε φορά οδηγίες του ΕΟΔΥ.
• Φιάλη αλκοολούχου διαλύματος με αντλία έγχυσης πρέπει να είναι τοποθετημένη σε εμφανή θέση προς χρήση των μαθητών και του προσωπικού, για την υγιεινή των χεριών.
• Εικονογραφημένες οδηγίες για την σωστή χρήση του αντισηπτικού και των μέτρων ατομικής & αναπνευστικής υγιεινής, καλό είναι να αναρτώνται σε εμφανή θέση για ενημέρωση μαθητών και προσωπικού.
Στην περίπτωση που οι μαθητές φέρουν από τα σπίτια τους μαγειρεμένα γεύματα, αυτά πρέπει να τοποθετούνται, άμεσα σε ψυγείο, (ιδιαίτερα τα πιο ευπαθή) και να διατηρούνται σε θερμοκρασία ίση ή μικρότερη των 5°C μέχρι να καταναλωθούν. Τα εν λόγω γεύματα πριν καταναλωθούν πρέπει να αναθερμαίνονται σε κατάλληλους φούρνους σε θερμοκρασία ανώτερη των 70°C και στη συνέχεια να καταναλώνονται άμεσα. Εφιστάται η προσοχή στην ορθή τήρηση των κανόνων υγιεινής τόσο από το προσωπικό που εμπλέκεται στην προετοιμασία των γευμάτων, όσο και από τους μαθητές.
Οι Υγειονομικές επιθεωρήσεις -έλεγχοι διενεργούνται υποχρεωτικά με την χρήση των προτυποποιημένων εντύπων ελέγχου (ανωτ. σχετ. 7), τα οποία είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας.
Τέλος, εφιστούμε την προσοχή στην αυστηρή τήρηση της αντικαπνιστικής νομοθεσίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ως άνω σχετ. (1).
Οι αρμόδιες για τον έλεγχο Υπηρεσίες των Περιφερειών παρακαλούνται για την κοινοποίηση των αποτελεσμάτων των ελέγχων που διενεργούν στην Υπηρεσία μας. Στα αποτελέσματα των ανωτέρω ελέγχων, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται και στοιχεία ελέγχου της τήρησης της αντικαπνιστικής νομοθεσίας (επισυνάπτεται σχετικό υπόδειγμα- πίνακας αποτελεσμάτων ελέγχων).
Τα Υπουργεία στα οποία κοινοποιείται η παρούσα, καλούνται όπως ενημερώσουν τους συναρμόδιους εποπτευόμενους φορείς και νομικά πρόσωπα με στόχο την προστασία της Δημόσιας Υγείας.
Η ΑΝ. ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΕΙΡΗΝΗ ΑΓΑΠΗΔΑΚΗ