(Κώστας Μητρόπουλος)
✔ Σήμερα οι Ετήσιοι φόροι κατοχής ακινήτων είναι οι εξής :
– Κύριος και Συμπληρωματικός φόρος ΕΝ.Φ.Ι.Α
– Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (Τ.Α.Π)
– Ειδικός Φόρος επί των ακινήτων (Ε.Φ.Α) [Αφορά «offshore» εταιρείες].
Αναλυτικά η Ιστορία των Φορολογιών Κατοχής Ακινήτων, έχει ως εξής :
1) Νομοθετικό διάταγμα της 3 Μαρτίου του 1923 «Περί εφ’ άπαξ φορολογίας κινητής και ακίνητης περιουσίας»
Η πρώτη φορά που επιβλήθηκε φόρος στην Ελλάδα, σε κάθε φυσικό και νομικό πρόσωπο, στην ακίνητη περιουσία του, ήταν το έτος 1923, επί της περιουσίας κατεχόμενης την 31/12/1922. Δεν ήταν ένας μόνιμος φόρος, αλλά μια εφάπαξ έκτακτη φορολογία, ο οποίος επιβλήθηκε υπό την πίεση των αναγκών που δημιούργησε η «Μικρασιατική Καταστροφή».
Στον υπολογισμό του φόρου λαμβάνονταν υπόψη όλη η κινητή (ακόμα και τα έπιπλα, ως ποσοστό επί της άλλης περιουσίας) και ακίνητη περιουσία του κάθε υποκείμενου στο φόρο αυτό. Ειδικά για τις Εταιρείες λαμβάνονταν υπόψη το Κεφάλαιο ή τα Κέρδη αυτών. Ο φόρος θα έπρεπε να καταβληθεί σε δέκα εξαμηνιαίες δόσεις (δηλαδή μέσα σε 5 έτη).
Είχε προοδευτικό φορολογικό συντελεστή από 2% έως 20% (δηλαδή αρκετά σημαντικό ποσοστό), με αφορολόγητα τις πρώτες 50.000 δραχμές.
Η αξία των ακινήτων οριζόταν με βάση συγκριτικά στοιχεία απαλλοτριώσεων και δικαστικών διανομών ή εις το δεκαπενταπλάσιο της ετήσιας καθαράς προσόδου αυτών.
[ Δείτε αναλυτικά : Ο φόρος κινητής και ακίνητης περιουσίας και η φοροκαταιγίδα κατά το έτος 1923 ( Κωνσταντίνος Αντ. Κουλογιάννης ) ]
2) Νόμος 11/1975 «Περί φορολογίας ακινήτου περιουσίας»
Κώστας Μητρόπουλος. Από το βιβλίο «Τα σεξουαλικά» (1975) – Εκδόσεις: Gutenberg.
Ο «Φόρος επί της Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Α.Π.)», επιβλήθηκε από το έτος 1975. Ήταν από τους πρώτους νόμους της «Μεταπολίτευσης» και ο πρώτος νόμος που προέβλεπε ετήσια περιοδική φορολόγηση στην κατοχή ακίνητης περιουσίας.
Οι συντελεστές του φόρου ήταν :
α) Για τα φυσικά πρόσωπα κλιμακωτά με συντελεστές ( 0,5% – 0,75% – 1%) και με αφορολόγητο το ποσό των 10.000.000 δραχμών και
β) Για τα νομικά πρόσωπα με συντελεστή 0,75% και με αφορολόγητο το ποσό των 10.000.000 δραχμών.
Η αξία των ακινήτων οριζόταν σε ποσό πολλαπλάσιο (με βάση Υπουργική Απόφαση) της καθαρής αυτών προσόδου ή ελλείψει τέτοιων στοιχείων με βάση συγκριτικά στοιχεία ή με βάση αποφάσεις Επιτροπών, που είχαν οριστεί για το σκοπό αυτό.
Τροποποιήθηκε με τους νόμους : ν. 231/75 και ν. 542/77.
Ο Φόρος αυτός καταργήθηκε με βάσει τις διατάξεις του άρθρου 9 του Ν. 1078/1980 από το οικονομικό έτος 1981. Είχε εκτιμηθεί ότι αποτελούσε ανασχετικό παράγοντα
-στην οικοδομική δραστηριότητα και ότι το κόστος βεβαίωσης του ήταν πολύ
-υψηλό σε σχέση με τα έσοδα.
3) Νόμος 1249/1982 «Διαρρυθμίσεις στην άμεση και έμμεση φορολογία, μισθολογικά θέματα και άλλες διατάξεις», ΚΕΦ. Β΄ / Ι. Φορολογία ακίνητης περιουσίας.
Ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Α.Π), επιβλήθηκε με φορολογικούς συντελεστές: α) Για τα νομικά πρόσωπα με πάγιο συντελεστή 1,5% και αφορολόγητο ποσό τα 30.000.000 δραχμές και β) Για τα Φυσικά πρόσωπα με συντελεστή, που κυμαίνονταν μεταξύ 0,5% και 2% και αφορολόγητο ποσό τα 25.000.000 δραχμές.
Για τον υπολογισμό του φόρου λαβαίνετε υπόψη η αξία που έχουν τα ακίνητα και τα εμπράγματα σ΄ αυτά δικαιώματα κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους που φορολογούνται, για τον προσδιορισμό της οποίας εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του Α.Ν. 1521/1950 «περί φόρου μεταβιβάσεως ακινήτων» [ 2. Διά τον προσδιορισμόν της αξίας του ακινήτου ή του πραγματικού επί του ακινήτου δικαιώματος ή του πλοίου λαμβάνεται υπ΄ όψει και συντεκτιμώνται τα στοιχεία μεταβιβάσεων παρομοίων περιουσιακών στοιχείων, τα οποία προκύπτουσιν εξ ετέρων συμβολαίων ή εξ εκτιμήσεως γενομένης δια την επιβολήν του φόρου κληρονομιών, δωρεών και προικών ή εξ άλλων εκτιμήσεως της Εθνικής Κτηματικής Τραπέζης της Ελλάδος προς παροχήν δανείων ή εξ εκτιμήσεων των ασφαλιστικών εταιριών προς καταβολήν αποζημιώσεων. Εν περιπτώσει καθ΄ ήν ελλείπουν τα στοιχεία ταύτα ή, κατά την κρίσιν του Οικονομικού Εφόρου, τα υπάρχοντα είναι ανεπαρκή ή απρόσφορα ενεργείται υπό τούτου προσδιορισμός της αξίας διά χρήσεως παντός άλλου μέσου ].
Υπήρξε όμως πολιτική αναταραχή και ο τότε Πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου αποφάσισε να τροποποιήσει τον νόμο και να ορίσει ότι δήλωση υπαγωγής στη φορολογία ακίνητης περιουσίας θα κάνει προαιρετικά όποιος εκτιμά ότι η αξία της υπερβαίνει τα όρια του νόμου.
Αξιοσημείωτο είναι ότι στο νόμο αυτό (άρθρο 41 «Προσδιορισμός αξίας ακινήτων» (το οποίο ισχύει και σήμερα, μετά φυσικά από σημαντικές τροποποιήσεις ) γίνεται μια πρώτη αναφορά στις «Αντικειμενικών Αξιών Ακινήτων» ( «τιμές εκκίνησης, που είναι καθορισμένες από πριν κατά ζώνες ή οικοδομικά τετράγωνα και κατ’ είδος ακινήτου …»). Η εφαρμογή του νέου συστήματος, ξεκίνησε με το Π.Δ 586/1984 από την 1/1/1985, σε ορισμένες περιοχές και στην συνέχεια επεκτάθηκε σ΄ όλη την επικράτεια. Γενικά μέχρι την επιβολή των «Αντικειμενικών Αξιών Ακινήτων», το κύριο πρόβλημα ήταν ο προσδιορισμός της αξίας αυτών.
Σημειώνεται ότι στον νόμο 1828/1989, προβλέπονταν τα εξής : «Ο φόρος ακίνητης περιουσίας, που προβλέπεται από τα άρθρα …. του Ν. 1249/1982, αποτελεί τοπικό φόρο των δήμων και κοινοτήτων. Από τα εισπραττόμενα έσοδα ποσοστό είκοσι τα εκατό (20%) αποτελεί κεντρικό πόρο των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης …. Το υπόλοιπο ογδόντα τα εκατό (80%) αποδίδεται στους δήμους και τις κοινότητες ανάλογα με την αντικειμενική αξία των ακινήτων της περιφέρειάς τους που υπόκεινται στο φόρο». Ωστόσο μέχρι την κατάργηση του, ο Φ.Α.Π. παραμένει υπό τον έλεγχο του Δημοσίου.
Καταργήθηκε με το Νόμο 2065/1992 «Αναμόρφωση της άμεσης φορολογίας και άλλες διατάξεις», III. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ/Άρθρο 37 «Κατάργηση της φορολογίας ακίνητης περιουσίας».
……………………………
«Τον άχαρο ρόλο της αλογόμυγας έπαιξε ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας: το νομοσχέδιο έχει περάσει από τον Μάιο του ’82, ένα εκατομμύριο δηλώσεις είχαν ήδη υποβληθεί και ο κ. Δρεττάκης ήταν πολύ περήφανος για το κατόρθωμά του. Μέχρι τη μέρα που ο Α. Παπανδρέου αποφάσισε να κάνει το ΦΑΠ… προαιρετικό! Ίσως έφταιγαν οι ξενοδόχοι που αντιδρούσαν, ίσως οι βιομήχανοι που διαμαρτύρονταν, ίσως και ο Θ. Κατσανέβας που είπε εκείνη τη μνημειώδη ατάκα στον Παπανδρέου: «Αν ήξερες πόσο είναι ο ΦΑΠ για το Καστρί, δεν θα κοιμόσουν ήσυχος!». Ο, τι και να έφταιγε, το γεγονός παραμένει: τρεις ώρες μετά που ο Α. Παπανδρέου δήλωσε πως μόνο όποιος θέλει θα δηλώνει ΦΑΠ, ο κ. Δρεττάκης πάτησε μόνος του το κουμπί εκτίναξης και εγκατέλειψε το υπουργείο.» (Πηγή : Ιστορίες ατυχησάντων υπουργών Οικονομικών ( Της Μαριλης Μαργωμενου) – https://www.kathimerini.gr/opinion/717602/istories-atychisanton-ypoyrgon-oikonomikon/ )
[ Πηγή : Εφημερίδα «Ριζοσπάστης» 30/7/1982 ]
Μανόλης Δρεττάκης : Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1934. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών (ΑΣΟΕΕ) (1953-1957) και στην London School of Economics and Political Science, London University (1963-1970), από την οποία πήρε διαδοχικά τα πτυχία Β.Sc.Econ., 1967, Μ.Sc. 1968 και Ph.D., 1971……
Στην πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ διετέλεσε Υπουργός Οικονομικών και εισηγήθηκε στη Βουλή τον Προϋπολογισμό γιο το Οικονομικό έτος 1982 και το φορολογικό- μισθολογικό νομοσχέδιο που τον συνόδευε. Παραιτήθηκε από το αξίωμα του Υπουργού Οικονομικών στις 23.6.82 ύστερα από διαφωνία του με τον Πρωθυπουργό για την απόφαση του τελευταίου να καταργήσει ουσιαστικά το νόμο για τη Φορολογία της Ακίνητης Περιουσίας.
……………………………………………..
4) Νόμος 2019/1992 «Παρακράτηση φόρου και άλλες διατάξεις » – Άρθρο 2. Επιβολή έκτακτης εφάπαξ εισφοράς
[Πηγή : https://www.tovima.gr/2008/11/24/archive/i-diadikasia-bebaiwsis-toy-foroy-kai-i-paragrafi-2/ ]
Επιβλήθηκε ειδική έκτακτη εφάπαξ εισφορά, που βαρύνει φυσικά και νομικά πρόσωπα, που είναι κύριοι ή επικαρπωτές ακινήτου. Η εισφορά επιβαλλόταν με βάση τη φωτιζόμενη επιφάνεια του ακινήτου, όπως αυτή εμφανιζόταν στους λογαριασμούς της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (Δ.Ε.Η.).
Για τον υπολογισμό της εισφοράς λαμβάνονταν υπόψη τα τετραγωνικά μέτρα της οικοδομής και ανερχόταν, ανάλογα με τα τετραγωνικά μέτρα (τ.μ) της οικοδομής ως εξής : α) Για οικιακούς λογαριασμούς από 200 δραχμές ανά τ.μ (51-100 τ.μ) έως 1.200 δραχμές ανά τ.μ (άνω των 300 τ.μ) και β) Για επαγγελματικούς λογαριασμούς από 300 δραχμές ανά τ.μ έως 500 δραχμές ανά τ.μ.
Υπήρχαν εξαιρέσεις λόγω πληθυσμιακών και επαγγελματικών κριτηρίων.
5) Νόμος 2130/1993 – Άρθρο 24. Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (Τ.Α.Π.)
Από 1ης Ιανουαρίου 1993 επιβάλλεται υπέρ των δήμων και κοινοτήτων τέλος, το οποίο υπολογίζεται επί της αξίας της ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται εντός της διοικητικής τους περιφέρειας.
«Όπως είναι γνωστό η εκχώρηση του ΦΑΠ από το Κράτος στην Τ.Α., ως αυτοτελούς εσόδου των δήμων και κοινοτήτων, το οποίο με τη νομική μορφή του τέλους επιβάλλεται μέσα στα καθοριζόμενα όρια του νομικού αυτού πλαισίου, επί της ακίνητης περιουσίας, παρέχει τη δυνατότητα της επιλύσεως των οικονομικών προβλημάτων των ΟΤΑ σε μεγάλο βαθμό,..» ( Υπ.Εσ. Εγκύκλιος 22/12.5.1993
Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (άρθρο 24 Ν. 2130/93))
Ο συντελεστής του τέλους καθορίζεται με απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου από μηδέν εικοσιπέντε τοις χιλίοις, μέχρι μηδέν τριάντα πέντε τοις χιλίοις (0,25-0,35‰) και είναι ενιαίος για όλη τη διοικητική τους περιφέρεια.
Για τον υπολογισμό της αξίας των ακινήτων λαμβάνονται υπόψη μόνο το ύψος της τιμής ζώνης και ο συντελεστής παλαιότητας.
Στις περιοχές που δεν έχει γίνει καθορισμός της τιμής των ακινήτων με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, ο υπολογισμός της αξίας τους γίνεται με απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, το οποίο λαμβάνει υπόψη και τα τηρούμενα στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. στοιχεία.
Η είσπραξη του τέλους για τα ακίνητα, που έχουν μετρητή παροχής ηλεκτρικής ενέργειας της Δ.Ε.Η., γίνεται μέσω του λογαριασμού της Δ.Ε.Η και για τα ακίνητα που δεν έχουν μετρητή της Δ.Ε.Η. η βεβαίωση και είσπραξη του τέλους γίνεται με βεβαιωτικούς καταλόγους σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν για τη βεβαίωση και είσπραξη των εσόδων των δήμων και κοινοτήτων.
Το «Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (Τ.Α.Π)», ισχύει μέχρι και σήμερα.
6) Νόμος 2459/1997 «Κατάργηση φορολογικών απαλλαγών και άλλες διατάξεις» – Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Μ.Α.Π)
Επιβλήθηκε παράλληλα με το «Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (Τ.Α.Π.)» και ταυτόχρονα έγινε γενική απογραφή των ακινήτων μέσω του εντύπου της «Δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Έντυπο Ε9)».
Από τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, μετά την αφαίρεση των χρεών (δάνεια Τραπεζών κ.λπ., που χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση, επέκταση ή επισκευή κτισμάτων), μένει αφορολόγητο ποσό 60.000.000 δραχμών για τα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα και το υπόλοιπο υποβάλλεται σε φόρο με προοδευτικούς συντελεστές από 0,3% μέχρι 0,8% για τα φυσικά πρόσωπα και 0,7% για τα νομικά πρόσωπα
Για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται υπόψη η άξια που έχουν τα ακίνητα και τα εμπράγματα σε αυτά δικαιώματα σύμφωνα με το «Σύστημα Αντικειμενικών Αξιών Ακινήτων» κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους που φορολογούνται.
«Κατόπιν διασταυρώσεων που διενήργησε το Υπουργείο Οικονομικών, εντοπίστηκε μεγάλος αριθμός φορολογουμένων-κατόχων Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, οι οποίοι αν και υπόχρεοι δεν υπέβαλλαν δήλωση Φ.Μ.Α.Π. την περίοδο 1997 μέχρι 2007 για ένα ή περισσότερα έτη. ……Θα σας αποσταλεί άμεσα από τη Γ.Γ.Π.Σ. κατάσταση (μέσω της εφαρμογής διασταυρώσεων του δικτυακού τόπου http://10.30.6.20), η οποία περιλαμβάνει φυσικά πρόσωπα που κατέχουν μεγάλης αξίας ακίνητη περιουσία, (άνω του 1.000.000 € σύμφωνα με τα στοιχεία Ε.Τ.ΑΚ. έτους 2008), τα οποία δεν υπέβαλαν δήλωση Φ.Μ.Α.Π. έτους 2007.» (Αρ. πρωτ.: Δ13 ΦΜΑΠ 1056929 ΕΞ 12.4.2011.Υποβολή δηλώσεων Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Μ.Α.Π.) ετών 1997 – 2007)
Καταργήθηκε από 01-01-2008, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 21 του ν. 3634/2008 και με τον ίδιο Νόμο αντικαταστάθηκε από «Ενιαίο Τέλος Ακίνητων (Ε.Τ.ΑΚ.)».
7) Νόμος 3091/2002 «Απλουστεύσεις και βελτιώσεις στη φορολογία εισοδήματος και κεφαλαίου και άλλες διατάξεις» – Άρθρο 15. Ειδικός φόρος επί των ακινήτων (Ε.Φ.Α.)
Αφορά Νομικά πρόσωπα και Νομικές οντότητες της παρ. 3 του άρθρου 51Α του Κ.Φ.Ε.[ ν. 2238/1994 : Nομική οντότητα για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Κώδικα, θεωρείται κάθε νομικό πρόσωπο, οργανισμός, υπεράκτια ή εξωχώρια εταιρεία (offshore κ.λπ.), κάθε μορφής εταιρεία ιδιωτικών επενδύσεων (private investment company κ.λπ.), κάθε μορφής καταπίστευμα (trust, Anstalt κ.λπ.) ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης, κάθε μορφής ίδρυμα (foundation, Stiftung κ.λπ.) ή οποιοδήποτε μόρφωμα παρόμοιας φύσης, ….], που έχουν εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας σε ακίνητα τα οποία βρίσκονται στην Ελλάδα, καταβάλλουν ειδικό ετήσιο φόρο δεκαπέντε τοις εκατό (15%) επί της αξίας αυτών, όπως προσδιορίζεται στο άρθρο 17 του νόμου αυτού.
« Οι εισαγόμενες διατάξεις αποσκοπούν στη δημιουργία αντικινήτρων και στην πάταξη της φοροαποφυγής, που παρατηρείται σε ακίνητα τα οποία ανήκουν σε εξωχώριες εταιρείες. Ως εξωχώριες (offshore ) έχει επικρατήσει διεθνώς να θεωρούνται εταιρείες που δεν έχουν δραστηριότητα στη χώρα στην οποία φέρονται ότι έχουν την καταστατική τους έδρα και των οποίων οι μετοχές ή τίτλοι παραστατικοί ιδιοκτησίας είναι κατά κανόνα ανώνυμοι. …. Επειδή η μυστικότητα, που περιβάλλει το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εξωχώριων εταιρειών, είναι προφανές ότι παρέχει τη δυνατότητα στους πράγματι κυρίους των ακινήτων να παραμένουν ανώνυμοι και να φοροαποφεύγουν σε σχέση με το ακίνητο. Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει η εισαγόμενη ρύθμιση που επιβάλλει ειδικό φόρο 3% [ Αρχικό ποσοστό] στην αντικειμενική αξία των ακινήτων με τις δε εισαγόμενες εξαιρέσεις από το φόρο αυτόν εξαλείφονται ανισότητες φορολογικής μεταχείρισης μεταξύ ελληνικών και εξωχώριων εταιρειών που παρατηρούνται με το ισχύον καθεστώς (Αιτιολογική Έκθεση επί του Σχεδίου Νόμου).
Ο «Ειδικός φόρος επί των ακινήτων (Ε.Φ.Α.)», ισχύει μέχρι και σήμερα. Αναλυτική παρουσίαση του «Ε.Φ.Α.», γίνεται στα Κεφάλαια του Βιβλίου αυτού.
8) Νόμος 3634/2008 – Άρθρα 5-21 «Ενιαίο Τέλος Ακίνητων (Ε.Τ.ΑΚ.)»
«Η ακίνητη περιουσία αποτελεί δείκτη της φοροδοτικής ικανότητας των φορολογουμένων και υπόκειται σε φορολογία σε όλες τις χώρες του κόσμου. Ένα από τα χαρακτηριστικά του ελληνικού φορολογικού συστήματος το οποίο έχει επανειλημμένα αποτελέσει αντικείμενο κριτικής είναι η πλειονότητα και η πολυπλοκότητα των φόρων με τους οποίους επιβαρύνονται σήμερα τα ακίνητα. Η πολυπλοκότητα αυτή ταλαιπωρεί τους πολίτες, αυξάνει το κόστος διαχείρισης του συστήματος – και κατά συνέπεια την καθαρή δημοσιονομική επιβάρυνση – και δεν επιτρέπει τη μελέτη του τρόπου κατανομής των φορολογικών βαρών. Επιπλέον, ο μεγάλος αριθμός των απαλλαγών και εκπτώσεων που έχουν κατά καιρούς χορηγηθεί προς κατηγορίες ακινήτων ή φορολογουμένων έχουν αλλοιώσει το χαρακτήρα των φόρων, έχουν περαιτέρω επιβαρύνει το σύστημα και έχουν σταδιακά οδηγήσει σε χαλάρωση του τρόπου εφαρμογής τους, κάτι που με τη σειρά του έχει επιτείνει ακόμη περισσότερο την άδικη κατανομή των φορολογικών βαρών.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του τρόπου με τον οποίο επιβαρύνονται τα ακίνητα στην Ελλάδα είναι ότι η φορολόγησή τους αφορά πρωτίστως τη μεταβίβαση και δευτερευόντως την ιδιοκτησία αυτή καθαυτή η οποία και αποτελεί δείκτη φοροδοτικής ικανότητας. Η εστίαση στη χώρα μας της φορολογίας των ακινήτων στο επίπεδο της μεταβίβασης αντί της επιβολής άμεσου φόρου περιουσίας, είναι κάτι που από τη φύση του κάνει το σύστημα άδικο, αποτελεί χαρακτηριστικό λιγότερο δημοσιονομικά και διοικητικά προηγμένων χωρών και πρέπει αναμφισβήτητα να αναστραφεί. …Παράλληλα επιβάλλεται ένα ενιαίο τέλος ακινήτων με ιδιαίτερα χαμηλό φορολογικό συντελεστή και ευρεία φορολογική βάση με στόχο τη σταδιακή ενσωμάτωση σε αυτό το τέλος φόρων που έχουν ήδη καταργηθεί, καταργούνται δια του παρόντος νομοθετήματος (φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας) ή θα καταργηθούν στο μέλλον και οι οποίοι επιβαρύνουν τα ακίνητα. Με τη συγχώνευση αυτή απλοποιείται το σύστημα, γίνεται περισσότερο δίκαιο, σύγχρονο και ορθολογικό. Έτσι. αυξάνεται η κοινωνική ευαισθησία του φορολογικού συστήματος γιατί λαμβάνει ειδική μέριμνα για την κύρια κατοικία και προσεγγίζει περισσότερο την ελληνική οικογένεια, τη λειτουργία της και τους δεσμούς που υπάρχουν μεταξύ των μελών αυτής. …» (Αιτιολογική Έκθεση επί του Σχεδίου Νόμου)
Η ακίνητη περιουσία κάθε προσώπου φορολογείται ως εξής : α) Φυσικά Πρόσωπα Επί της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας μετά την αφαίρεση των αφορολογήτων ποσών (αξία πρώτης κατοικίας και αφορολόγητο 100.000 ή 200.000 ευρώ), επιβάλλεται τέλος με συντελεστή ένα τοις χιλίοις (1‰) και β) Νομικά Πρόσωπα Η αξία των ακινήτων των νομικών προσώπων φορολογείται με συντελεστή έξι τοις χιλίοις (6‰), το οποίο βάρυνε όλα τα ακίνητα
Καταργήθηκε με το άρθρο 56 του νόμου 3842/2010 από το έτος 2010 και αντικαταστάθηκε από τον «Φόρο Ακίνητης Περιουσίας».
9) Νόμος 3808/2009 «Έκτακτη οικονομική ενίσχυση κοινωνικής αλληλεγγύης, έκτακτη εισφορά κοινωνικής ευθύνης των μεγάλων επιχειρήσεων και της μεγάλης ακίνητης περιουσίας και άλλες διατάξεις».
[Γελοιογραφία του Πάνου Μαραγκού ]
Με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ανωτέρω Νόμου, ορίζεταν έκτακτη εφάπαξ εισφορά στη μεγάλη ακίνητη περιουσία των φυσικών προσώπων, η οποία προσδιορίζεται ανά κλιμάκιο φορολογητέα αξίας με προοδευτικό συντελεστή και επιβάλλεται κατά την εκκαθάριση του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων (Ε.Τ.ΑΚ.) για το έτος 2009 [Για Φυσικά Πρόσωπα 1 έως 9 τοις χιλίοις].
Επίσης προβλεπόταν αύξηση του συντελεστή του Ε.Τ.ΑΚ., προκειμένου τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα να συμβάλουν στα δημόσια έσοδα.
10) Νόμος 3842/2010 «Αποκατάσταση φορολογικής δικαιοσύνης, αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και άλλες διατάξεις (Φόρος Ακίνητης Περιουσίας)»
Καταργήθηκε το «Ενιαίο Τέλος Ακίνητων (Ε.Τ.ΑΚ.)» και επανήλθε ο «Φόρος Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Α.Π)».
Η αξία της ακίνητης περιουσίας των φυσικών προσώπων φορολογείται με προοδευτική κλίμακα (0,2% έως 1% και προβλέπεται ότι αφορολόγητο μέχρι του ποσού των 400.000,00€ ) και η αξία των ακινήτων των νομικών προσώπων φορολογείται με συντελεστή 6‰.
Για τον υπολογισμό του ενιαίου τέλους ακινήτων λαμβάνεται υπόψη η αξία [ «Αντικειμενική» ], που έχουν τα ακίνητα ή τα εμπράγματα σε αυτά δικαιώματα, κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας.
Για επιτακτικούς λόγους εθνικού συμφέροντος που συνίστανται στην άμεση μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, επιβάλλεται ειδικό τέλος υπέρ του Δημοσίου στις ηλεκτροδοτούμενες για οικιστική ή εμπορική χρήση δομημένες επιφάνειες των ακινήτων που υπάγονται κατά τη 17η Σεπτεμβρίου κάθε έτους στο τέλος ακίνητης περιουσίας (Τ.Α.Π), του άρθρου 24 του ν. 2130/1993 .
Για τον υπολογισμό του τέλους λαμβάνεται υπόψη το εμβαδό της δομημένης επιφάνειας, το ύψος της τιμής ζώνης και η παλαιότητα του ακινήτου, όπως αυτά αναγράφονται στο λογαριασμό της Δ.Ε.Η. ή τους εναλλακτικούς προμηθευτές ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς και συντελεστής προσαύξησης αντιστρόφως ανάλογος προς την παλαιότητα του ακινήτου .
Το ειδικό τέλος του παρόντος άρθρου συνεισπράττεται από τη Δ.Ε.Η. και τους εναλλακτικούς προμηθευτές ηλεκτρικού ρεύματος για το έτος 2011 σε δύο (2) ισόποσες δόσεις και για το έτος 2012 σε πέντε (5) ισόποσες δόσεις.
Υπόχρεος για την καταβολή του τέλους είναι ο χρήστης του ακινήτου, ο οποίος καταβάλλει το τέλος μαζί με το λογαριασμό κατανάλωσης του ηλεκτρικού ρεύματος. Αν ο χρήστης είναι μισθωτής, με την καταβολή επέρχεται αυτοδικαίως συμψηφισμός με οφειλόμενα ή μελλοντικά μισθώματα.
[ Στάθης: Χαράτσι ΔΕΗ ]
Για επιτακτικούς λόγους εθνικού συμφέροντος που συνίστανται στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, επιβάλλεται έκτακτο ειδικό τέλος υπέρ του Δημοσίου στις ηλεκτροδοτούμενες, οποτεδήποτε κατά το διάστημα από την 1η Μαΐου 2013 έως την 31η Δεκεμβρίου 2013, δομημένες επιφάνειες ακινήτων σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα υποπαράγραφο, το οποίο θα ονομάζεται στο εξής έκτακτο ειδικό τέλος ακινήτων (Ε.Ε.Τ.Α.). Για τον υπολογισμό του Ε.Ε.Τ.Α. λαμβάνεται υπόψη το εμβαδό της δομημένης επιφάνειας, το ύψος της τιμής ζώνης και η παλαιότητα του ακινήτου, όπως αυτά αναγράφονται στο λογαριασμό της Δ.Ε.Η. ή των εναλλακτικών προμηθευτών ηλεκτρικού ρεύματος και με βάση τα οποία υπολογίζεται κατά την 1η Μαΐου 2013 το τέλος ακίνητης περιουσίας (Τ.Α.Π.).
[ Λογότυπο του κινήματος που αφορά την άρνηση πληρωμής του τέλους ακινήτων ]
Το κίνημα «δεν πληρώνω» είναι ένα από τα πρώτα ενεργά κινήματα πολιτών που αναπτύχθηκε ως αντίδραση στις οικονομικές εξελίξεις την περίοδο που ξέσπασε η Ελληνική κρίση χρέους. Η δράση του κινήματος «δεν πληρώνω» ενισχύθηκε και ανανεώθηκε ύστερα από μία σειρά έκτακτων φόρων, που επέβαλλε η ελληνική κυβέρνηση μεταξύ από το 2011 ( μεταξύ των άλλων και την επιβολή νέου έκτακτου φόρου στα ακίνητα, του οποίου η είσπραξη ορίστηκε να γίνει μέσω του λογαριασμού της ΔΕΗ). Οι πολίτες προχώρησαν σε σειρά δράσεων και κινητοποιήσεων που περιλάμβανε αποκλεισμό εφοριών και γραφείων της ΔΕΗ.
13) Νόμος 4223/2013 «Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων και άλλες διατάξεις»
[ Γελοιογραφία του Δημήτρη Γεωργοπάλη ]
«Με στόχο τη διατήρηση της δημοσιονομικής σταθερότητας της χώρας και την εξασφάλιση των δημοσίων εσόδων, με τις προτεινόμενες διατάξεις του παρόντος νομοσχεδίου καταργείται ο φόρος στην ακίνητη περιουσία (Φ.Α.Π.) και θεσπίζεται από 1.1.2014 Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), σε όλα τα ακίνητα της χώρας με κριτήρια την έκταση και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ακινήτου. Ο ΕΝ.Φ. Ι. Α. αποτελεί το άθροισμα του κύριου φόρου επί των ακινήτων και του συμπληρωματικού φόρου επί της συνολικής αξίας των δικαιωμάτων των ακινήτων, ο οποίος για τα φυσικά πρόσωπα επιβαρύνει μόνο την ακίνητη περιουσία άνω των τριακοσίων χιλιάδων (300.000) ευρώ. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τις ήδη ψηφισθείσες διατάξεις του ν. 4152/2013 (Α’ 107) η ισχύς του Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ακινήτων (Ε.Ε.Τ.Α.) που ίσχυσε για το έτος 2013, ως συνέχεια του Ε.Ε.Τ.ΗΔ.Ε. (Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Επιφανειών που ίσχυσε για τα έτη 2011 και 2012) παύει. Τα παραπάνω τέλη στα ακίνητα επιβλήθηκαν για επιτακτικούς λόγους εθνικού συμφέροντος, προκειμένου να καταστεί δυνατή η άμεση μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος με κριτήριο την καθολικότητα, την αναλογικότητα και την προσφορότητα, ως το λιγότερο επαχθές μέτρο, δεδομένων των δημοσιονομικών του κράτους στη συγκεκριμένη οικονομική συγκυρία και ως επιβαλλόμενο σε περιουσία, της οποίας η πραγματική αξία εξαρτάται απολύτως από την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων της χώρας και τη σταθερή επιδίωξη για δημοσιονομική ανεξαρτησία με την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων.
[ Γελοιογραφία του Κώστα Μητρόπουλου ] Ο ενιαίος φόρος ιδιοκτησίας των ακινήτων στοχεύει στην καθολική φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, δηλαδή στη φορολόγηση όλων των ακινήτων που βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια, ανεξαρτήτως της ηλεκτροδότησης ή μη, διευρύνοντας καθοριστικά με τον τρόπο αυτόν τη φορολογητέα ύλη, με συνέπεια τη δίκαιη κατανομή των φορολογικών βαρών στα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες σε όλη τη χώρα» (Αιτιολογική Έκθεση επί του Σχεδίου Νόμου) .
Ο «Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.)», είναι μέχρι και σήμερα ο κύριος Νόμος των Φορολογιών Κατοχής Ακινήτων.
…………….
Το κείμενο αυτό έχει αρχικά δημοσιευτεί στο βιβλίο, που κυκλοφόρησε πρόσφατα : «Πλήρης Οδηγός Φορολογιών Κατοχής Ακινήτων – Δήλωση Ε9 /ΕΝ.Φ.Ι.Α. – Πιστοποιητικό/Ε.Φ.Α.» Άννα Κόλλια – Επίτιμη Προϊστάμενη Τμήματος
Φόρου Ακίνητης Περιουσίας και Περιουσιολογίου.
