Από τότε που οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους επέβαλαν κυρώσεις στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία, οι Δυτικοί αξιωματούχοι απορούν με την ικανότητα της Μόσχας να συνεχίζει να προμηθεύεται αμερικανικές τεχνολογίες για να υποστηρίξει τις πολεμικές της προσπάθειες.
Όπλα που ανακτήθηκαν από τα πεδία μάχης στην περιοχή είναι γεμάτα με εξαρτήματα από εταιρείες όπως η Intel Corp. και η Analog Devices Inc., κάτι που προκαλεί μεγάλη δυσαρέσκεια σε αξιωματούχους σε Ουάσιγκτον, Βρυξέλλες και Κίεβο. Το επίμονο ερώτημα: Γιατί αποτυγχάνουν οι έλεγχοι;
Μια συλλογή εγγράφων που αποκτήθηκε από το Bloomberg αποκαλύπτει νέες λεπτομέρειες σχετικά με αυτήν την εκπληκτικά ανθεκτική εφοδιαστική αλυσίδα από τη Silicon Valley μέχρι τη Μόσχα. Τα έγγραφα δείχνουν πολλά από τα βήματα που ακολουθούν οι προμηθευτές του ρωσικού στρατού για να αποκτήσουν εξαρτήματα από την Texas Instruments Inc., εν αγνοία της εταιρείας με έδρα το Ντάλας.
Αποκαλύπτουν επίσης Ρώσους διανομείς που διαχειρίζονται χιλιάδες αποστολές προς στρατιωτικούς εργολάβους της χώρας, συμπεριλαμβανομένων αρκετών εταιρειών που υπόκεινται σε κυρώσεις των ΗΠΑ. Αυτές οι εταιρείες παράγουν drones, κατευθυνόμενες βόμβες, συστήματα επικοινωνίας ακριβείας και πυραύλους Ισκάντερ που χρησιμοποιεί η Μόσχα για να πλήξει ουκρανικές πόλεις.
Το TI Store
Η διαδικασία αγοράς είναι εκπληκτικά απλή. Μερικοί Ρώσοι διανομείς έχουν ενσωματώσει πληροφορίες από το ηλεκτρονικό κατάστημα της Texas Instruments, το TI Store, στις πλατφόρμες πωλήσεών τους, επιτρέποντας στους πελάτες να δουν τη διαθεσιμότητα και τις τιμές των ημιαγωγών πριν υποβάλουν αιτήματα, σύμφωνα με έγγραφα που είδε το Bloomberg και αξιωματούχους που γνωρίζουν το θέμα. Από τη Μόσχα ή την Αγία Πετρούπολη, μπορούν να αγοράσουν εξαρτήματα TI με λίγα μόνο κλικ, με παραγγελίες που εκτελούνται και παραδίδονται μέσω εταιρειών εκτός Ρωσίας.
Σε μία περίπτωση που εξετάστηκε από το Bloomberg, ένας μεγάλος Ρώσος διανομέας χειρίστηκε περισσότερες από 4.000 παραγγελίες για εκατοντάδες χιλιάδες προϊόντα περίπου 6 εκατομμυρίων δολαρίων μέχρι τον Αύγουστο. Από αυτές τις παραγγελίες, σχεδόν 4 εκατομμύρια δολάρια προορίζονταν για ρωσικές στρατιωτικές εταιρείες, ενώ τα υπόλοιπα πιθανόν να είχαν εμπορική χρήση, σύμφωνα με τα αρχεία εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα αντικείμενα διοχετεύονταν μέσω του Χονγκ Κονγκ ή άλλων χωρών πριν φτάσουν στη Ρωσία.
Πυρά για χαλαρούς ελέγχους
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει προειδοποιήσει τις εταιρείες μικροκυκλωμάτων της χώρας ότι πρέπει να κάνουν περισσότερα για να εμποδίσουν την τεχνολογία τους να καταλήξει στα χέρια του ρωσικού στρατού. Στη διάρκεια ακροάσεων τον Σεπτέμβριο, ο γερουσιαστής Ρίτσαρντ Μπλούμενταλ δήλωσε ότι οι εταιρείες «αντικειμενικά και συνειδητά αποτυγχάνουν να αποτρέψουν τη Ρωσία από το να επωφελείται από τη χρήση της τεχνολογίας τους». Μία από τις τέσσερις εταιρείες που κατέθεσαν, η Texas Instruments (TI), δέχθηκε κριτική για «χαλαρούς ελέγχους» στις διαδικτυακές της πωλήσεις, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε εκείνη την εποχή.
Αυτή η εφοδιαστική αλυσίδα με microchip δείχνει πώς μια σκοτεινή ομάδα μεσαζόντων και εταιρειών-κελυφών έχει βοηθήσει το ρωσικό στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα να συνεχίζει να αγοράζει αμερικανική τεχνολογία, παρά τα χρόνια πολέμου και τις δυτικές κυρώσεις. Αυτά τα σχετικά απλά microchip είναι ζωτικής σημασίας για την ικανότητα της Ρωσίας να κατασκευάζει όπλα.
«Οποιαδήποτε εξαγωγή τεχνολογίας υψηλής τεχνολογίας, όπως μικροchip και μικροηλεκτρονικά, προς τη Ρωσία, είτε άμεσα είτε μέσω τρίτων, φέρει τον κίνδυνο να καταλήξει να χρησιμοποιηθεί σε οπλικά συστήματα», δήλωσε στο Bloomberg ο Τόμας Γουίδινγκτον, συνεργάτης στο Βασιλικό Ινστιτούτο Ενωμένων Υπηρεσιών (RUSI) στο Λονδίνο. «Είναι επιτακτική ανάγκη οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους να παρακολουθούν συνεχώς τις εξαγωγές μικροηλεκτρονικών, ιδιαίτερα προς τρίτους».
Η TI ανέφερε σε δήλωσή της στο ειδησεογραφικό δίκτυο ότι αφιερώνει σημαντικό χρόνο και πόρους για να εμποδίσει τα προϊόντα της να φτάσουν στη Ρωσία, ενώ συνεχώς βελτιώνει τις πολιτικές και τις διαδικασίες της για να καταπολεμήσει τη μη εξουσιοδοτημένη μεταφορά προϊόντων. Κάθε χρόνο, κατά μέσο όρο, η TI εξετάζει πάνω από 4 εκατομμύρια παραγγελίες και ακυρώνει χιλιάδες που εγείρουν βάσιμες ανησυχίες, ανέφερε η εταιρεία.
«Θέλουμε να είμαστε ξεκάθαροι: Η TI είναι απόλυτα αντίθετη στη χρήση των microchip μας σε ρωσικό στρατιωτικό εξοπλισμό. Οποιαδήποτε αποστολή προϊόντων της TI προς τη Ρωσία είναι παράνομη και μη εξουσιοδοτημένη», δήλωσε η Σάνον Τόμπσον, αναπληρώτρια γενική σύμβουλος της εταιρείας, κατά τη διάρκεια των ακροάσεων της Μόνιμης Υποεπιτροπής Ερευνών της Γερουσίας τον Σεπτέμβριο. «Καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για να αποτρέψουμε τη μη εξουσιοδοτημένη μεταφορά των εξαρτημάτων μας στη Ρωσία. Όλα τα επίπεδα της εταιρείας μας το παίρνουν αυτό σοβαρά». Οι τρεις άλλες εταιρείες που κατέθεσαν ανέφεραν επίσης ότι προσπαθούν να σταματήσουν τη ροή της τεχνολογίας.
Οι παρουσιάσεις στους πελάτες και τα API
Το ρεπορτάζ του Bloomberg βασίστηκε σε εσωτερικά έγγραφα εταιρειών, δεδομένα εισαγωγών και εξαγωγών που συλλέχθηκαν από πολλαπλές πηγές, καθώς και συνεντεύξεις με κυβερνητικούς αξιωματούχους εξοικειωμένους με τις προσπάθειες της Ρωσίας να αγοράσει τεχνολογία από το εξωτερικό. Μεταξύ των εγγράφων που εξέτασε το Bloomberg, περιλαμβάνεται παρουσίαση πωλήσεων που προετοιμάστηκε από έναν κορυφαίο Ρώσο διανομέα για τους πελάτες του. Οι διαφάνειες εξηγούν στους πελάτες πώς να αναζητούν και να υποβάλλουν αιτήματα για προϊόντα απευθείας μέσω της πύλης του διανομέα και πώς μπορούν να βρίσκουν ενημερωμένες πληροφορίες, όπως διαθεσιμότητα προϊόντων, στην πλατφόρμα.
Η αφετηρία για πολλές μη εξουσιοδοτημένες παραγγελίες τεχνολογίας είναι ιστότοποι, όπως οι getchips.ru και altchips.ru. Η πρόσβαση σε αυτούς τους ιστότοπους είναι αποκλεισμένη από πολλές δυτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Ευρώπης, αλλά το Bloomberg επιβεβαίωσε ότι είναι και οι δύο προσβάσιμοι εντός Ρωσίας. Ο εκτενής κατάλογος προϊόντων της πύλης —ορατός μόνο μετά την εγγραφή επιχειρήσεων— περιλαμβάνει εκατομμύρια προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων αγαθών της TI, σύμφωνα με τα έγγραφα.
Ένα δείγμα προϊόντων της TI που αναζητήθηκαν στην ρωσική υπηρεσία ταυτίζεται ακριβώς με τις πληροφορίες που βρέθηκαν ταυτόχρονα σε ιστότοπο σύγκρισης τιμών εκτός Ρωσίας, ο οποίος λαμβάνει τα δεδομένα απευθείας από το διαδικτυακό κατάστημα της TI. Σύμφωνα με στοιχεία που παρέχονται στο Bloomberg από ευρωπαϊκές κυβερνητικές αρχές, οι αρχές κατέληξαν με «πολύ υψηλή βεβαιότητα» στο συμπέρασμα ότι η ρωσική πύλη αντλούσε τις πληροφορίες μέσω ενός API (διεπαφή προγραμματισμού εφαρμογών), που επιτρέπει σε προγράμματα λογισμικού να επικοινωνούν και να ανταλλάσσουν δεδομένα. Εναλλακτικές, όπως η εξαγωγή δεδομένων από άλλον ιστότοπο, θεωρήθηκαν λιγότερο πιθανές λόγω του όγκου των δεδομένων.
