Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας «Αναμόρφωση του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού – Σύσταση Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας και άλλες διατάξεις του Υπουργείου Υγείας» με το οποίο αναμορφώνεται ο θεσμός του Προσωπικού Ιατρού, συστήνονται Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας και ρυθμίζονται λοιπά θέματα του Υπουργείου Υγείας.
Από την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους γίνονται γνωστά τ’ ακόλουθα:
I. ΜΕΡΟΣ Α’
1. α. Οι προσωπικοί ιατροί παρέχουν τις αναφερόμενες υπηρεσίες τους εντός των δημόσιων μονάδων παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Π.Φ.Υ.), των ιδιωτικών ιατρείων και κατ’ οίκον.
β. Ως προσωπικοί ιατροί για τους ενήλικους και τους ανήλικους άνω των 16 ετών ορίζονται, υπό την οριζόμενη επιφύλαξη, ιατροί των ειδικοτήτων της γενικής/οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας, ενώ για τους ανήλικους κάτω των 16 ετών ορίζονται οι παιδίατροι.
γ. Επανακαθορίζονται οι κατηγορίες προσωπικών ιατρών με την προσθήκη και των ιδιωτών ιατρών που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα, δεν συμβάλλονται ούτε αποζημιώνονται από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., αλλά επιλέγονται και αμείβονται από τον πολίτη βάσει της μεταξύ τους συμφωνίας.
Ο ανώτατος εγγεγραμμένος πληθυσμός ανά προσωπικό ιατρό ορίζεται γενικά στους 2.000 εγγεγραμμένους και ειδικά για τους παιδιάτρους στους 1.500 εγγεγραμμένους. (άρθρα 1 – 6, 38 παρ. 1 & 41)
2. Εξειδικεύεται ο τρόπος παροχής των υπηρεσιών προσωπικού ιατρού στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) και ορίζεται ότι οι ιατροί κλάδου ιατρών Ε.Σ.Υ., καθώς και οι ιατροί που υπηρετούν στο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» και στο Γενικό Νοσοκομείο Θήρας, οι οποίοι λειτουργούν ιδιωτικό ιατρείο ή παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες ιδιωτικά, δύνανται, στο πλαίσιο της άσκησης του ιδιωτικού τους έργου, να παρέχουν υπηρεσίες προσωπικού ιατρού, μόνο σύμφωνα με τη σχετική πρόβλεψη του υπόψη σχεδίου νόμου (επιλογή και αμοιβή από τον πολίτη). (άρθρα 7 & 38 παρ. 2)
3. α. Οι αναφερόμενες θέσεις υπηρεσίας υπαίθρου, εφεξής ονομάζονται θέσεις προσωπικού ιατρού και οι ιατροί που τις καταλαμβάνουν παρέχουν υποχρεωτικά, παράλληλα με τα καθήκοντα που αντιστοιχούν στην υπηρεσία υπαίθρου, και υπηρεσίες προσωπικού ιατρού.
β. Οι ανωτέρω τοποθετούνται, με απόφαση του Διοικητή της οικείας Διοίκησης Υγειονομικής Περιφέρειας (Δ.Υ.Πε.), σε προσωρινές θέσεις που συστήνονται για τον σκοπό αυτό σε δημόσιες δομές παροχής υπηρεσιών Π.Φ.Υ. στο σύνολο της επικράτειας.
γ. Όσοι έχουν εγγραφεί στο Α’ έτος ιατρικών σχολών της ημεδαπής και αλλοδαπής, καθώς και οι ιατροί που εισήχθησαν στις ιατρικές σχολές με κατατακτήριες εξετάσεις από το ακαδημαϊκό έτος 2013-2014 και έπειτα υποχρεούνται, μετά την αποφοίτησή τους, εφόσον επιθυμούν να αποκτήσουν τίτλο ειδικότητας στην Ελλάδα, να παρέχουν υπηρεσία για χρονικό διάστημα δώδεκα (12) μηνών ως προσωπικοί ιατροί υποχρεωτικής υπηρεσίας.
Από την κατά τα ανωτέρω υποχρεωτική υπηρεσία απαλλάσσονται οι οριζόμενες κατηγορίες.
δ. Οι προσωπικοί ιατροί, όπως μετονομάζονται όσοι ασκούν υπηρεσία υπαίθρου κατά την έννοια του ν.δ. 67/1968, εμπίπτουν στην οριζόμενη εξαίρεση από τον ετήσιο προγραμματισμό προσλήψεων του άρθρου 51 του ν. 4622/2019. Ορίζεται η διαδικασία πλήρωσης των κενών και κενούμενων θέσεων προσωπικών ιατρών. (άρθρα 8, 9 & 38 παρ. 3)
4. α. Προβλέπεται η υποχρέωση των ιατρών που επιθυμούν να αποκτήσουν την ειδικότητα της γενικής/οικογενειακής ιατρικής να παρέχουν κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους υπηρεσίες προσωπικού ιατρού, εφόσον η εκπαίδευσή τους σε δομές Π.Φ.Υ. διαρκεί δώδεκα (12) ή περισσότερους συνεχείς μήνες.
β. Στους ιατρούς που, κατά τη διάρκεια του έτους 2025, υποβάλλουν αίτηση για εκπαίδευση στις ειδικότητες της γενικής/οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας, με σκοπό την απόκτηση του τίτλου των συγκεκριμένων ειδικοτήτων, καταβάλλεται κατά παρέκκλιση και πέραν των προβλεπόμενων αποδοχών, υπό την οριζόμενη προϋπόθεση, εφάπαξ οικονομικό κίνητρο προσέλκυσης, το οποίο δεν δύναται να υπερβαίνει, σε επίπεδο μεικτών απολαβών, τις σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ. Το εν λόγω οικονομικό κίνητρο καταβάλλεται σε δύο δόσεις, από τους φορείς στους οποίους τοποθετούνται οι ειδικευόμενοι ιατροί.
Οι ιατροί που λαμβάνουν το ανωτέρω οικονομικό κίνητρο οφείλουν, εντός της αναφερόμενης προθεσμίας, να συμμετάσχουν στις εξετάσεις για την απόκτηση του τίτλου των συγκεκριμένων ειδικοτήτων. Σε διαφορετική περίπτωση, όπως και στην περίπτωση της μη απόκτησης των συγκεκριμένων ειδικοτήτων λόγω μη επιτυχούς συμμετοχής στις εξετάσεις, δεν καταβάλλεται η δεύτερη δόση του οικονομικού κινήτρου, ενώ η πρώτη δόση επιστρέφεται στο σύνολό της.
γ. Ιατροί οι οποίοι επιλέγουν να αλλάξουν ιατρική ειδικότητα, προτού την ολοκληρώσουν, και να ασκηθούν στις ειδικότητες της γενικής/οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας, και οι οποίοι τοποθετούνται για άσκηση σε αυτές από την έναρξη ισχύος της συγκεκριμένης ρύθμισης, αποζημιώνονται, για όλο το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση της άσκησης στις νέες αυτές ειδικότητες, μη συνυπολογιζόμενου του χρονικού διαστήματος, κατά το οποίο είχαν ασκηθεί στην άλλη ιατρική ειδικότητα. Στους ιατρούς αυτούς καταβάλλεται, ομοίως, το προβλεπόμενο οικονομικό κίνητρο (έως 40.000 ευρώ).
Εάν επιλέξουν εκ νέου να αλλάξουν ιατρική ειδικότητα, πριν από την ολοκλήρωση της άσκησης στις ειδικότητες της γενικής/οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας, δεν λαμβάνουν αποδοχές για χρονικό διάστημα ίσο με αυτό της άσκησης, τόσο στις ειδικότητες της γενικής/οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας, όσο και στην αρχική ειδικότητα. Το οικονομικό κίνητρο που τυχόν έλαβαν επιστρέφεται στο σύνολό του.
Παρέχονται οι αναγκαίες εξουσιοδοτήσεις και μεταξύ άλλων ορίζεται ότι με κ.υ.α. εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις, το ύψος, ο χρόνος και η διαδικασία καταβολής του εφάπαξ οικονομικού κινήτρου προσέλκυσης για εκπαίδευση στις ειδικότητες της γενικής/οικογενειακής ιατρικής και της εσωτερικής παθολογίας. (άρθρα 10 & 38 παρ. 4)
5. α. Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. συνάπτει συμβάσεις με τους κατά το δυνατόν περισσότερους ιδιώτες ιατρούς (συμπεριλαμβανομένων των παιδιάτρων για τους ανήλικους κάτω των 16 ετών) με σκοπό τη διασφάλιση της πλήρους κάλυψης του συνόλου των ληπτών υπηρεσιών υγείας και της ελεύθερης επιλογής προσωπικού ιατρού.
β. Οι συμβεβλημένοι με τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. προσωπικοί ιατροί διατηρούν το δικαίωμα να παρέχουν υπηρεσίες προσωπικού ιατρού και ως αμιγώς ιδιώτες προσωπικοί ιατροί, υπό την προϋπόθεση ότι ο πληθυσμός που εγγράφεται σε αυτούς είναι διαφορετικός για κάθε κατηγορία προσωπικού ιατρού.
γ. Ειδικά οι παιδίατροι που παρέχουν τις υπηρεσίες τους στο πλαίσιο του Ε.Σ.Υ. και δεν παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες ιδιωτικά, δύναται να αποζημιώνονται επιπλέον των μηνιαίων αποδοχών τους, οι οποίες καλύπτουν αριθμό εγγεγραμμένων ληπτών υπηρεσιών υγείας μέχρι χίλια (1.000) άτομα, και για εγγεγραμμένους λήπτες υπηρεσιών υγείας από χίλια ένα (1.001) μέχρι χίλια πεντακόσια (1.500) άτομα «κατά κεφαλήν» και ανά ηλικιακή ομάδα. (άρθρα 11, 12 & 38 παρ. 5)
6. Επικαιροποιείται η διαδικασία εγγραφής των ληπτών υπηρεσιών υγείας στον προσωπικό ιατρό. Ειδικότερα προβλέπεται, μεταξύ άλλων:
– εγγραφή στον προσωπικό ιατρό, κατ’ αποκλειστικότητα σε επίπεδο δήμου ή όμορων δήμων ή Περιφερειακής Ενότητας,
– προαιρετική εγγραφή για τον ανήλικο πληθυσμό που δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο έκτο (16ο) έτος της ηλικίας του και υποχρεωτική για τον ανήλικο πληθυσμό που έχει συμπληρώσει το δέκατο έκτο (16ο) έτος της ηλικίας του. (άρθρα 13 & 38 παρ. 6α)
7. Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος παραπομπών σε δημόσιες δομές παροχής υπηρεσιών δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης (το εν λόγω σύστημα δεν ισχύει για τα έκτακτα και επείγοντα περιστατικά). (άρθρα 14 & 38 παρ. 6β)
8. Προβλέπεται η έκδοση κατευθυντήριων γραμμών και πρωτοκόλλων, στη βάση των διεθνών προτύπων, με τα οποία εξειδικεύονται τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις των προσωπικών ιατρών (με βάση το ανωτέρω πλαίσιο, ρυθμίζεται μεταξύ άλλων η διαδικασία για τη συνεχιζόμενη εκπαίδευσή τους). (άρθρα 15 & 38 παρ.7)
9. Καθιερώνεται ενιαίο σύστημα αξιολόγησης των προσωπικών ιατρών στη βάση συγκεκριμένων δεικτών απόδοσης, το οποίο πραγματοποιείται ετησίως και προβλέπει μεταξύ άλλων τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων.
(άρθρα 16 & 38 παρ.8)
II. ΜΕΡΟΣ Β’
Προβλέπεται η μετατροπή οκτώ (8) υφιστάμενων Κέντρων Υγείας σε Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας και εισάγεται το θεσμικό πλαίσιο για την οργάνωση, τη λειτουργία και τη στελέχωση τους. Αναλυτικότερα:
1. Τα εν λόγω Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας, τα οποία αποτελούν αποκεντρωμένες μονάδες των οικείων Διοικήσεων Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.Πε.), θα διασυνδέονται με Τμήματα Ιατρικής Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.). Εντός των ως άνω Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας, προβλέπεται η εγκατάσταση:
α. ειδικής μονάδας πανεπιστημιακών εργαστηρίων του άρθρου 46 του ν. 4957/2022, η οποία θα καλύπτει τα γνωστικά αντικείμενα της υγιεινής, της επιδημιολογίας, της προληπτικής ιατρικής, της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και της δημόσιας υγείας,
β. σταθμού τηλεϊατρικής, με στόχο την παροχή εκπαίδευσης/ συμβουλευτικών υπηρεσιών στο προσωπικό των διασυνδεδεμένων δομών Π.Φ.Υ. καθώς και τη διασύνδεση με συγκεκριμένα νοσοκομεία αναφοράς για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών τηλεϊατρικής προς το πανεπιστημιακό κέντρο υγείας. (άρθρα 17 – 20, 39 παρ. 1 & άρθρο 42)
2. Εισάγεται ο θεσμός του Συντονιστή κάθε Πανεπιστημιακού Κέντρου Υγείας, ο οποίος είναι ιατρός, μέλος Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (Δ.Ε.Π.) του Πανεπιστημιακού Εργαστηρίου, στο οποίο ανήκει η ειδική μονάδα που έχει εγκατασταθεί στο Πανεπιστημιακό Κέντρο Υγείας, πλήρους απασχόλησης, με επιστημονικό έργο που καλύπτει τα πεδία της προληπτικής ιατρικής και της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Ο Συντονιστής του Πανεπιστημιακού Κέντρου Υγείας προΐσταται αυτού, καθώς και των αποκεντρωμένων μονάδων του. (άρθρα 21 & 22)
3. α. Ορίζεται ο αριθμός και ο τρόπος κάλυψης των θέσεων μελών Δ.Ε.Π. που θα στελεχώσουν τις μονάδες των Πανεπιστημιακών Εργαστηρίων, οι οποίες εγκαθίστανται στα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας, καθώς και οι όροι απασχόλησης και αμοιβής του λοιπού εκπαιδευτικού, εργαστηριακού και διοικητικού Προσωπικού.
β. Προβλέπεται η χορήγηση ειδικής αμοιβής στα μέλη Δ.Ε.Π., Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.) και Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (Ε.ΔΙ.Π.) για το παρεχόμενο κλινικό και εργαστηριακό έργο, η οποία θα βαρύνει τις πιστώσεις του προϋπολογισμού της οικείας Δ.Υ.Πε.. Η εν λόγω ειδική αμοιβή δεν υπάγεται στα προβλεπόμενα από τις κείμενες διατάξεις ανώτατα όρια αποδοχών. (άρθρα 23, 24 και 39 παρ. 2 & 3)
4. Εντός των Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας, παρέχεται δυνατότητα εγκατάστασης επιστημονικού εξοπλισμού του Α.Ε.Ι. ή του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις. (άρθρο 25)
III. ΜΕΡΟΣ Γ’
1.α. Επαναδιατυπώνονται οι διατάξεις σχετικά με το Εθνικό Πρόγραμμα Μείωσης της Επιβλαβούς Κατανάλωσης του Αλκοόλ (Μ.Ε.Κ.Α.).
β. Παρέχεται η δυνατότητα στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης» («ΗΔΙΚΑ ΑΕ»), να αποζημιώνει για λογαριασμό του Υπουργείου Υγείας, υπό τους ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις, φαρμακοποιούς, προμηθευτές υγείας, καθώς και παρόχους υπηρεσιών υγείας μετά από έλεγχο και εκκαθάριση των προκαλούμενων δαπανών του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ».
γ. Προστίθεται στο αντικείμενο της παρεχόμενης με το άρθρο 25 του ν. 4486/2017 νομοθετικής εξουσιοδότησης, σχετικά με τα προγράμματα πρόληψης και προαγωγής της υγείας σε επίπεδο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Π.Φ.Υ.), και η οργάνωση, ανάπτυξη κ.λπ. σχετικών προγραμμάτων που αφορούν στους επαγγελματίες υγείας και την εκπαίδευσή τους. δ. Υλοποιείται, στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ», δράση δημόσιας Υγείας, με τίτλο «Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Παχυσαρκίας Ενηλίκων». Η συμμετοχή των δικαιούχων στο κόστος της δράσης είναι μηδενική.
Με κανονιστική διοικητική πράξη ορίζονται, μεταξύ άλλων: i) οι φορείς υλοποίησης της δράσης, ii) οι όροι και οι προϋποθέσεις συμμετοχής των δικαιούχων σε αυτή, iii) οι προϋποθέσεις συμμετοχής των φαρμακείων και των παρόχων υπηρεσιών υγείας στη δράση, iv) οι τιμές αποζημίωσης κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, ν) η διαδικασία ελέγχου, εκκαθάρισης και πληρωμής των σχετικών δαπανών, οι οποίες καλύπτονται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κ.λπ.. (άρθρα 26 – 31)
2. Τροποποιούνται διατάξεις του ν.4633/2019 που αφορούν στη διοίκηση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.) και κατά βάση:
– επανακαθορίζονται: i) τα τυπικά προσόντα του Διευθύνοντος Συμβούλου του Ε.Ο.Δ.Υ. και ii) το είδος της εργασιακής σχέσης, βάσει της οποίας απασχολείται στον Ε.Ο.Δ.Υ. (είναι πλήρους απασχόλησης, αντί πλήρους και αποκλειστικής που ισχύει σήμερα),
– προβλέπεται η δυνατότητα, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα, μεταβίβασης καθώς και ανάκλησης συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων και δικαιώματος υπογραφής του Προέδρου, του Διευθύνοντος Συμβούλου και του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ο.Δ.Υ. σε διοικητικά στελέχη του φορέα. (άρθρα 32 – 35)
3. Ρυθμίζονται ειδικότερα πολεοδομικά ζητήματα, για την ανέγερση κτηρίων δευτεροβάθμιας περίθαλψης υγείας στις εκτάσεις των αναφερόμενων νοσηλευτικών ιδρυμάτων και καθορίζονται οι όροι και οι περιορισμοί δόμησης κατά περίπτωση. (άρθρο 36)
4. Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη διοίκηση του Νοσηλευτικού Ιδρύματος Μετοχικού Ταμείου Στρατού (Ν.Ι.Μ.Τ.Σ.) (α.ν.1137/1946) και μεταξύ άλλων:
α. Επανακαθορίζεται η σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ν.Ι.Μ.Τ.Σ., ως προς τον αριθμό και την ιδιότητα των μελών του.
β. Προβλέπεται ο διορισμός ως Διοικητή του ανωτέρω Ιδρύματος και προσώπου το οποίο διαθέτει αποδεδειγμένη εμπειρία στη διοίκηση ή στην οικονομική διαχείριση δημόσιων νοσοκομείων (σήμερα, προβλέπεται μόνο ο διορισμός εν ενεργεία ή εν αποστρατεία αξιωματικού). Στην περίπτωση αυτή, ο Διοικητής λαμβάνει τις αποδοχές που καθορίζονται με την προβλεπόμενη στην παρ.3 του άρθρου 22 του ν. 4354/2015 κ.υ.α.. (άρθρο 37)
IV. ΜΕΡΟΣ Δ’
1.α. Οι υφιστάμενες συμβάσεις προσωπικών ιατρών καταγγέλλονται αζημίως και παύουν να ισχύουν αυτοδικαίως με την έναρξη ισχύος του υπό ψήφιση σχεδίου νόμου.
β. Οι υφιστάμενες συμβάσεις των παιδιάτρων ως οικογενειακών ιατρών και των ασκούντων καθήκοντα οικογενειακού ιατρού ιδιωτών παιδιάτρων ανανεώνονται, σύμφωνα με τους όρους του υπό ψήφιση σχεδίου νόμου και της προβλεπόμενης να εκδοθεί κανονιστικής πράξης. Προς τον σκοπό αυτό, εντός της οριζόμενης προθεσμίας από την έκδοση της σχετικής κανονιστικής πράξης, ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. καλεί τους παιδιάτρους να υπογράψουν σχετικό συμφωνητικό. Αν ο παιδίατρος δεν προσέλθει για την υπογραφή του νέου συμφωνητικού εντός της τασσόμενης από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. προθεσμίας, η σύμβασή του θεωρείται ότι έχει λήξει με την παρέλευση της εν λόγω προθεσμίας.
Έως την υπογραφή των νέων συμφωνητικών, κατά τα ανωτέρω, οι υφιστάμενες συμβάσεις των παιδιάτρων εξακολουθούν να ισχύουν με τους ίδιους όρους. (άρθρα 40 & 41)
2. Καταργείται, μεταξύ άλλων, το άρθρο 24 του ν. 4486/2017 περί λειτουργίας Ακαδημαϊκών Μονάδων Π.Φ.Υ.. (άρθρα 43 & 44)
Δείτε την Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης και τις προτεινόμενες διατάξεις: