Συνοπτική παρουσίαση των διατάξεων του νέου ΚΕΔΕ
Νένα Π. Διονυσοπούλου, Δικηγόρος
Δεν αποτελεί καν είδηση, πολλώ δε μάλλον, δεν προκαλεί καν μειδίαμα το γεγονός ότι, επιτέλους, απαλοίφθηκαν οι διατάξεις περί προσωποκράτησης από τον ΚΕΔΕ.
Είδηση όμως αποτελεί το γεγονός ότι ο άρτι ψηφισθείς Ν.4978/2022 ρίχνει τίτλους τέλους σε φαινόμενα -τόσο γνώριμα- του Ν.Δ. 356/1974 που μας ταλαιπώρησαν τα τελευταία χρόνια και τα οποία αφορούσαν κυρίως :
α) την γλωσσική ανομοιομορφία τόσο μεταξύ διαφορετικών άρθρων όσο και εντός των ιδίων των άρθρων του ΚΕΔΕ (εναλλαγή καθαρεύουσας και δημοτικής ακόμη και εντός διαφορετικών εδαφίων της ίδιας παραγράφου άρθρων του ΚΕΔΕ),
β) την αναντιστοιχία στο περιεχόμενο των ρυθμίσεων ή στο πλέγμα των διατάξεων του ΚΕΔΕ που αφορούν στην ίδια διοικητική διαδικασία ή συναφείς και συνεχείς και αλληλένδετες διαδικαστικές πράξεις,
η) την νομοτεχνική και λογική ασυνέπεια των εντός του ΚΕΔΕ διατάξεων.
Ο ν. 4978/2022, δηλαδή η κωδικοποίηση των σχετικών διατάξεων αναμορφώνει ουσιαστικά το ρυθμιστικό πλαίσιο για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων και κυρίως συστηματοποιεί κι αποσαφηνίζει και δη κατά τρόπο σύμφωνο με το λεκτικό και την επ΄ αυτών διαμορφωθείσα νομολογία διάσπαρτων διατάξεων, εντός κι εκτός του κειμένου του ΚΕΔΕ.
Έτσι λοιπόν και σύμφωνα με το άρθρο 85 – τελικές διατάξεις :
« 1. Όπου σε κείμενες διατάξεις γίνεται παραπομπή ή αναφορά σε διάταξη του ν.δ. 356/1974 (Α’ 90) ή του ΚΕΔΕ ή γενικά στο ν.δ. 356/1974 ή τον ΚΕΔΕ, εφεξής νοείται η αντίστοιχη διάταξη του παρόντος Κώδικα ή ο παρών Κώδικας.
2. Κανονιστικές αποφάσεις ή άλλες διοικητικές πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση διατάξεων του ν.δ. 356/1974 ή του ΚΕΔΕ, όπως ισχύει μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος Κώδικα, εξακολουθούν να ισχύουν.
3. Κανονιστικές αποφάσεις ή άλλες διοικητικές πράξεις που μετά τη δημοσίευση του παρόντος Κώδικα τροποποιούν ή αντικαθιστούν αποφάσεις ή πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση διατάξεων του ν.δ. 356/1974 ή του ΚΕΔΕ, εκδίδονται εφεξής κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Κώδικα.
4. Διαδικαστικές πράξεις που διενεργούνται ή πράξεις που εκδίδονται ή ενέργειες που λαμβάνουν χώρα μετά την ισχύ του παρόντος Κώδικα διέπονται από τον παρόντα Κώδικα.
5. Το 356/1974 «Περί Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων» καταργείται.»
Όπως συνηθίζεται το τελευταίο διάστημα, και για διευκόλυνση των χρηστών του νέου ΚΕΔΕ, ο νομοθέτης παραθέσει στις σελίδες 6272 έως και 6285 του με αριθμό 190/7-10-2022 φύλλου του Α΄ Τεύχους του ΦΕΚ δύο χρηστικούς πίνακες – ευρετήρια. Στον μεν πρώτο πρωτάσσονται οι (νέες) κωδικοποιητικές διατάξεις, ενώ στον δεύτερο πίνακα πρωτάσσονται οι (παλαιές) κωδικοποιούμενες διατάξεις .
[Συμβουλή της γράφουσας, οι πίνακες αυτοί να αποθηκευτούν/εκτυπωθούν σε ανεξάρτητα έγχαρτα ή ψηφιακά αρχεία ώστε να μπορούν να αξιοποιηθούν ως αρμόζει σε εκκρεμείς υποθέσεις].
Στη δε αιτιολογική έκθεση και για λόγους ασφάλειας δικαίου παρατίθεται αναλυτική κατ΄ άρθρο αναφορά του τι προστίθεται και του τι αφαιρείται από κάθε άρθρο που παραμένει σε ισχύ και κωδικοποιείται (ή/και αναριθμείται). Ομοίως, υφίστανται κατ΄ άρθρο επεξηγηματικές επισημάνσεις, κυρίως ως προς τις περιπτώσεις στις οποίες έκαστο άρθρο, εδάφιο ή παράγραφος άρθρου τυγχάνουν εφαρμογής .
Για λόγους συντομίας (και σεβόμενοι την κύρια θεματολογία του κόμβου που μας φιλοξενεί) θα αναφέρουμε πως (επιτέλους) καταργήθηκε ρητά, ήτοι δεν συμπεριλήφθηκε στο άρθρο 3 του νέου ΚΕΔΕ η διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του ν.δ. 356/1974. Παράλληλα, θα παραλείψουμε οποιαδήποτε εκτενή αναφορά στις επικαιροποιημένες διατάξεις που αφορούν τις κατασχέσεις και τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. Αντί τούτου, θα παραπέμψουμε στην λεπτομερέστατη ως προς το θέμα αυτό ως άνω αιτιολογική έκθεση του νέου ΚΕΔΕ. Έτσι λοιπόν, θα περιοριστούμε, σε πρώτο χρόνο, στην εμφατική επισήμανση ορισμένων ακυροτήτων και λοιπών μεταβατικών διατάξεων που φρονούμε πως επηρεάζουν τις εκκρεμείς δίκες και εν γένει υποθέσεις, καθώς η ισχύς του νέου ΚΕΔΕ, σύμφωνα με την διάταξη του δεύτερου άρθρου του Ν. 4978/2022 άρχεται την ημέρα δημοσίευσης του νόμου στο ΦΕΚ, ήτοι την 7η Οκτωβρίου 2022 :
Νέο άρθρο | Παλαιό άρθρο | Τροποποίηση / προσθήκη |
41.1 | 38.1 | ακυρότητα της διάθεσης ενυπόθηκου ακινήτου από τον τρίτο μετά την επίδοση σε αυτόν της κατασχετήριας έκθεσης |
67 | 75 – 75Α | Λόγω συνάφειας και παρόμοιας δικονομικής μεταχείρισης τα δύο άρθρα, 75 και 75Α συγχωνεύονται περιέχοντας αναλυτικότερη διατύπωση της μη δυνάμενης να αποκατασταθεί διαφορετικά βλάβης, ως προϋπόθεση της δικαστικής ακύρωσης των πράξεων, στις οποίες εμφιλοχώρησαν παραλείψεις ή ακυρότητες . |
77.1
Εδάφ.1 |
85 | καθιερώνεται, με την ποινή του απαραδέκτου, η υποχρέωση κοινοποίησης και στον Διοικητή της ΑΑΔΕ, με βάση το άρθρο 36 του ν. 4389/2016.
[Η κοινοποίηση προς τον Διοικητή της ΑΑΔΕ γίνεται στην Κεντρική Υπηρεσία του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.).] |
82.5 | [91] | Ο τρίτος, για λογαριασμό του οποίου ενεργεί η ΑΑΔΕ, νομιμοποιείται ως διάδικος στις δίκες περί την εκτέλεση που αφορούν έσοδα του άρθρου 82 και όχι το Δημόσιο
[σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 28 του ν. 2579/1998] |
Κλείνοντας, εφιστούμε την προσοχή σας, στις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 84 του νέου ΚΕΔΕ κυρίως ως προς :
1. τις ρητά αναφερόμενες προϋποθέσεις εφαρμογής διατάξεων σχετικά με τους μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2013 εκδοθέντες νόμιμους τίτλους στην τελωνειακή νομοθεσία.
2. Τα πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 6 του ν.δ. 356/1974
3. Τον υπολογισμό και το ανώτατο όριο των προσαυξήσεων των απαιτήσεων που έχουν καταχωριστεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της ΑΑΔΕ μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2013
4. Τις προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 6 του νέου ΚΕΔΕ ως προς τις οφειλές σε κάθε άλλο νομικό πρόσωπο ή Αρχή (πλην της ΑΑΔΕ) που βεβαιώνονται μετά την 31η Δεκεμβρίου 2014
5. Την τιμή πρώτης προσφοράς σε προγράμματα πλειστηριασμών που εκδίδονται μετά από κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί πριν από την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης του άρθρου 39 παρ. 5 του νέου ΚΕΔΕ
6. Τις περιπτώσεις αναλογικής εφαρμογής του άρθρου 59 παρ. 3 του νέου ΚΕΔΕ
7. Τις διατάξεις που εφαρμόζονται σε εκκρεμείς πτωχεύσεις που έχουν εκκινήσει πριν από την έναρξη ισχύος του ν.3588/2007 και αφορούν θέματα σύνταξης πινάκων διανομής, κατάσχεσης πτωχευτικής και μεταπτωχευτικής περιουσίας του πτωχεύσαντος οφειλέτη και τέλος ανακοπής πτωχευτικών συμβιβασμών για το Δημόσιο
8. Τους ειδικότερους κανόνες εφαρμογής του άρθρου 62 του νέου ΚΕΔΕ