Μετά από αρκετά χρόνια είδαμε θέματα με λάθη στις Πανελλαδικές, αλλά και θέματα που δεν είχαν λάθη, αλλά χαρακτηρίστηκαν απαράδεκτα από όλους όσους γνωρίζουν το επιστημονικό αντικείμενο. Ας δούμε το θέμα εξ αρχής. Στις εξετάσεις των ΕΠΑΛ στα Μαθηματικά υπήρχε θέμα που είχε τεθεί το 2006 και ήταν λάθος τότε και τώρα. Σα να μη μαθαίνουμε τίποτα. Στη Νέα Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία υπήρξαν διαμαρτυρίες για λάθος λέξεις σε ένα ποίημα και λανθασμένη χρήση της λέξης αμβλύνω.
Στη Μαθηματικά είχαμε λίγο δυσκολότερα θέματα που έφεραν ελαφρά χειρότερες επιδόσεις. Από 70% οι υποψήφιοι κάτω από 10 στα Μαθηματικά των Οικονομικών στο 73%. Έχει γίνει κανονικότητα αυτό και κανείς δεν εκπλήσσεται, οπότε και κανείς δεν ασχολείται.
Το ασυνήθιστο ήταν στη Φυσική. Σύσσωμοι η Ένωση Ελλήνων Φυσικών και οι πρόεδροι των Τμημάτων Φυσικής των Πανεπιστημίων μας καταδίκασαν την ποιότητα των θεμάτων που χαρακτηρίστηκαν ως πολλά σε έκταση και εκτός των στόχων της διδασκαλίας του μαθήματος. Το αποτέλεσμα ήταν να μειωθεί ο αριθμός των αριστούχων στο μισό. Αυτό δεν θα ήταν κακό αν τα θέματα ήταν θέματα… Φυσικής. Αλλά δεν ήταν, όπως είπαν οι πρόεδροι των Τμημάτων Φυσικής των ΑΕΙ, διότι δεν εξέταζαν φυσικά φαινόμενα, που είναι το αντικείμενο της Φυσικής, αλλά εξεζητημένες ασκήσεις, γεμάτες παγίδες.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι ότι τα παιδιά μας διαβάζουν και κουράζονται πολύ. Στο τέλος τα εξετάζουν και κρίνεται η εισαγωγή τους σε θέματα που δεν έχουν σχέση με τις σπουδές τους. Τα παιδιά μαθαίνουν αυτά που χρειάζονται για να παρακολουθήσουν με επιτυχία τα μαθήματά τους στο Πανεπιστήμιο; Η απάντηση είναι ένα μεγαλοπρεπές όχι. Αυτό είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα, διότι εισάγονται φοιτητές στα Πανεπιστήμιά μας που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις σπουδές τους. Αρκετοί είναι οι παράγοντες που οδηγούν στο χάσμα μεταξύ δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ο σημαντικότερος είναι το τι και πώς το διδάσκουμε στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ρώτησε κανείς από αυτούς που ορίζουν την εξεταστέα ύλη των Πανελλαδικών έναν Πανεπιστημιακό τι πρέπει να γνωρίζουν οι φοιτητές του για να παρακολουθήσουν με επιτυχία τις σπουδές τους; Όχι βέβαια, διότι αν είχαν ρωτήσει θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα.
Η εξεταστέα ύλη έχει μικρύνει σε έκταση, με αποτέλεσμα τα θέματα να γίνονται όλο και πιο στριφνά, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της ομαλής κατανομής των υποψηφίων στη βαθμολογική κλίμακα. Γιατί μικραίνει η ύλη; Για λόγους καθαρά ψηφοθηρικούς. Ακόμη θυμάμαι πρώην Υπουργό Παιδείας προ δεκαετίας, πολέμιο του λαϊκισμού στα λόγια, να δηλώνει ότι η εξεταστέα ύλη πρέπει να μικρύνει για να μειωθεί το διάβασμα των υποψηφίων. Όταν κοροϊδεύεις τον κόσμο με τέτοια επιχειρήματα καταλαβαίνουμε ότι δεν μπορεί να καλυτερεύσουν τα πράγματα. Μόνο χειρότερα μπορεί να γίνουν. Έτσι η ύλη μειωνόταν σταθερά τα τελευταία 15 χρόνια. Όσο μειωνόταν το πλάτος αύξανε το βάθος, προκειμένου να μην γράφουν όλοι άριστα και να έχουμε λογική κατανομή των υποψηφίων στη βαθμολογική κλίμακα. Όσο γινόταν αυτό τόσο αύξανε η απόσταση ανάμεσα σ’ αυτά που ήξεραν οι υποψήφιοι και σ’ αυτά που έπρεπε να ξέρουν για να παρακολουθήσουν τις σπουδές τους. Χρειαζόμαστε μεγαλύτερο πλάτος και λιγότερο βάθος, όχι μόνο σε κάθε μάθημα, αλλά και στον αριθμό των εξεταζομένων μαθημάτων. Να εξετάζονται περισσότερα μαθήματα, σε λιγότερο βάθος το καθένα. Έτσι τα παιδιά μας θα είναι καλύτερα προετοιμασμένα για τις σπουδές τους. Γιατί είναι τραγικό να σκοτώνονται στο διάβασμα, να απαντούν σε πολύ δύσκολα θέματα και όλα αυτά να μην τους είναι χρήσιμα στις σπουδές τους, παρά μόνο για να εισαχθούν στα ΑΕΙ.
Ακούμε από παντού για διεπιστημονικότητα και διαθεματικότητα, αλλά εμείς στις Πανελλαδικές εξετάζουμε μόνο 4 μαθήματα, διότι πιστεύουμε ότι τα υπόλοιπα μαθήματα διδάσκονται στις μικρότερες τάξεις του Λυκείου. Δεν γνωρίζουν, φαίνεται, αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις, ότι οι μαθητές διαβάζουν μόνο ότι θα τους χρειαστεί για να εισαχθούν στα ΑΕΙ. Τα υπόλοιπα απλά τα αγνοούν.
Κάθε Τμήμα πρέπει να “χωρέσει” μέσα στα 4 εξεταζόμενα μαθήματα ενός Επιστημονικού Πεδίου. Κι αν ένα Τμήμα δεν έχει φοιτητές διεκδικεί την ένταξή του σε ένα ακόμη Πεδίο, συνήθως το 4ο, προκειμένου να γεμίσει φοιτητές. Βλέπουμε, για παράδειγμα, τα Τμήματα Περιβάλλοντος να έχουν ενταχθεί και στο 4ο Πεδίο. Κοιτάζεις το πρόγραμμα σπουδών και στηρίζεται στη Βιολογία, τη Χημεία και τη Φυσική. Σκέφτεσαι αν οι υποψήφιοι του 4ου Πεδίου μπορούν να παρακολουθήσουν αυτές τις σπουδές. Δεν μπορούν, διότι οι περισσότεροι υποψήφιοι του 4ου Πεδίου έχουν σταματήσει να διαβάζουν αυτά τα μαθήματα από την Α Λυκείου που αποφάσισαν να ακολουθήσουν το 4ο Πεδίο. Σε άλλα μαθήματα εξετάστηκαν, άλλα μαθήματα πρέπει να διαβάσουν. Ακραίο, αλλά συμβαίνει. Θα μου πείτε να μην επιλέξουν αυτά τα Τμήματα οι υποψήφιοι του 4ου Πεδίου. Ναι αλλά γιατί το Υπουργείο Παιδείας επιτρέπει την εισαγωγή φοιτητών από το 4ο Πεδίο, όταν είναι παραπάνω από προφανές ότι υπάρχει πρόβλημα; Δεν έχει καμία ευθύνη το Υπουργείο για τις αποφάσεις που παίρνει; Φυσικά υπάρχουν και άλλα Τμήματα που υπάρχει δυσαρμονία ανάμεσα στα εξεταζόμενα στις Πανελλαδικές μαθήματα και στα απαραίτητα για τις σπουδές. Μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι κάνοντας ότι δεν βλέπουμε το τεράστιο πρόβλημα που έχουμε δημιουργήσει. Όταν, όμως, λες σε ένα υποψήφιο των Πανελληνίων να γράψει το email του στον υπολογιστή και δεν ξέρει που βρίσκεται το πλήκτρο @, για να γράψει το email του σε πιάνει η ψυχή σου.
Τα Μηχανογραφικά συμπληρώθηκαν φέτος χωρίς να χρειαστεί παράταση. Η προθεσμία των 10 ημερών που δίνεται, δημιουργεί την ανάγκη να έχουν γίνει οι βασικές επιλογές και η προεργασία πολύ καιρό πριν τις εξετάσεις. Υπάρχει, έτσι, ο χρόνος για δεύτερες και τρίτες σκέψεις, αλλά όταν ο στόχος ξεκαθαρίσει υπάρχει επιπλέον κίνητρο για διάβασμα.
Η συμπλήρωση του Μηχανογραφικού το δεκαήμερο 8-18 Ιουλίου είναι λάθος διότι τα παιδιά βρίσκονται με το μυαλό στην παραλία. Δεν υπάρχει η απαιτούμενη συγκέντρωση, αλλά και ο χρόνος για ψάξιμο των σχολών. Το βασικό κριτήριο επιλογής σπουδών είναι οι ίδιες οι σπουδές κάτι που δεν είναι ξεκάθαρο σε γονείς και υποψηφίους. Χρειάζεται, λοιπόν, ψάξιμο στους Οδηγούς Σπουδών, στα μαθήματα που θα κληθεί να διαβάσει ο υποψήφιος στη φοιτητική του ζωή. Δεν υπάρχει χρόνος να γίνει αυτό το ψάξιμο στο δεκαήμερο του Ιουλίου με το μυαλό στην… παραλία. Πρέπει, συνεπώς, να αντιληφθούν οι υποψήφιοι ότι η διαδικασία πρέπει να ξεκινήσει στη διάρκεια του χειμώνα και όταν ανακοινωθούν οι ΕΒΕ, τότε να γίνει το τελικό ξεκαθάρισμα. Ισχύει και εδώ η παροιμία: των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν.
Φέτος είχαμε και την αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων 18 τμημάτων Μηχανικών, που εκκρεμούσε 5 χρόνια τώρα. Η διαδικασία βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πόσο μεγάλη αύξηση στις βάσεις θα φέρει αυτή η αναγνώριση, πόσο, δηλαδή, σημαντικό παράγοντα στην επιλογή των υποψηφίων αποτελεί η ύπαρξη ή όχι των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχίων.
Καλά αποτελέσματα σε όλους.
*Μαθηματικός – Ερευνητής
[email protected],
www.stadiodromia.gr
