Ψηφιακά συμφωνητικά εργολαβικών και απαρχαιωμένες διατάξεις

ii. Στο άρθρο 19 «Υποβολή στοιχείων διά τους εργολάβους – υπεργολάβους» του  ν.820/1978 (σ.σ. παραμένει εν ισχύι η διάταξη) ορίζονται τα εξής:

«Πας όστις αναθέτει εις εργολάβον ή υπεργολάβον την εκτέλεσιν τεχνικών έργων αξίας μεγαλυτέρας των εκατόν χιλιάδων (100.000) δραχμών, υποχρεούται να γνωστοποιήση προς της ενάρξεως των εργασιών τούτου εις τον αρμόδιον διά την φορολογίαν του Οικονομικόν Έφορον τα στοιχεία του αναλαβόντος τας εργασίας εργολάβου ή υπεργολάβου ή να καταθέση εις τον αυτόν Οικονομικόν Έφορον αντίγραφον του συμφωνητικού αναλήψεως των εργασιών τούτων».

Σύμφωνα με την ερμηνευτική εγκύκλιο του ν. 820/1978 (σ.σ. βλ. εγκύκλιο 7/1979) έγιναν δεκτά τα ακόλουθα:

«[…] Άρθρο 19 – Υποβολή στοιχείων για τους εργολάβους και υπεργολάβους

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού καθιερώνεται υποχρέωση, γι’ αυτόν που αναθέτει σε εργολάβο ή υπεργολάβο την εκτέλεση τεχνικού έργου του οποίου το κόστος υπερβαίνει τις 100.000 δραχμ., να γνωστοποιεί με δήλωσή του, πριν από τήν έναρξη των εργασιών εκτελέσεως του έργου, στον αρμόδιο για τη φορολογία του (του αναθέτοντος) Οικονομικό Έφορο, τα στοιχεία του εργολάβου ή του υπεργολάβου που ανέλαβε την εκτέλεση του έργου ή να καταθέτει στον ίδιο Οικονομικό Έφορο αντίγραφο του συμφωνητικού που καταρτίσθηκε για την ανάληψη της εκτελέσεως του ως άνω έργου, από τον εργολάβο ή τον υπεργολάβο.

Κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω, υποχρέωση για την υποβολή των παραπάνω στοιχείων έχουν τόσο ο εργοδότης – ανεξάρτητα αν είναι Δημόσιο ή Ν.Π.Δ.Δ. ή ιδιώτης – όσο και ο εργολάβος στην περίπτωση που αναθέτει την εκτέλεση επί μέρους εργασιών σε υπεργολάβους.

Τα στοιχεία που απαιτούνται για τους εργολάβους ή υπεργολάβους είναι:

Το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο, η διεύθυνση της έδρας της επαγγελματικής εγκαταστάσεως και της κατοικίας αυτών, το είδος του τεχνικού έργου, το ποσό, στο οποίο υπολογίζεται ότι θα ανέλθει το κόστος του έργου που πρόκειται να εκτελεσθεί, όπως αυτό προκύπτει από τη σχετική συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργολάβου ή υπεργολάβου.

Ως τεχνικό έργο, κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου αυτού, θεωρείται κάθε τεχνική εργασία που συνιστά είτε κατασκευή του κύριου έργου είτε συντήρηση ή επισκευή τούτου, ανεξάρτητα αν αυτό συνδέεται με το έδαφος (οικοδομικό, λιμενικό, έργο οδοποιίας κλπ) ή δε συνδέεται με τούτο (ελαιοχρωματισμοί σκαφών, διάλυση πλοίων κλπ.).

Ως αξία του έργου θεωρείται το πραγματικό κόστος εκτελέσεως αυτού, στην οποία περιλαμβάνεται και η αξία τον υλικών, αν, την πρώτη ύλη για την εκτέλεση του έργου χορηγεί ο εργοδότης.

Αρμόδιος για την παραλαβή των παραπάνω στοιχείων είναι ο Οικονομικός Έφορος, ο οποίος έχει αρμοδιότητα για τον έλεγχο της δηλώσεως φορολογίας του εισοδήματος του αναθέτοντος την εκτέλεση του τεχνικού έργου (ιδιοκτήτη ή εργολάβου).

Στη συνέχεια ο ως άνω Οικον. Έφορος, αφού καταχωρήσει σε ειδικό βιβλίο τη δήλωση του εργοδότη ή το συμφωνητικό αναθέσεως της εργολαβίας θα τοποθετεί αυτά στο φάκελλο φορολογίας εισοδήματος του εργοδότη (ιδιοκτήτη ή εργολάβου) και θα συντάσσει αμέσως σχετικά δελτία πληροφοριών, τα οποία θα αποστέλλει στον αρμόδιο για τη φορολογία του εργολάβου ή υπεργολάβου Οικον. Έφορο.

Τα ως άνω δελτία πληροφοριών ο Οικον. Έφορος που θα τα παραλαμβάνει θα τα καταχωρεί σε ιδιαίτερο βιβλίο, από το οποίο θα παίρνουν αριθμό με τη σειρά καταχωρήσεως και θα τα συσχετίζει αμέσως με το φάκελο φορολογίας εισοδήματος του εργολάβου ή υπεργολάβου […]».

iii. Περαιτέρω, στην παρ. 5 του άρθρου 2 του ν.2954/2001 ορίζονταν τα ακόλουθα:

«5. Το ποσό που ορίζεται στο άρθρο 19 του ν. 820/1978 (ΦΕΚ 174 Α”) αυξάνεται σε δύο εκατομμύρια (2.000.000) δραχμές και από 1. 1.2002 σε έξι χιλιάδες (6.000) ευρώ» (βλ. σχετική ΠΟΛ.1122/2002).

iv. Από τα παραπάνω συνάγεται ότι, για τις εργασίες που εμπίπτουν στην έννοια του τεχνικού έργου, σε περίπτωση ανάθεσης εργολαβίας ή υπεργολαβίας εκτέλεσης τους με αξία άνω των 6.000,00€, υφίσταται υποχρέωση γνωστοποίησης στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. του αναθέτοντος, των στοιχείων του εργολάβου ή του υπεργολάβου, κ.λπ. ή κατάθεσης αντιγράφου του συμφωνητικού, πριν την έναρξη των εργασιών. Όταν η εν λόγω αξία είναι κάτω των 6.000,00€, τα συμφωνητικά υποβάλλονται ηλεκτρονικά απ’ όλους τους συμβαλλόμενους (σ.σ. τους υπόχρεους) μέσω της «Κατάστασης Συμφωνητικών παραγράφου 16 άρθρου 8 Ν. 1882/1990» (βλ. Υ.Α. 1065606/7222/ΔΕ-Β/18.7.2000 «Εξαίρεση των χρηματιστηριακών επιχειρήσεων από την υποβολή ορισμένων συμφωνητικών της παρ. 16 του άρθρου 8 του Ν.1882/1990 – Καθορισμός διαφορετικού τρόπου υποβολής των συμφωνητικών της ίδιας παραγράφου, άρθρου και νόμου», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει).

v. Μέχρι τώρα, η υποβολή των εν λόγω συμφωνητικών μπορούσε να διεκπεραιωθεί μέσα από «Τα Αιτήματά μου» (σ.σ. για τα προβλήματα της καθυστέρησης επεξεργασίας των αιτημάτων έχουμε αναφερθεί πολλάκις).

ΙΙΙ. Τα νέα δεδομένα

i. Όπως αναφέραμε, με την απόφαση Α.1152/2024 καθορίστηκε νέα διαδικασία. Θα απομονώσω από το δελτίο τύπου της Α.Α.Δ.Ε. τα εξής:

«Με τη νέα διαδικασία ψηφιοποιείται πλήρως (end-to-end) η υποβολή άνω των 70.000 συμφωνητικών ετησίως.

Η νέα διαδικασία:
• διευκολύνει τους φορολογούμενους να εκπληρώνουν τη σχετική τους υποχρέωση απλά και άμεσα,
• ⁠ενισχύει την αποτελεσματικότητα διαχείρισης και αξιοποίησης των δεδομένων από την ΑΑΔΕ,
• εξοικονομεί ανθρώπινους πόρους, καθώς καταργείται η υφιστάμενη διαδικασία υποβολής των συμφωνητικών μέσω της εφαρμογής «Τα «Αιτήματά μου» της ψηφιακής πύλης myAADE και δεν απαιτείται πλέον επεξεργασία του αιτήματος από υπάλληλο της Ανεξάρτητης Αρχής.

Διευκρινίζεται ότι οι φορολογούμενοι που έχουν συμφωνητικά ανάληψης τεχνικών έργων από εργολάβο ή υπεργολάβο σε εκκρεμότητα, πρέπει να αναρτήσουν, σύμφωνα με τη νέα διαδικασία, την ψηφιακή βεβαίωση των συμφωνητικών, εντός τριών (3) μηνών από την ειδοποίηση που θα λάβουν. Στην περίπτωση αυτή δεν επιβάλλονται κυρώσεις, ανεξαρτήτως του χρόνου έναρξης εργασιών του έργου που καθορίζεται σε αυτά.

Σημειώνεται ότι η ειδοποίηση θα σταλεί με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου καθώς και με ανάρτηση στη θυρίδα «Μητρώο και Επικοινωνία – Τα Μηνύματά μου» της ψηφιακής Πύλης myAADE».

ii. Βλέπουμε λοιπόν πως κάθε χρόνο υποβάλλονται περισσότερα από 70.000 τέτοια συμφωνητικά. Με τη νέα διαδικασία θα εξοικονομούνται ανθρώπινοι πόροι της Α.Α.Δ.Ε. όμως θα εξακολουθούν να δαπανώνται ανθρωποώρες από τον ιδιωτικό τομέα (και δη τους λογιστές) γι’ αυτή την άνευ ουσίας υποχρέωση (δηλαδή εν ολίγοις η όλη νέα διαδικασία έγινε για να εξοικονομηθούν ανθρώπινοι πόροι της Α.Α.Δ.Ε). Ποια είναι η διευκόλυνση των πολιτών; Επίσης, είναι τραγικό να υποχρεώνονται όσοι υπέβαλαν εμπρόθεσμα τα εν λόγω συμφωνητικά μέσω της εφαρμογής των Αιτημάτων, σε εκ νέου υποβολή επειδή η Διοίκηση αδυνατεί να ανταπεξέλθει στο έργο της και ακόμη χειρότερα, αν δεν το πράξουν εντός 3 μηνών να έχουν και κυρώσεις! Πραγματικά απίστευτα πράγματα. 

IV. Επίλογος

Δε θα αναφέρω κάτι άλλο σε σχέση με το εν λόγω ζήτημα, παρά μόνο θα θέσω μερικά εύλογα ερωτήματα: Σήμερα, στην εποχή του myDATA, του ψηφιακού δελτίου αποστολής, των ειδικών αλγορίθμων και του risk analysis της Α.Α.Δ.Ε., των ελέγχων τραπεζικών λογαριασμών, της ψηφιοποίησης, κ.λπ. ποιος ο λόγος ύπαρξης και ποια η ανάγκη υποβολής των συμφωνητικών του άρθρου 19 του  ν.820/1978; Γιατί δεν καταργείται επιτέλους αυτή η υποχρέωση; Πιστεύει κανείς ότι η υποβολή αυτών των συμφωνητικών θα βοηθήσει στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής;  

Κλείνοντας, σχετικά με το «τέρας» της ηλεκτρονικής γραφειοκρατίας, για οικονομία χώρου και για να μην επαναλαμβάνομαι, παραπέμπω τους αναγνώστες μας στον επίλογο ενός σχολίου της Δευτέρας, που αναρτήθηκε πριν από ένα χρόνο με τίτλο «Το σχόλιο της Δευτέρας – Οι στιγμές μας, μπλεγμένες στα ψηφιακά πλοκάμια της ηλεκτρονικής γραφειοκρατίας».