Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) στο Ταλίν (Εσθονία) απήγγειλε κατηγορίες εναντίον πέντε ατόμων και τριών εταιρειών, σε σχέση με την οικονομική υποστήριξη για την ανάπτυξη του WOW Experience Centre και ενός κέντρου padel, που βρίσκεται στο νησί Saaremaa. Οι κατηγορίες περιλαμβάνουν τρεις περιπτώσεις απάτης με επιδοτήσεις και πλαστογραφίας εγγράφων και μία απόπειρα απάτης για επιδοτήσεις, με συνολική εκτιμώμενη ζημιά στον προϋπολογισμό της ΕΕ περίπου 1,6 εκατ. ευρώ.
Τα γεγονότα χρονολογούνται από το 2018-2020, όταν μια εταιρεία ζήτησε να λάβει υποστήριξη για την κατασκευή του κτιρίου του WOW Experience Centre από την Εσθονική Υπηρεσία Επιχειρήσεων και Καινοτομίας, την εθνική υπηρεσία που είναι αρμόδια για την απονομή και την πληρωμή κεφαλαίων της ΕΕ. Για να λάβει τη χρηματοδότηση της ΕΕ, η εταιρεία (εφεξής ο δικαιούχος των κεφαλαίων) έπρεπε να υποβάλει τουλάχιστον τρεις προσφορές τιμών που είχαν ετοιμάσει ανεξάρτητοι πλειοδότες.
Ωστόσο, σύμφωνα με την έρευνα, δύο μέλη του διοικητικού συμβουλίου του δικαιούχου των κεφαλαίων συνεννοήθηκαν με τον διαχειριστή και ένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου εταιρείας που είχε προκαθοριστεί ως νικήτρια για την παροχή των υπηρεσιών. Συμφώνησαν επίσης με το μέλος του διοικητικού συμβουλίου μιας άλλης εταιρείας ότι θα υπέβαλλε μια προσομοιωμένη προσφορά τιμής – παραπλανώντας έτσι τον οργανισμό πληρωμών. Ο δικαιούχος των κεφαλαίων και η εταιρεία που παρέχει τις υπηρεσίες επίσης φέρεται να παρουσίασαν ψευδείς πληροφορίες σχετικά με το κόστος κατασκευής του κτιρίου, συμπεριλαμβανομένου του ποσού των επιλέξιμων δαπανών και της αυτοχρηματοδότησης.
Ο δικαιούχος των κεφαλαίων υπέβαλε αργότερα αίτηση για άλλη μια επιδότηση για την κατασκευή της έκθεσης, του ταμείου, του καφέ και της κουζίνας και άλλων επίπλων του WOW Experience Centre. Τα στοιχεία δείχνουν ότι χειραγωγούσαν την υποχρεωτική διαδικασία ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, για να ωφελήσουν τρίτη εταιρεία.
Ο δικαιούχος των κεφαλαίων κατηγορείται επίσης για μία τρίτη απάτη επιδοτήσεων, σε σχέση με αίτηση στήριξης για την αγορά εξοπλισμού κουζίνας και ηλιακού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής για το WOW Experience Centre. Σύμφωνα με τους κανόνες για τη χρηματοδοτική στήριξη, ο δικαιούχος πρέπει να διατηρεί όλα τα είδη που αποκτήθηκαν με την ενίσχυση για μια ελάχιστη περίοδο πέντε ετών. Ωστόσο, όπως προέκυψε από την έρευνα, ο εξοπλισμός πουλήθηκε σε εταιρεία leasing, εκμισθώνοντάς τον άμεσα. Αυτό δεν ήταν σύμφωνο με τους κανόνες και σύμφωνα με την κατηγορία, συνιστά κατάχρηση επιδότησης.
Εκτός από αυτές τις τρεις περιπτώσεις απάτης με επιδοτήσεις, έχουν επίσης απαγγελθεί κατηγορίες για απόπειρα απάτης επιδοτήσεων, σε σχέση με μια αίτηση για την κατασκευή ενός κέντρου padel, που χρηματοδοτείται από το Συμβούλιο Γεωργικών Μητρώων και Πληροφοριών. Με βάση τα στοιχεία, ο δικαιούχος των κεφαλαίων και οι άλλοι κατηγορούμενοι συνεννοήθηκαν για να χειραγωγήσουν τη διαδικασία προμήθειας για την ανάθεση της σύμβασης σε προτιμώμενη εταιρεία.
Ο προκαθορισμένος νικητής για τις κατασκευαστικές εργασίες ήταν η ίδια εταιρεία όπως στην περίπτωση του κτιρίου του WOW Experience Centre. Ωστόσο, η πληρωμή των κεφαλαίων δεν έγινε, επειδή εκπρόσωποι του οργανισμού πληρωμών έλαβαν γνώση των αποδεικτικών στοιχείων που συλλέχθηκαν στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών για συμπαιγνία και απάτη για επιδοτήσεις σε προηγούμενες αιτήσεις.
Η έρευνα για το WOW Experience Center και το κέντρο padel οδήγησε στη δίωξη πέντε ατόμων και τριών εταιρειών. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της έρευνας, μία εταιρεία και τέσσερα άτομα συμφώνησαν να καταβάλουν πρόστιμο μεταξύ 2.500 και 40.000 ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό. Η έρευνα εναντίον αυτών των πέντε υπόπτων περατώθηκε και εφαρμόστηκε απλοποιημένη διαδικασία σύμφωνα με το άρθρο 40 του κανονισμού Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
Εάν κριθούν ένοχοι, οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης έως και 5 ετών για απάτη επιδοτήσεων. Οι εταιρείες επιβαρύνονται με πρόστιμο έως 40 εκατ. ευρώ.
Προκειμένου να αποζημιωθεί η ζημία στον προϋπολογισμό της ΕΕ, το 2023 η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία κατέσχεσε περιουσία από μια από τις κατηγορούμενες εταιρείες, αξίας περίπου 380.000 ευρώ. Το δικαστήριο χορήγησε επίσης υποθήκη στην περιουσία του δικαιούχου των κεφαλαίων (τώρα σε πτώχευση), αξίας άνω των 1,6 εκατομμυρίων ευρώ.
Όλα τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα τεκμαίρονται αθώα έως ότου αποδειχθεί η ενοχή τους στα αρμόδια εσθονικά δικαστήρια.
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είναι η ανεξάρτητη εισαγγελία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι αρμόδιο για τη διερεύνηση, τη δίωξη και την εκδίκαση εγκλημάτων κατά των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.