Λύσεις-πακέτα για το κούρεμα στεγαστικών δανείων έως και 50% θα αρχίσουν να προσφέρουν το αμέσως επόμενο διάστημα οι τράπεζες στους περίπου 180.000 δανειολήπτες που έχουν καταφύγει στην προστασία του νόμου Κατσέλη. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη από την περασμένη Δευτέρα ξεκίνησαν οι εργασίες ψηφιοποίησης όλων των εγγράφων που συνοδεύουν κάθε δανειακό φάκελο του εν λόγω νόμου.
Πρόκειται για μια σημαντική εργασία που οργανώνει και συντονίζει η αρμόδια για τα κόκκινα δάνεια επιτροπή της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών, για την οποία απαιτήθηκε προεργασία περίπου τεσσάρων μηνών και συνεργασία όλων των τραπεζών με την PwC (PricewaterhouseCoopers)και τον «Τειρεσία».
Οι πληροφορίες αναφέρουν πως η συγκεκριμένη διαδικασία που θα επιτρέψει το ελεγκτικό σάρωμα όλων των περιπτώσεων του νόμου Κατσέλη θα αναδείξει τους «στρατηγικούς κακοπληρωτές» που έχουν εκμεταλλευτεί τις σχετικές διατάξεις. Υπολογίζεται ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση και η ηλεκτρονική επεξεργασία των στοιχείων για περίπου 20.000 δανειολήπτες. Μόλις ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση ενός δανειακού φακέλου, αυτομάτως θα ξεκινά ο ηλεκτρονικός έλεγχος καταθέσεων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων μεταξύ των τραπεζών. Οπου εντοπίζονται καταθέσεις, οι δανειολήπτες θα τίθενται εκτός της προστασίας του νόμου, καθώς παραβιάζουν τις σχετικές διατάξεις.
Ηδη από τις αρχές του φθινοπώρου οι τράπεζες έχουν γίνει αποδέκτες 1.500-2.000 περιπτώσεων δανειοληπτών που επέλεξαν την οικειοθελή αποχώρηση από την προστασία του νόμου. Οι εκτιμήσεις των τραπεζών είναι ότι περίπου το 20%-25% των δανειοληπτών χρησιμοποίησε καταχρηστικά ως καταφύγιο τον νόμο Κατσέλη για να μην εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, αν και διέθετε την οικονομική δυνατότητα. Από τις διαδικασίες και τους ελέγχους που τρέχουν συγκεντρώνονται αρκετές ενδείξεις ότι κατά το επόμενο δίμηνο η παραπάνω εκτίμηση θα επιβεβαιωθεί από τα γεγονότα.
Οι τράπεζες έχουν προετοιμαστεί ώστε στις περιπτώσεις που δεν θα βρεθούν καταθέσεις ή άλλα περιουσιακά στοιχεία, να κινηθούν με συγκεκριμένες προσφορές-πακέτα ρυθμίσεων, τα οποία προβλέπουν σημαντικό κούρεμα των οφειλών ανά δανειολήπτη. Με ειδικό αλγόριθμο που ανέπτυξε η αρμόδια για τα κόκκινα δάνεια επιτροπή της ΕΕΤ, της οποίας πρόεδρος είναι ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Θεόδωρος Καλαντώνης, σε συνεργασία με την PwC προσδιορίζεται μια πρόταση για τις οφειλές, η οποία με βάση σειρά στοιχείων θα είναι προσαρμοσμένη στις οικονομικές δυνατότητες του κάθε δανειολήπτη.
Ο αναπληρωτής δ/νων σύμβουλος της Eurobank, Θεόδωρος Καλαντώνης
Η πρόταση στον δανειολήπτη θα γίνεται από την τράπεζα που έχει το στεγαστικό δάνειο, η οποία εκπροσωπεί τις άλλες τράπεζες και θα αφορά το σύνολο των οφειλών. Βάσει του μοντέλου, οι προτάσεις θα προβλέπουν: κούρεμα από 20% έως και 50%-55% για τα στεγαστικά και κούρεμα έως και 85% για τα καταναλωτικά ή άλλα δάνεια. Ο στόχος είναι ο δανειολήπτης να αποδέχεται την πρόταση των τραπεζών, αντί να περιμένει την εκδίκαση της υπόθεσής του, όπου σήμερα μία στις δύο υποθέσεις απορρίπτεται από το δικαστήριο.
Οι τράπεζες έχουν βάσιμες προσδοκίες ότι με την παραπάνω διαδικασία, που απαίτησε σοβαρή και πολύπλευρη προετοιμασία μηνών, και η οποία ξεκίνησε την περασμένη Δευτέρα, θα έχουν απτά αποτελέσματα στη μάχη για τη μείωση των NPLs. Συγκεκριμένα υπολογίζουν ότι από τα περίπου 17 δισ. ευρώ κόκκινα δάνεια που τελούν υπό την προστασία του νόμου Κατσέλη, περίπου τα 4 δισ. μπορούν να θεραπευτούν. Οι ενδείξεις που έχουν από τα διάφορα πιλοτικά μοντέλα που τρέχει η Επιτροπή για τα κόκκινα δάνεια της ΕΕΤ από τον Ιούνιο είναι ότι ένας στους δύο δανειολήπτες αποδέχεται την προσφορά.
Αν οι παραπάνω σχεδιασμοί αποδειχθούν αποτελεσματικοί στα μεγέθη που περιμένουν οι τράπεζες, θα πρόκειται για ένα σημαντικό μέσο στην προσπάθεια επίτευξης των νέων στόχων για τα NPLs. Επιπλέον θα αποδειχθεί ένα λειτουργικό εργαλείο, καθώς ο νόμος για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό δεν έχει παρουσιάσει αξιόλογα αποτελέσματα. Σε μια περίοδο μεγάλων ζυμώσεων αναφορικά με το τι θα συμβεί για την πρώτη κατοικία και παρά τις κυβερνητικές δεσμεύσεις -που μέχρι στιγμής δεν επιβεβαιώνονται- ότι αυτή δεν θα θιγεί, το σχέδιο προσφοράς πακέτων κουρέματος οφειλής για τους δανειολήπτες του νόμου Κατσέλη θα εξελιχθεί πλήρως εντός του επόμενου πενταμήνου, με ισχυρές φιλοδοξίες να προσφέρει σημαντική διέξοδο. Ηδη οι τράπεζες ετοιμάζονται για προγράμματα ενημερώσεων προς τους δανειολήπτες. Ολες οι συστημικές τράπεζες είναι σε συνεννόηση και οι δράσεις θα ξεκινήσουν από τον Νοέμβριο συντεταγμένα και οργανωμένα.
Σκοπός των τραπεζών είναι οι κόκκινοι δανειολήπτες να καλούνται για διαπραγμάτευση ώστε να βρίσκονται ρεαλιστικές οικονομικά λύσεις, με διαδικασίες γρήγορες και αυτοματοποιημένες. Τραπεζικές πηγές αναφέρουν πως το μείζον πρόβλημα ως προς τα στεγαστικά δάνεια αφορά κυρίως χορηγήσεις της περιόδου 2005-2010. Στη συντριπτική τους πλειονότητα, μάλιστα, πρόκειται για δάνεια ύψους έως και 100.000 ευρώ.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στις επαφές θεσμών και κυβέρνησης, αλλά και με τη βοήθεια των τραπεζών, είναι ήδη σε εξέλιξη η συζήτηση για το πώς και υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε να συνεχιστεί η προστασία της πρώτης κατοικίας. Κάθε μήνα περίπου 1.500 νέοι δανειολήπτες συνεχίζουν να καταφεύγουν στον νόμο Κατσέλη και η διακοπή από 31/12/2018 των ευεργετημάτων του προκαλεί νέες κοινωνικές και πολιτικές πιέσεις. Σημαντικό δεδομένο που αποτυπώνει τη δυσκολία της όλης κατάστασης και αναδεικνύει το πρόβλημα είναι ότι ποσοστό 30% των στεγαστικών δανείων έχει κοκκινίσει και οι δανειολήπτες έχουν αναζητήσει νομική προστασία. Το γεγονός ότι το πρόβλημα αφορά σχεδόν ένα στα τρία στεγαστικά, υποδεικνύει και το μείζον κοινωνικό πρόβλημα.