Πλαφόν στον χρόνο που μπορούν να νοικιάζουν οι ιδιοκτήτες τα σπίτια τους σε τουρίστες βάζει η κυβέρνηση. Με διάταξη στο πολυνομοσχέδιο που έφερε προς ψήφιση η κυβέρνηση, όμως, μπαίνει όριο και στα σπίτια που μπορεί να εκμισθώσει κάθε ιδιοκτήτης μέσω Ιντερνετ σε τουρίστες στη διάρκεια ενός έτους.
Οπως και με τη φορολόγηση που επιβλήθηκε για το ηλεκτρονικό τσιγάρο, το υπουργείο Οικονομικών μηχανεύτηκε τρόπους επιβολής φόρου στη νέα μόδα του Airbnb, δηλαδή στην πρακτική της ενοικίασης κατοικιών μέσω ψηφιακής πλατφόρμας στο Διαδίκτυο, καθώς χιλιάδες νοικοκυριά σε όλη τη χώρα διαθέτουν τα σπίτια τους σε τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα μας. Η τάση αυτή άλλωστε προκάλεσε και την αντίδραση του κλάδου ξενοδόχων οι οποίοι, αφού υπερφορολογήθηκαν με το τρίτο μνημόνιο (ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ κ.λπ.), πίεσαν την κυβέρνηση να βάλει ανάχωμα στον αθέμιτο ανταγωνισμό που δέχονταν από τους μη επαγγελματίες του χώρου.
Και όλα αυτά, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, στο όνομα «της ενθάρρυνσης της καινοτόμου και νεοφυούς επιχειρηματικότητας», της προαγωγής «του υγιούς ανταγωνισμού», αλλά και «της διασφάλισης του δημοσίου συμφέροντος», δηλαδή έσοδα από φόρους και εισφορές.
Φόρος ανάλογα με την περιοχή…
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με το πολυνομοσχέδιο επιχειρείται «η αντιμετώπιση διαπιστωμένων φαινομένων παραοικονομίας».
Ωστόσο, η φορολογική μεταχείριση είναι διαφορετική, ανάλογα με την περιοχή. Ενώ ως «βραχυπρόθεσμη μίσθωση» ορίζεται γενικά η μίσθωση κάθε ακινήτου που δεν υπερβαίνει τις 90 ημέρες τον χρόνο, για τα νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων η μίσθωση ακινήτου δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 60 ημέρες τον χρόνο.
Πρακτικά, από την 1η Φεβρουαρίου, όπου ενεργοποιείται το νέο σύστημα, στην ηπειρωτική και στη νησιωτική Ελλάδα θα επιτρέπεται αυτού του είδους η ενοικίαση ακινήτων για συνολικά 3 μήνες τον χρόνο, ενώ στα πιο μικρά νησιά για 2 μήνες το πολύ.
Αν όμως κάποιος ιδιοκτήτης διαπιστώνει ότι έχει χαμηλά έσοδα από την εκμίσθωση του ακινήτου του, κάτω από 12.000 ευρώ τον χρόνο, μπορεί να υπερβεί την καθορισμένη διάρκεια των 90 ή των 60 ημερών.
Φόρος όπως στα ενοίκια
Αντίθετα με τα κανονικά ξενοδοχεία, πάντως, οι συγκεκριμένες μισθώσεις απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ. Ωστόσο, το κείμενο του νομοσχεδίου προβλέπει φόρο με την κλίμακα φορολόγησης των ενοικίων, δηλαδή τουλάχιστον 15% από το πρώτο ευρώ. Ασάφεια δημιουργείται όμως από την πρόβλεψη του νομοσχεδίου ότι, ενώ απαγορεύεται με την απειλή προστίμων να διαθέτει κάποιος προς ενοικίαση πάνω από δύο ακίνητα, εάν ενοικιάσει τρία ή περισσότερα θα επιβάλλεται φόρος ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα 29% για όλο το ποσό, κάτι δηλαδή που θεωρητικά «επιβραβεύει» κιόλας όσους βγάζουν πάνω από 30.000 ευρώ τον χρόνο.
Κατά συνέπεια, αν δεν αλλάξει κάτι μέχρι την έναρξη εφαρμογής του μέτρου, στα εισοδήματα από την ευκαιριακή εκμίσθωση κατοικιών επιβάλλεται ο φόρος με την κλίμακα για εισοδήματα από ακίνητη περιουσία. Ξεκινά δηλαδή από 15% από το πρώτο ευρώ χωρίς αφορολόγητο όριο για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ, αυξάνεται σε 35% στο κλιμάκιο εισοδήματος 12.001-35.000 ευρώ και 45% σε ό,τι υπερβαίνει τα 35.000 ευρώ τον χρόνο.
Ετσι, όποιος δηλώνει εισόδημα 12.000 ευρώ από την πηγή αυτή θα πληρώνει φόρο 1.800 ευρώ, αλλά αν φτάνει, π.χ., στα 20.000 ευρώ ο φόρος θα είναι 4.600 ευρώ τον χρόνο.
Το εισόδημα θα προστίθεται στα άλλα εισοδήματα του ιδιοκτήτη και θα προσαυξάνει την ειδική εισφορά αλληλεγγύης από το 2017 και μετά.
Τι φορολογείται
Το νέο πλαίσιο για την «οικονομία του διαμοιρασμού» αφορά κάθε ακίνητο που διατίθεται κυρίως μέσω ψηφιακής πλατφόρμας για την προσωρινή χρήση αγαθών ή υπηρεσιών που παρέχουν ιδιώτες.
Προβλέπεται δυνατότητα βραχυπρόθεσμης μίσθωσης ακινήτου στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού υπό τις ακόλουθες, σωρευτικά, προϋποθέσεις:
■ Διατίθεται διαμέρισμα, μονοκατοικία (εξαιρουμένων των μονοκατοικιών οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως τέτοιες λόγω της κατάργησης της σύστασης οριζόντιας ιδιοκτησίας) ή οποιασδήποτε άλλης μορφής οίκημα εμβαδού τουλάχιστον 9 τ.μ. με φυσικό φωτισμό, αερισμό και θέρμανση.
■ Οι εκμισθωτές ή υπεκμισθωτές είναι φυσικά πρόσωπα, που πρέπει μέσα στον Ιανουάριο να εγγραφούν στο Μητρώο Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων που δημιουργείται για τον σκοπό αυτό στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του υπουργείου Οικονομικών. Ο αριθμός εγγραφής στο εν λόγω μητρώο θα συνοδεύει υποχρεωτικά κάθε ανάρτηση στις ψηφιακές πλατφόρμες, καθώς και κάθε μέσο διαφημιστικής προβολής. Στο μητρώο όμως δεν θα επιτρέπεται η καταχώρηση περισσοτέρων από δύο ακινήτων ανά ΑΦΜ δικαιούχου εισοδήματος.
■ Το ακίνητο έχει όλες τις νόμιμες οικοδομικές άδειες ή έχει τακτοποιηθεί με ρύθμιση.
■ Τα ακίνητα εκμισθώνονται επιπλωμένα χωρίς την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας, πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων. Αρα, με βάση τη διατύπωση αυτή, εκτός από σεντόνια, δεν επιτρέπεται ο καθαρισμός και η παροχή γευμάτων σε αυτά τα ενοικιαζόμενα σπίτια.
Σε περίπτωση παραβίασης των προϋποθέσεων επιβάλλονται πρόστιμα που ξεκινούν από 5.000 ευρώ. Πέρα από τις φορολογικές κυρώσεις σε περίπτωση μη δήλωσης έναρξης εργασιών κ.λπ., αν διαπιστωθεί παράβαση των κανόνων, ο εκμισθωτής υποχρεούται εντός 15 ημερών να προβεί σε ενέργειες συμμόρφωσης, αλλιώς το πρόστιμο επιβάλλεται στο διπλάσιο ή και στο τετραπλάσιο του αρχικού, σε κάθε επόμενη διαπίστωση ίδιας παράβασης.
Για την εφαρμογή του νόμου υπεύθυνα θα είναι μεικτά συνεργεία ελέγχου που αποτελούνται από υπαλλήλους των υπουργείων Οικονομικών και Τουρισμού, ενώ το ΥΠΟΙΚ μπορεί να ζητήσει από κάθε ψηφιακή πλατφόρμα που δραστηριοποιείται στην οικονομία του διαμοιρασμού κάθε πληροφορία που είναι απαραίτητη για την ταυτοποίηση του εκμισθωτή ή υπεκμισθωτή.