Μετά την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ του 2015 ήρθε η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και το «διπλό πακέτο» των φόρων: 1% του ΑΕΠ μέτρα από την άμεση φορολογία και 1% μέτρα από την έμμεση με τον συνολικό λογαριασμό να εκτοξεύεται από το ένα δις. ευρώ το 2015, στα 3 δις. ευρώ το 2016. Μετά την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στην Θεσσαλονίκη πέρυσι, νομοθετήθηκαν νέα μέτρα για το 2018 και η κατακόρυφη μείωση του αφορολογήτου από το 2020. Ο λογαριασμός των φορολογικών μέτρων για το 2017, ανέβηκε κατά δύο δις. ευρώ ακόμη: από τα τρία στα 5 δις. ευρώ. Η υπόσχεση για ελαφρύνσεις στον ΕΝΦΙΑ και η δέσμευση για μη επιβολή νέων φόρων ακόμη «ηχεί» στο Βελλίδειο. Θα… τριτώσει;
Όσο και αν η κυβέρνηση θέλει να μας πείσει ότι «δεν υπάρχουν νέοι φόροι» παρά μόνο ελαφρύνσεις οι οποίες θα μπορούν να φτάσουν και στα 3,5 δις. ευρώ ανάλογα με την εκτέλεση των δημοσιονομικών στόχων τα επόμενα χρόνια, το μέλλον είναι εξαιρετικά… χλωμό και αποτυπωμένο από τώρα στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής στρατηγικής. Κάθε χρόνο, από το 2018 μέχρι και το 2020, το δημόσιο θα πρέπει να εισπράττει τουλάχιστον 1,5 δις. ευρώ επιπλέον φόρους ενώ μέχρι το 2020, οι «επιδόσεις» του φοροεισπρακτικού μηχανισμού θα πρέπει να έχουν βελτιωθεί κατά 4,5 δις. ευρώ σε ετήσια βάση. Όσο και αν η κυβέρνηση θέλει να υποστηρίζει ότι οι νέοι φόροι θα είναι προϊόν της ανάπτυξης και τη αύξησης των εισοδημάτων, οι νόμοι λένε ότι από τους συνολικά 40 φόρους που έχουν ήδη επιβληθεί στο πλαίσιο του 3ουμνημονίου, οι 12 δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί ενώ η απόδοση αποκλειστικά των φορολογικών μέτρων προγραμματίζεται να ανέβει από τα 5,117 δις. ευρώ στο τέλος του 2017, στα 7,6 δις. ευρώ έως το 2020. Όσο για τις δυσάρεστες εκπλήξεις, κάθε άλλο παρά μπορούν να αποκλειστούν. Το «φάντασμα» των δημοσιονομικών κενών πλανάται ήδη πάνω από το Χίλτον με το ΔΝΤ να αναμένεται ότι θα προσέλθει με διάθεση να φέρει ένα ή και δύο χρόνια μπροστά τη μείωση του αφορολογήτου πλήττοντας πάνω από τρία εκατομμύρια μισθωτούς και συνταξιούχους.
Προετοιμάζοντας την ομιλία του πρωθυπουργού, για τα φετινά εγκαίνια της ΔΕΘ, το επιτελείο του γνώριζε ότι το πεδίο των φόρων δεν προσφέρεται φέτος για εξαγγελίες:
- Υπάρχουν 12 νέα μέτρα στον ορίζοντα:
- αύξηση φορολογικών συντελεστών ΕΝΦΙΑ και λοιπών φόρων μεταβίβασης για να ισοσταθμιστούν οι απώλειες από την όποια μείωση των αντικειμενικών αξιών.
- Επιβολή φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων.
- Κατάργηση ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα νησιά.
- Ψαλίδισμα έκπτωσης φόρου για βουλευτές και δικαστικούς,
- Κατάργηση έκπτωσης φόρου στην παρακράτηση φόρου,
- Επιβολή φόρου στις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακινήτων
- Επιβολή φόρου διαμονής στα ξενοδοχεία και στα ενοικιαζόμενα
- Κατάργηση απαλλαγής του 50% στα οινοπνευματώδη,
- Επέκταση εθελοντική εισφοράς στην εφοπλιστική κοινότητα
- Κατάργηση έκπτωσης ιατρικών δαπανών
- Μείωση επιδόματος στο επίδομα θέρμανσης και φυσικά
- Μείωση έκπτωσης φόρου από τα 1900 στα 1250 ευρώ.
- Δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι το ΔΝΤ δεν θα θελήσει να επιβάλλει την πρόωρη μείωση της έκπτωσης φόρου. Για κάθε χρόνο πρόωρης μείωσης της έκπτωσης, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα χάνουν δύο δις. ευρώ επιπλέον από το καθαρό εισόδημά τους.
- Η εκτέλεση του προϋπολογισμού προκαλεί ερωτήματα και είναι πολύ πιθανό να ανοίξει η συζήτηση για επιβολή νέων μέτρων και το 2018.
Τα νούμερα του μεσοπρόθεσμου, αποτυπώνουν τους στόχους οι οποίοι είναι αποκαλυπτικοί. Τα φορολογικά έσοδα, είτε επιβεβαιωθούν οι στόχοι της ανάπτυξης είτε όχι, θα πρέπει να αυξηθούν στην επόμενη 3ετία κατά 4,5 δις. ευρώ σε ετήσια βάση. Ειδικότερα:
- Αναζητούνται πρόσθετα φορολογικά έσοδα τουλάχιστον 408 εκατ. ευρώ από άμεσους φόρους και 742 εκατ. ευρώ από την έμμεση φορολογία μόνο μέσα στο 2018: σύνολο 1,15 δις. ευρώ. Οι έμμεσοι φόροι, θα πρέπει να αυξηθούν στα 30,714 δις. ευρώ από τα 29,972 δις. ευρώ που θα ανέλθουν φέτος αν δεν υπάρξουν αποκλείσεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού. Όσο για τους άμεσους φόρους, θα πρέπει να φτάσουν στα 18,843 δις. ευρώ από 18,435 δις ευρώ το 2017. Σύνολο: 49,557 δις. ευρώ.
- Οι πρόσθετοι άμεσοι φόροι του 2019, θα πρέπει να φτάσουν στα 930 εκατ. ευρώ ενώ η απόδοση των έμμεσων φόρων θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη κατά 635 εκατ. ευρώ συγκριτικά με το 2018. Πρόσθετοι φόρο 2019: 1,565 δις. ευρώ. Όσο για τα συνολικά φορολογικά έσοδα θα πρέπει να φτάσουν στα 51,122 δις. ευρώ.
- Το 2020, έτος –θεωρητικά τουλάχιστον καθώς μπορεί να γίνει και νωρίτερα- μείωσης της έκπτωσης φόρου στα 1250 ευρώ, οι άμεσοι φόροι θα πρέπει να αποδώσουν 1,294 δις. ευρώ επιπλέον και οι έμμεσοι φόροι επιπλέον 480 εκατ. ευρώ. Σύνολο νέων φορολογικών εσόδων για το 2020: 1,774 δις. ευρώ. Τα συνολικά φορολογικά έσοδα θα πρέπει να διαμορφωθούν στα 52,896 δις. ευρώ
Η κυβέρνηση θέλει να ελπίζει ότι οι πρόσθετοι φόροι του 2018 και του 2019, θα προέλθουν από «την εξέλιξη των μακροοικονομικών δεικτών και ιδιαίτερα του ΑΕΠ και της ιδιωτικής κατανάλωσης οι οποίες επιδρούν σημαντικά στον ρυθμό μεταβολής των φορολογικών εσόδων τα οποία βαίνουν αυξανόμενα κατ’ έτος σε απόλυτο μέγεθος». Αν αυτό δεν συμβεί, η εναλλακτική λύση είναι γνωστή: περισσότερα νέα μέτρα.