Δεν φτάνει που νομοθέτησαν μέτρα ύψους 5,4 δις. ευρώ, αφήνουν και ένα σωρό «θολά» σημεία στην εφαρμογή των νέων μέτρων, ειδικά των θετικών. Ουσιαστικά κανένα από τα λεγόμενα αντίμετρα δεν εξειδικεύονται και όλα –ακόμη και το αν θα υπάρξουν θετικά μέτρα- εξαρτώνται από υπουργικές αποφάσεις. Από τα… ψιλά γράμματα του κειμένου των 940 σελίδων προκύπτουν και άλλα απίστευτα και όμως αληθινά: η έκπτωση του ΕΝΦΙΑ που στα χαρτιά φαίνεται 30%, στην πράξη θα είναι 10%. Το υπουργείο Οικονομικών καταργεί την έκπτωση φόρου για τις ιατρικές δαπάνες ενώ βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη το σχέδιο περιορισμού της φοροδιαφυγής των γιατρών μέσα από την εγκατάσταση POS. Και το καλύτερο: η έκπτωση φόρου για τις ιατρικές δαπάνες κόβεται όπως και η έκπτωση του 1,5% στους μισθωτούς και στους συνταξιούχους για την παρακράτηση. Όχι όμως και η έκπτωση φόρου που θα γίνεται σε όσους έχουν χρήματα για να κάνουν δωρεές σε βουλευτές και πολιτικά κόμματα.

ΕΝΦΙΑ: Η έκπτωση του 30% που γίνεται… 10%

Το υπουργείο Οικονομικών έχει ελάχιστα χρήματα να διαθέσει για την έκπτωση του ΕΝΦΙΑ (αν και εφόσον υπάρξει έκπτωση από το 2020) παρ’ όλα αυτά κατέθεσε διάταξη που προβλέπει την «εύηχη» έκπτωση του 30% στο συνολικό ποσό του ΕΝΦΙΑ. Αυτή η έκπτωση θα δίνεται σε όλους όσους πληρώνουν ΕΝΦΙΑ έως 700 ευρώ τον χρόνο (ή έως 1400 ευρώ υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια). Το 30% όμως, θα ισχύσει τελικώς μόνο για όσους πληρώνουν ΕΝΦΙΑ έως 233 ευρώ. Και αυτό διότι μπαίνει «κόφτης» έκπτωσης στα 70 ευρώ. Έτσι, σε αυτόν που πληρώνει 700 ευρώ, η έκπτωση θα είναι 10% και τίποτα περισσότερο.

Έκπτωση φόρου για δωρεές σε … βουλευτές

Ενώ καταργούν την έκπτωση φόρου για τις ιατρικές δαπάνες, κρατούν «ενεργή» την έκπτωση φόρου για όσους δωρίζουν χρήματα σε βουλευτές και εκλογικά κόμματα. Η διάταξη που ενσωματώθηκε στο νομοσχέδιο είναι σαφής: «Το ποσόν της ιδιωτικής χρηματοδότησης που δίδεται στους δικαιούχους χρηματοδότησης (σ.σ πολιτικά κόμματα, βουλευτές κλπ) εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα του χρηματοδότη σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 19 του ν. 4172/2013». Το τι σημαίνει αυτό είναι προφανές: αν κάνεις εγχείρηση ανοικτής καρδιάς ξοδεύοντας τα πάντα για να επιβιώσεις, δεν δικαιούσαι έκπτωση φόρου. Αν όμως δωρίσεις ένα σεβαστό ποσό στον πολιτευτή της επιλογής σου, όλο και κάτι θα μείνει. Η έκπτωση φόρου, θεσπίστηκε με τον νόμο του 2014 για τη χρηματοδότηση των κομμάτων που ψηφίστηκε επί Νέας Δημοκρατίας. Και η σημερινή κυβέρνηση όμως δεν φαίνεται να τολμά να καταργήσει την προκλητική διάσταση. Τουλάχιστον, από τον τρόπο που είναι διατυπωμένη η διάταξη, φαίνεται να αποκαθίσταται ένας άλλος παραλογισμός: το γεγονός ότι η δωρεά προς τον βουλευτή είχε τώρα πολύ καλύτερη μεταχείριση από τη δωρεά σε νοσοκομεία, ιδρύματα κλπ. Τι έλεγε μέχρι τώρα ο νόμος για τη χρηματοδότηση των κομμάτων; «Το ποσόν της ιδιωτικής χρηματοδότησης που δίδεται στους δικαιούχους χρηματοδότησης εκπίπτει ολόκληρο από το φορολογητέο εισόδημα του χρηματοδότη». Αυτό σήμαινε ότι η έκπτωση φόρου μπορούσε να φτάσει μέχρι και στο 45% του συνολικού ποσού της δωρεάς. Με τη νέα διατύπωση της διάταξης, από τη στιγμή που η δωρεά προς τους βουλευτές συνδέεται με τη φορολογική νομοθεσία, θα ισχύει και για τις συγκεκριμένες δωρεές ότι και για τις υπόλοιπες: Το ποσό του φόρου μειώνεται κατά 10% επί των ποσών δωρεών, εφόσον οι δωρεές υπερβαίνουν στη διάρκεια του φορολογικού έτους το ποσό των 100 ευρώ. Το συνολικό ποσό των δωρεών δεν μπορεί να υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό 5% του φορολογητέου εισοδήματος.

Κίνητρα για αποδείξεις από γιατρούς και μετά… κατάργηση

Τον Δεκέμβριο του 2016 και αφού προηγήθηκαν σκληρές διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, κατατέθηκε το νομοσχέδιο για την προώθηση των ηλεκτρονικών πληρωμών. Με ειδική διάταξη, θεσπίστηκε ότι για να αναγνωριστεί η έκπτωση φόρου των ιατρικών δαπανών, θα έπρεπε όλες οι πληρωμές προς τους γιατρούς να γίνονται από την 1/1/2017 αποκλειστικά με κάρτα, πιστωτική ή χρεωστική. Αμέσως μετά, με υπουργική απόφαση θεσπίστηκε η υποχρέωση των γιατρών να εφοδιαστούν με συσκευές ανάγνωσης καρτών (POS) προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους ασθενείς τους. Με το νομοσχέδιο όλο το σχέδιο για καταπολέμηση της φοροδιαφυγής των γιατρών τινάζεται στον αέρα. Η έκπτωση φόρου για τις ιατρικές δαπάνες, καταργείται αναδρομικά από την 1/1/2017 προκειμένου το ελληνικό δημόσιο να εξοικονομήσει περίπου 110 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι όποιες πληρωμές έγιναν με κάρτα σε γιατρούς, πρακτικά δεν έχουν καμία αξία ενώ το υπουργείο Οικονομικών μάλλον θα πρέπει να δώσει νέες οδηγίες ώστε τουλάχιστον αυτές οι συναλλαγές να προσμετρούνται για το «χτίσιμο» του αφορολογήτου. Στην πρόβλεψή του ότι από την κατάργηση της έκπτωσης φόρου θα εξοικονομηθούν περί τα 110 εκατ. ευρώ, το υπουργείο Οικονομικών προφανώς δεν έχει λάβει υπόψη του τον κίνδυνο έξαρσης της φοροδιαφυγής. Μάλιστα, ο κίνδυνος είναι πλέον διπλός καθώς κάθε απόδειξη που δεν θα κόβεται θα προκαλεί απώλειες και από φόρους και από ασφαλιστικές εισφορές καθώς οι τελευταίες είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένες με το δηλωθέν εισόδημα.

Της… υπουργικής απόφασης

Ποιο θα είναι το επίδομα στέγασης και ποιοι θα το δικαιούνται; Θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση. Ποιο θα είναι το νέο επίδομα τέκνων; Θα αλλάξει η παροχή των τριτέκνων και των πολυτέκνων ή τα εισοδηματικά κριτήρια; Θα καθοριστεί και αυτό με υπουργική απόφαση. Ποιοι θα δικαιούνται τελικώς την απαλλαγή από τη συμμετοχή στα φάρμακα; Ποιο θα είναι το νέο κουτσουρεμένο επίδομα θέρμανσης; Υπουργική απόφαση. Θα ενεργοποιηθούν το 2019 τα «αντίμετρα;». Κι άλλη μια –ίσως η πιο σοβαρή- υπουργική απόφαση η οποία θα συνταχθεί κατόπιν συμφωνίας με τους θεσμούς και θα προβλέπει όχι μόνο αν θα ενεργοποιηθούν θετικά μέτρα αλλά και το ποια θα είναι αυτά. Είναι γεγονός ότι από την ανάγνωση του νομοσχεδίου δεν προκύπτει με σαφήνεια ποιοι θα καρπωθούν τα αντίμετρα. Ενώ λοιπόν στα εισπρακτικά μέτρα η εικόνα είναι ξεκάθαρη, στο θέμα των αντίμετρων η κυβέρνηση κρατά για τον εαυτό της το δικαίωμα να καθορίσει τις λεπτομέρειες –οι οποίες είναι όμως και καθοριστικές- την τελευταία στιγμή.