Του Νίκου Σακελλαρίου, συνεργάτη του Taxheaven
Να ξεκινήσει από τις αρχές του β’ εξαμήνου η αλλαγή στρατηγικής στις χορηγήσεις ζητά η Τράπεζα της Ελλάδας από τις εποπτευόμενες τράπεζες μετά τις πρόσφατες κινήσεις ενίσχυσης κεφαλαίων από τις δύο (ολοκλήρωσε η Πειραιώς, ανακοίνωσε και προχωρά η Alpha Bank). Καθοριστικά θα είναι τα αποτελέσματα α’ εξαμήνου που θα δείξουν αφενός την έκταση της πιστοληπτικής επέκτασης αλλά και τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας που θα δείξουν τη ζήτηση για επιχειρηματικά και καταναλωτικά δάνεια.
Οι τράπεζες με τη σειρά τους εκτός από τις μικρές και επιδοτούμενες δανειοδοτήσεις τις οποίες έχουν ξεκινήσει αυτή την περίοδο στα πλαίσια των προγραμμάτων χρηματοδοτικής στήριξης λόγω της πανδημίας, θα αυξήσουν τις χορηγήσεις με στόχο να έχουν κάλυψη άνω του 60% των διαθεσίμων κονδυλίων μέχρι το τέλος του χρόνου. Υπολογίζεται ότι μέχρι και το 2022 θα εκταμιευθούν μέσω τραπεζών κεφάλαια της τάξης των 6-8 δισ. Ευρώ για επενδύσεις μέσω ΕΣΠΑ και θα φτάσουν τα 12 δισ. Ευρώ μέχρι το 2024. Σύμφωνα με πληροφορίες υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για επενδύσεις που αφορούν τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την χρηματοδότηση κεφαλαίων κίνησης για επανεκκίνηση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, πολλοί τομείς τουριστικών δράσεων και αρκετοί τομείς γεωργικών.
Τι θέλουν να χορηγήσουν οι τράπεζες και τις ζητούν οι πελάτες
Σε πρόσφατη (προ διμήνου) έρευνα η ΕΒΑ (European Banking Authority) ζήτησε στοιχεία από τις εθνικές καταναλωτικές οργανώσεις, τις εθνικές εποπτικές αρχές και, στη συνέχεια, σύγκρινε τα παράπονα και τις ανάγκες των καταναλωτών, σε σχέση με τις υφιστάμενες διαδικασίες και υπηρεσίες των τραπεζών, τόσο σε εθνικό όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Από την έκθεση προκύπτει σαφής προειδοποίηση για αύξηση των κινδύνων για καταναλωτές και τράπεζες από τις αποκλίσεις αυτές, οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλονται σε δύο βασικούς παράγοντες:
– Πρώτον, οι τράπεζες δεν έχουν αναπτύξει επαρκώς συστήματα προειδοποίησης και μέτρησης επερχόμενων κινδύνων και αλλαγής καταναλωτικών συμπεριφορών, παρά τα τεράστια άλματα προς την ψηφιοποίηση και τον εν εξελίξει ψηφιακό μετασχηματισμό.
– Δεύτερον, οι τράπεζες αργούν να προσαρμοστούν διότι σε ένα βαθμό προτιμούν να λειτουργούν με σιγουριά, χωρίς, όμως, να λαμβάνουν υπόψη ότι αυτή η στάση μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους για τις ίδιες στο άμεσο μέλλον.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που προκύπτει από τη μελέτη της ΕΒΑ και ισχύει σε μεγάλο βαθμό και για τις ελληνικές τράπεζες σχετίζεται με τα δάνεια. Οι τράπεζες προτιμούν να χορηγούν δάνεια με εξασφαλίσεις, δηλαδή στεγαστικά και επιχειρηματικά. Όμως, από στοιχεία που ανέλυσε η ΕΒΑ προκύπτει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό υπερχρεωμένων νοικοκυριών προέρχεται από στεγαστικά δάνεια και όχι από καταναλωτικά χωρίς εξασφαλίσεις. Μάλιστα, τα δάνεια με εξασφαλίσεις αποτελούν τον υψηλότερο όγκο δανείων σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο και, επομένως, ενέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο στους ισολογισμούς τους.