Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
semma@naftemporiki.gr
Άνοιξε χθες, Δευτέρα του Πάσχα, η εστίαση, γεγονός θετικό, παρά τα προβλήματα και τους περιορισμούς που καθιστούν ασύμφορη οικονομικά τη λειτουργία ορισμένων καταστημάτων, την ώρα μάλιστα που δεν έχει ενεργοποιηθεί το πρόγραμμα ΕΣΠΑ, προϋπολογισμού 330 εκατ. ευρώ, για τη χρηματοδότηση των εξόδων επανεκκίνησης του κλάδου.
Σε πολυσύχναστες πιάτσες, πλατείες και φημισμένους για τα εστιατόρια και τα καφέ τους δρόμους, από την Ποσειδώνος στα νότια προάστια της Αθήνας μέχρι την Καλαμαριά στη Θεσσαλονίκη και τη Σπιανάδα στην Κέρκυρα, τα τραπέζια γέμισαν – αν και λίγα, αποκλειστικά στους εξωτερικούς χώρους, πλεονέκτημα που διαθέτουν περίπου οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις. Οι καταναλωτές επιστρέφουν στην εστίαση, έπειτα από περίπου έξι μήνες lockdown στη συγκεκριμένη αγορά. Βόλτα στα μαγαζιά της εστίασης έκαναν και πολλοί επώνυμοι αλλά και στελέχη της κυβέρνησης. Μάλιστα ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης επισκέφθηκε καταστήματα στην Κηφισιά σημειώνοντας σε μήνυμά του: «Παντού χαμογελαστοί άνθρωποι έτοιμοι για ένα νέο καλό ξεκίνημα και με πλήρη τήρηση των μέτρων. Τους ευχαριστώ! Θα είμαστε δίπλα τους έως ότου όλα γίνουν όπως πριν».
Σημειώνεται πάντως ότι τα περισσότερα καταστήματα, ειδικά στο κέντρο της πρωτεύουσας, διαθέτουν περιορισμένης επιφάνειας εξωτερικούς χώρους, όπου δεν μπορούν να τοποθετήσουν πάνω από 3-4 τραπέζια. Ως αποτέλεσμα σημειώνονται λίστες αναμονής σε γνωστά καταστήματα εστίασης.
Ο περιορισμένος χώρος για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων προβάλλεται από μερίδα επαγγελματιών ως ένας από τους λόγους που καθιστά, σε πολλές περιπτώσεις, ασύμφορη τη λειτουργία επιχειρήσεων. Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι η απαγόρευση της μουσικής. «Η Εστίαση για μας είναι συνυφασμένη με τον αστικό μας πολιτισμό», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Κύκλος Επαγγελματιών Εστίασης, σε συνέχεια της απόφασης που επιβεβαίωνε σχετικές πληροφορίες, μιλώντας για φαιδρά επιχειρήματα και μέτρα που «δρομολογούν τον θάνατο» μικρών επιχειρήσεων εστίασης, κυρίως μπαρ που καλούνται να λειτουργήσουν περίπου ένα δίωρο 20.30 – 22.30.
Άνοιξαν και με δανεικά
Πολλοί επιχειρηματίες, ωστόσο, ακόμη και με δανεικά άνοιξαν τα μαγαζιά τους, προσβλέποντας τώρα στην τόνωση της ζήτησης από το εγχώριο καταναλωτικό κοινό και σε λίγο διάστημα, μετά τις 14 Μαΐου, και από τους εισερχόμενους τουρίστες. Τελούν επίσης εν αναμονή της ενεργοποίησης της πλατφόρμας για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα στήριξης του κλάδου, που τοποθετείται μέχρι τις 10 Μαΐου, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις στελεχών της κυβέρνησης, που επιδιώκουν επίσης να επισπεύσουν την εκταμίευση των πόρων πριν από τα τέλη του μήνα.
Κρίσιμης σημασίας είναι η αποδέσμευση αυτών των κεφαλαίων τόσο για μικρές όσο και για μεγαλύτερες επιχειρήσεις, σε όλο το φάσμα της αγοράς. Σημειώνεται ότι στην αφετηρία της κρίσης δραστηριοποιούνταν περίπου 82 χιλ. επιχειρήσεις και απασχολούνταν περίπου 380 χιλ. εργαζόμενοι, αλλά μετά το πολύμηνο lockdown ορισμένες επιχειρήσεις αδυνατούν να συντηρήσουν τη δραστηριότητά τους. Έτσι η επανεκκίνηση δεν είναι για όλους. Εξάλλου, όταν ξέσπασε η κρίση τα στατιστικά του κλάδου ανέφεραν ότι έξι στις δέκα επιχειρήσεις ήταν σε δεινή χρηματοοικονομική θέση, ποσοστό που αυξήθηκε τους τελευταίους μήνες. Όμως πρέπει να σημειωθεί ότι οι μεγάλες αλυσίδες είχαν μικρό μερίδιο στους παίκτες της αγοράς που έμπαιναν στη νέα κρίση από θέση αδυναμίας. Έπειτα από έξι μήνες με κλειστή εστίαση, τα μεγαλύτερα προβλήματα φαίνεται ότι παραμένουν βραχνάς για τις μικρότερες επιχειρήσεις, όπως παρ’ όλα αυτά επιφυλακτικοί είναι και οι επιχειρηματίες των μεγάλων αλυσίδων.
Οι οργανωμένες αλυσίδες
Έχοντας ζητήσει πριν από μερικούς μήνες δέσμη μέτρων ως αναγκαία προϋπόθεση για την επανεκκίνηση, οι επώνυμες αλυσίδες εστίασης αισιοδοξούν, εκτιμώντας ότι σε μεγάλο βαθμό τα αιτήματά τους έχουν ικανοποιηθεί. Σημειώνεται ότι ο Σύνδεσμος Επώνυμων Οργανωμένων Αλυσίδων Εστίασης (ΣΕΠΟΑ) είναι συνομιλητής της κυβέρνησης και συμμετέχει με εκπρόσωπό του στις συναντήσεις με τον πρωθυπουργό και τους αρμόδιους υπουργούς στις διαπραγματεύσεις για τα μέτρα στήριξης του κλάδου, όπως και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ) αλλά και η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ). Αντίθετα, οι μικρότερες επιχειρήσεις, που συσπειρώνονται τους τελευταίους μήνες σε συλλόγους των 100-300 μελών, διαμαρτύρονται ότι δεν εισακούονται τα αιτήματά τους και επιζητούν κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τα μέλη της κυβέρνησης, εκτιμώντας ότι έτσι μπορούν να προωθήσουν πιο αποτελεσματικά τις διεκδικήσεις τους.
Κοινές προκλήσεις
Αναφορικά πάντως με τις διεκδικήσεις, πολλές αποτελούν κοινά αιτήματα όλων των κατηγοριών επιχειρήσεων. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι ειδικότερα ο κλάδος της οργανωμένης εστίασης, που αποτελεί περίπου το 30% της συνολικής αγοράς, με πάνω από 20 χιλ. επιχειρήσεις στις οποίες απασχολούνται περισσότερα από 120-150 χιλ. άτομα, διεκδικεί να παραμείνουν τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης μέχρι την επιστροφή της αγοράς στην κανονικότητα. Σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Λιάρο, διευθυντή του ΣΕΠΟΑ, υπάρχει ανάγκη συνεχούς ενίσχυσης των επιχειρήσεων με κεφάλαια κατά τη μεταβατική φάση μέχρι την επιστροφή στην κανονικότητα. Αναφέρεται ειδικότητα στα προβλήματα ρευστότητας πολλών επιχειρήσεων καθώς και σε άλλα θέματα που συνυπολογίζουν οι επαγγελματίες όσο προετοιμάζονται για την κανονική επανεκκίνηση, από τη χρηματοδότηση της τροφοδοσίας των καταστημάτων τους μέχρι τα δημοτικά τέλη.
Τι προβλέπεται
Αναφορικά με το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΚΥΑ που ρυθμίζει τη λειτουργία της εστίασης έως τη Δευτέρα 10 Μαΐου, η οποία δημοσιεύθηκε ξημερώματα της Μεγάλης Παρασκευής, ορίζει ότι στο συγκεκριμένο διάστημα επιτρέπεται η λειτουργία μόνο των επιχειρήσεων που διαθέτουν άδεια λειτουργίας για κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος και μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες εστίασης υπό τις εξής προϋποθέσεις: αποκλειστικά σε ανοικτό υπαίθριο χώρο, φιλοξενία μόνο καθήμενων πελατών και χωρίς αναπαραγωγή μουσικής. Επίσης τίθενται οι εξής υγειονομικοί όροι:
* Απολύμανση καταλόγων κατά την εναλλαγή των πελατών στα τραπέζια
* Τοποθέτηση απολυμαντικού προϊόντος ανά τραπέζι
* Υποχρεωτική χρήση μάσκας από το προσωπικό και τους πελάτες κατά τον χρόνο αναμονής
* Μέχρι έξι άτομα ανά τραπέζι
* Τήρηση αποστάσεων τραπεζοκαθισμάτων και κανόνων υγιεινής
