Ο γιος του ανώτερου κρατικού αξιωματούχου που ήπιε τα ποτά του στο μικρό σχεδόν απαρατήρητο μπαρ του κεντρικού δρόμου της Νάουσας, στην Πάρο, δεν πήρε απόδειξη και όταν μίλησε με τον πατέρα του ήταν το πρώτο που του είπε.
Το μαγαζί μάλλον περνούσε απαρατήρητο από τις φορολογικές αρχές, πολύ περισσότερο που η ιδιοκτήτριά του εμφανιζόταν να ενσωματώνει τις εισπράξεις της σε επιχείρηση με έδρα τη Σόφια της Βουλγαρίας.
Oι ελεγκτές, όπως σε παρόμοιες περιπτώσεις, υποπτεύονται ότι πίσω από τη βουλγαρική εταιρεία και εκείνη που εμφανίζεται ότι εκμεταλλεύεται το μπαρ, βρίσκονται τα ίδια φυσικά πρόσωπα. Οι τριγωνικές συναλλαγές στα εστιατόρια και τα μπαρ στους τουριστικούς προορισμούς φαίνεται ότι είναι… μόδα, σε πολλά ξενοδοχεία συμβαίνει ούτως ή άλλως εδώ και χρόνια.
• Στη διπλανή Αντίπαρο, μία από τις παλιότερες ντισκοτέκ του νησιού λειτουργούσε χωρίς ταμειακή μηχανή –χρόνια τώρα– και η αντίδραση του ιδιοκτήτη στους ελεγκτές ήταν: «Πώς μας βρήκατε εδώ;». Οι ελεγκτές τον έκλεισαν για 10 ημέρες και η ταμειακή μπήκε.
Σε κάποια μαγαζιά όπως σε πολύ γνωστό μεζεδοπωλείο κοσμικού νησιού του Αργοσαρωνικού, ο ιδιοκτήτης που έχει νόμιμη ταμειακή κάνει ειδικές τιμές για πληρωμή με μετρητά. «Μέχρι 20% έκπτωση σε σχέση με πληρωμές με κάρτα», παραδέχθηκε σε επικοινωνία του με την «Κ». Το ίδιο κάνουν χιλιάδες άλλες επιχειρήσεις.
Σε άλλες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα στη Μύκονο, ακολουθείται η μέθοδος να κόβεται απόδειξη για ένα μέρος του λογαριασμού που μπορεί να πληρωθεί με κάρτα και να δίνεται έκπτωση για το υπόλοιπο ποσό που θα πληρωθεί με μετρητά και κοπεί απόδειξη σε ταμειακή που δεν είναι δηλωμένη.
Επειδή όμως οι ελεγκτές έχουν γίνει πιο εφευρετικοί και «μπορούν να διασταυρώνουν σχετικά γρήγορα πάρα πολλά αρχεία…», όπως λέει καταστηματάρχης με εστιατόριο και μπαρ στη Νάξο, σε όλα τα μεγάλα νησιά πολλοί επαγγελματίες έχουν δημιουργήσει γκρουπ στο Viber –αποφεύγουν τις κλήσεις στα δίκτυα των εταιρειών κινητής– και με σειρά μηνυμάτων ενημερώνουν τους συναδέλφους τους για το αν κατέβηκε το συνεργείο της εφορίας, ποιον έλεγξε, τι ψάχνει και σε ποιο χωριό θα πάει στη συνέχεια. Φυσικά και οι επικεφαλής των συνεργείων ακολουθούν μεθόδους τέτοιες, που να δημιουργούν την εντύπωση πως οι ελεγκτές που έχουν κατέβει στο νησί (σ.σ. μέχρι 10 φέτος στα μεγάλα νησιά) είναι πολύ περισσότεροι. Ετσι, επιλέγεται ένα χωριό του νησιού και στη συνέχεια εντέλλεται το κλιμάκιο να πάει στην άλλη άκρη του νησιού, ώστε να φανεί ότι ο αριθμός των ελεγκτών είναι πολύ μεγαλύτερος.
Ομως οι παραδοσιακές επιχειρήσεις αποδεικνύονται σχετικά ευκολότερες στον έλεγχο σε σχέση με εκείνες των υπηρεσιών διαμοιρασμού (share economy). Oι ελεγκτές ομολογούν ότι σε αυτές οι μοναδικές πληροφορίες που διαθέτουν είναι από καταγγελίες κλάδων της παραδοσιακής οικονομίας που πλήττονται επειδή χάνουν μερίδια αγοράς (ταξιτζήδες, ξενοδόχοι). «Πρακτικά μπορούμε να κάνουμε πολύ λίγα πράγματα, καθώς ο έλεγχος πρέπει να γίνεται σε πραγματικό χρόνο, όταν δηλαδή παρέχεται η υπηρεσία είτε φιλοξενίας είτε μεταφοράς…», λένε.
Ετσι οι οδηγοί μικρών τουριστικών λεωφορείων στη Μύκονο έκαναν συγκεκριμένες καταγγελίες για οδηγούς app (ψηφιακής εφαρμογής που δραστηριοποιείται στη Μύκονο και στη Σαντορίνη) εκτελώντας μεταφορές με βάση μία πλατφόρμα. Εχει τρεις κατηγορίες αυτοκινήτων (η μίσθωση απλού επιβατικού στοιχίζει από 5 ευρώ, τζιπ από 15 και μίνι βαν από 20). Οι ιδιοκτήτες της εταιρείας που έχει επεκταθεί στη Ρόδο και στην Κρήτη υποστηρίζουν ότι είναι 25% φθηνότεροι από το παραδοσιακό ταξί και όσοι έχουν συνεργασθεί μαζί τους λένε ότι πληρώνεις με κάρτα, το προσωπικό είναι ασφαλισμένο και τα αυτοκίνητα επίσης. Οι επαγγελματίες των νησιών που δραστηριοποιούνται έδωσαν, ωστόσο, άλλα στοιχεία στις φορολογικές αρχές. Μπροστά σε αυτό το πρόβλημα, εκείνο της φιλοξενίας αποδεικνύεται πολύ πιο δύσκολο να λυθεί σε ό,τι αφορά τα έσοδα. «Ο νόμος που ψηφίσθηκε τον χειμώνα για τη φορολόγηση στα έσοδα από τις πλατφόρμες απλά δεν εφαρμόζεται και ο μόνος τρόπος για να γίνει χωρίς να ελέγχουμε κάθε σπίτι που νοικιάζεται είναι να συνεργασθούμε με τις πλατφόρμες», είπε στην «Κ» στέλεχος της φορολογικής διοίκησης. «Το ερώτημα είναι», πρόσθεσε, «τι θα συμβεί με τα σπίτια εκείνα που νοικιάζονται μέσω Διαδικτύου χωρίς να χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες. Εκεί δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα», παραδέχθηκε.
Με έξι κινήσεις διαπιστώνεται αν η ταμειακή μηχανή είναι δηλωμένη
Δεν είναι όλες οι ταμειακές αυτό που «δηλώνουν» οι ιδιοκτήτες τους. Αλλά χάρη σε μία εφαρμογή που ισχύει από το 2015, όποιος έχει χρόνο και διάθεση να τσακωθεί, όπως δύο θαμώνες ταβέρνας στη Νάξο, μπορεί να κάνει έξι κινήσεις και να διαπιστώσει αν η ταμειακή είναι δηλωμένη: Για να δείτε πώς μπορείτε να κάνετε αυτόν τον έλεγχο ακολουθείτε την εξής διαδικασία: (http://www.publicrevenue.gr/kpi/static/doc/odigies_elegxou_nomimotitas5.pdf):
1. Μπαίνετε στο site: www1.gsis.gr/tameiakes/
2. Στην αρχική σελίδα επιλέγουμε «Πολίτες».
3. Στη συνέχεια επιλέγετε «ΦΗΜ».
4. Στη φόρμα «Στοιχεία ΦΗΜ», συμπληρώνετε τον σειριακό αριθμό με κεφαλαία γράμματα και τον κωδικό επιβεβαίωσης – αναγράφεται στο πλαίσιο.
5. Πατώντας «Ελεγχος» θα εμφανιστεί η απάντηση για το αν ο ΦΗΜ είναι δηλωμένος ή όχι.
6. Εφόσον είναι έγκυρος θα εμφανιστεί και ο ΑΦΜ στον οποίο ανήκει η ταμειακή μηχανή. Σε περίπτωση που ο ΦΗΜ δεν είναι έγκυρος (δηλαδή δεν είναι νόμιμος) θα εμφανιστεί το μήνυμα ότι δεν βρέθηκε ο κάτοχος ΑΦΜ για τον συγκεκριμένο ΦΗΜ.